Okręty podwodne typu U-101
Okręty podwodne typu U-101 – typ dziewięciu okrętów podwodnych budowanych dla Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine w czasie I wojny światowej. Plany okrętów bazowały na projekcie Type 1916 S 1 z Ungarische Unterseebotsbau AG. Stępki pierwszych trzech jednostek położono pod koniec 1917 i na początku 1918 w stoczni Austriawerft w Trieście. Żadnej z nich nie zwodowano ani nie ukończono przed końcem wojny. Stępek pozostałych sześciu jednostek nie położono.
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Zbudowane |
0 |
| Wyrzutnie torpedowe: • dziobowe • rufowe |
|
| Załoga |
26[1] oficerów i marynarzy |
| Wyporność: | |
| • na powierzchni |
428 t |
| • w zanurzeniu |
620 t |
| Długość |
53,5 m[1] |
| Szerokość |
5,8 m[1] |
| Napęd: | |
| 2 śruby 2 × s. dieselowskie, razem 1060 bhp (790 kW) 2 × s. elektryczne, razem 788 shp (588 kW)[1] | |
| Prędkość: • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Projekt
edytujFlota austro-węgierskich okrętów podwodnych była w większości przestarzała w momencie wybuchu I wojny światowej[2]. Przez pierwsze dwa lata wojny austro-węgierska marynarka skupiała swoje wysiłki na zbudowaniu podwodnej floty dla obrony własnych wybrzeży Adriatyku. Gdy jednostki tego rodzaju znajdowały się już w budowie lub zostały nabyte od Niemiec, w 1916 skierowano wysiłki na zbudowanie większych okrętów, mogących operować także na znacznie większym Morzu Śródziemnym[2]. Po zatwierdzeniu do budowy sześciu większych jednostek marynarka rozważała bądź to zbudowanie na licencji niemieckich jednostek typu UB III bądź wdrożenie projektu Typ 1916 S 1 zgłoszonego przez Ungarische Unterseebotsbau AG (UBAG) z Fiume[1].
Jednostki typu U-101 bazowały na projekcie UBAG, który opisywał jednostkę o wyporności 428 t (472 krótkich ton) na powierzchni i 620 t (680 krótkich ton) w zanurzeniu. Okręty miały mieć długość 53,5 m, szerokość 5,8 m i zanurzenie 3,6 m. Jako napęd miały służyć: na powierzchni dwa silniki diesla o łącznej mocy 1060 bhp (790 kW), w zanurzeniu dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 788 shp (588 kW). Prędkości maksymalne miały wynosić odpowiednio 13,25 węzła i 8,25 węzła. Okręty miały być obsługiwane przez 26-osobową załogę[1].
Projekt zakładał uzbrojenie składające się z pięciu wyrzutni torpedowych kal. 450 mm: czterech dziobowych i jednej rufowej. Okręty miały być także wyposażone w jedno działo pokładowe kal. 10 cm/L35 oraz jeden karabin maszynowy kal. 8 mm[1].
Budowa
edytujMarynarka austro-węgierska zatwierdziła budowę łącznie dziewięciu jednostek typu U-101. Sześć miało otrzymać numery od U-101 do U-106, kolejne od U-118 do U-120. Po zakończeniu budowy pierwszych sześciu okrętów marynarka chciała oddać na złom sześć najstarszych okrętów o nazwach od U-1 do U-6 i porzucić pierwszą cyfrę numeru nowych okrętów. W ten sposób np. U-101 zostałby przemianowany na U-1. Pod koniec 1917 i na początku 1918 położono stępki pierwszych trzech jednostek (U-101 do U-103) w stoczni Austriawerft w Trieście[1][a].
Brak zarówno materiałów, jak i wykwalifikowanej siły roboczej przyczyniał się do spowolnienia postępów w budowie wszystkich oceanicznych okrętów podwodnych[3]. W rezultacie żaden z pierwszych trzech okrętów nie został zwodowany ani ukończony. Resztę anulowano przed położeniem stępki. U-101 był ukończony w 47% w momencie zakończenia wojny. U-102 i U-103 odpowiednio w 30 i 10%[1]. Pomimo tego że brak szczegółowych danych o losach trzech nieukończonych kadłubów jednostek typu U-101, to inne nieukończone austro-węgierskie okręty podwodne zostały zezłomowane w 1919 i 1920[4].
Uwagi
edytuj- ↑ Austriawerft była nową, bardziej patriotyczną wojenną nazwą Stabilimento Tecnico Triestino. Patrz: Baumgartner i Sieche, jak przedstawiono tutaj (przedruk i tłumaczenie na angielski przez Sieche). [dostęp 2011-07-14]
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Lothar Baumgartner, Erwin Sieche: Die Schiffe der k.(u.)k. Kriegsmarine im Bild = Austro-Hungarian warships in photographs. Wiedeń: Verlagsbuchhandlung Stöhr, 1999. ISBN 978-3-901208-25-6. OCLC 43596931. (niem.).
- Robert Gardiner (red.): Conway's All the World's Fighting Ships, 1906–1921. Annapolis: Naval Institute Press, 1985. ISBN 978-0-87021-907-8. OCLC 12119866. (ang.).