Ogród Pomologiczny w Warszawie

ogród pomologiczny w Warszawie

Ogród Pomologiczny w Warszawiesad owocowy pełniący funkcję parku, który w latach 1870–1944 znajdował się między ulicami: Nowogrodzką, Emilii Plater, Wspólną i Tytusa Chałubińskiego w Warszawie.

Ogród Pomologiczny w Warszawie
Ilustracja
Brama Ogrodu Pomologicznego przed 1916
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Dzielnica

Śródmieście

Powierzchnia

4[1] ha

Data założenia

1864, 1870

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Ogród Pomologiczny w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ogród Pomologiczny w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ogród Pomologiczny w Warszawie”
Ziemia52°13′34″N 21°00′15″E/52,226111 21,004167

Pierwszy ogród pomologiczny w Warszawie został założony w 1864 z inicjatywy Jerzego Aleksandrowicza na terenie Instytutu Agronomicznego na Marymoncie[1][2]. Po jego likwidacji (w związku z rozbudową Cytadeli) na gruntach folwarku Świętokrzyskiego między ulicami: Nowogrodzką, Leopoldyny (obecnie Emilii Plater), Wspólną i Teodora (obecnie Tytusa Chałubińskiego) założono kolejny ogród[1][2]. Został on otwarty dla publiczności w 1870[3][4]. Pierwotnie miał powierzchnię ok. 10 ha i sięgał do ul. Hożej[1]. Po przebiciu ul. Wspólnej jego powierzchnię zmniejszono do 4 ha[1].

Ogród powstał w celu badania i aklimatyzacji drzew i krzewów owocowych oraz popularyzacji najbardziej wartościowych odmian[1]. Był filią Ogrodu Botanicznego[5]. Przypominał wiejski sad[6]. Rosło w nim 12 tys. drzew owocowych[3], głównie jabłoni i grusz[7]. Wśród nich wytyczono ścieżki[8] i ustawiono ławki[9]. Prowadzono tam także szkółkę drzew owocowych z ok. 20 tys. drzewek[2]. Przy wejściu do ogrodu znajdowała się budka z wagą, w której sprzedawano uprawiane w nim owoce[9].

Naprzeciwko ogrodu powstały zabudowania utworzonej w 1879 przy Ogrodzie Pomologicznym Szkoły Ogrodniczej; od 1915 działała tam Państwowa Średnia Szkoła Ogrodnicza[2][10].

Ogród został zniszczony w czasie powstania warszawskiego[11]. Jego pozostałości zostały zlikwidowane w latach 50.[12] W jego miejscu wzniesiono m.in. kompleks obiektów IX Liceum Ogólnokształcącego im. Klementyny Hoffmanowej (ul. Emilii Plater 29)[13] i Szkoły Podstawowej nr 171 im. Wojska Polskiego (ul. Emilii Plater 31)[14] oraz biurowiec Intraco II[15].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 567. ISBN 83-01-08836-2.
  2. a b c d Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 334. ISBN 83-06-00089-7.
  3. a b Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Nowogrodzka-Nowomiejska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2007, s. 11. ISBN 978-83-88372-35-3.
  4. Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 138.
  5. Ilustrowany przewodnik po Warszawie wraz z treściwym opisem okolic miasta (wydanie I na podstawie wydania z 1893 roku). Warszawa: Wydawnictwo Ciekawe Miejsca.net, 2012, s. 222. ISBN 978-83-928349-8-4.
  6. Jadwiga Waydel Dmochowska: Jeszcze o dawnej Warszawie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1960, s. 222.
  7. Stanisław Niewiadowski: Warszawa jakiej nie ma. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 179. ISBN 83-06-01615-7.
  8. Stanisław Niewiadowski: Warszawa jakiej nie ma. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 180. ISBN 83-06-01615-7.
  9. a b Jadwiga Waydel Dmochowska: Jeszcze o dawnej Warszawie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1960, s. 223.
  10. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Nowogrodzka-Nowomiejska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2007, s. 11–12. ISBN 978-83-88372-35-3.
  11. Marian Gajewski: Odbudowa warszawskich urządzeń komunalnych (1944–1951) [w: Warszawa stolica Polski Ludowej. Zeszyt 2]. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 1972, s. 116.
  12. Krzysztof Oktabiński. Od wirydarza do parku krajobrazowego. „Kronika Warszawy”. 101/102, s. 52, 1996. 
  13. Barbara Orlańska, Andrzej Dobrucki, Wacław Orzeszkowski, Jan Kazimierz Zieliński: Warszawskie osiedla ZOR. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 1968, s. 133.
  14. Jerzy Dobek i in.: Architektura i budownictwo szkolne PRL. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1976, s. 273.
  15. Stanisław Niewiadowski: Warszawa jakiej nie ma. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 182. ISBN 83-06-01615-7.