Wikipedia

Ofra Haza

izraelska piosenkarka

Ofra Haza, właśc. Bat-Szewa Ofra Chaza-Aszkenazi (hebr. ‏עפרה חזה‎; ur. 19 listopada 1957 w Tel Awiwie, zm. 23 lutego 2000 tamże)[1] – izraelska piosenkarka, kompozytorka i aktorka, nominowana do Nagrody Grammy, powszechnie znana jako „Izraelska Madonna”[2] oraz „Wschodnia Madonna”[3]. Jej głos został sklasyfikowany jako mezzosopran[4].

Ofra Haza
‏עפרה חזה‎
Ilustracja
Ofra Haza (1994)
Imię i nazwisko

Bat-Szewa Ofra Chaza-Aszkenazi

Pseudonim

Ofra Haza

Data i miejsce urodzenia

19 listopada 1957
Hatikva, Tel Awiw

Data i miejsce śmierci

23 lutego 2000
Ramat Gan

Przyczyna śmierci

zapalenie płuc (powikłania po AIDS)

Instrumenty

fortepian

Typ głosu

mezzosopran

Gatunki

world music, pop, elektronika etniczna, muzyka blisko-wschodnia, synthpop

Zawód

piosenkarka, autorka tekstów, aktorka

Aktywność

1969–2000

Wydawnictwo

Hed Arzi, East West Records, Shanachie Records, Ariola Records, Ausfhart, Sire Records, Warner Bros.

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Życiorys

edytuj

Urodziła się w rodzinie biednych żydowskich imigrantów z Jemenu. Była najmłodszą z dziewięciorga dzieci, miała dwóch braci i sześć sióstr[1].

W wieku 13 lat dołączyła do Teatru Szchunat Ha-Tikwa, gdzie poznała swojego późniejszego menedżera, kompozytora i autora tekstów Bezalela Aloni. Po odejściu z zespołu w 1979 rozpoczęła karierę solową. Rok później zadebiutowała albumem Al Ahavot Shelanu. Od początku w swojej twórczości łączyła orientalne, folkowe wpływy z nowoczesnym popem. W 1983 zajęła drugie miejsce z piosenką „Chai” w finale 28. Konkursu Piosenki Eurowizji w Monachium. Po konkursie nagrała swój eurowizyjny utwór jeszcze w trzech językach[1].

W 1984 zrealizowała album Yemenite Songs („Shirei Teiman”), w Europie wydany w 1985. Inspiracją utworów na albumie były dawne piosenki, śpiewane przez jej matkę, a w nagraniach XVII-wiecznych poezji Szaloma Szabazi zostały wykorzystane tradycyjne instrumenty[5]. W 1988 wydała album zatytułowany Shaday (nagroda New Music Award dla najlepszego międzynarodowego albumu roku)[6], z którego wylansowała przebój „Im Nin'alu”[1][7].

W 1992 zaśpiewała wraz z Andrew Eldritchem piosenkę „Temple of Love”, wydaną na singlu zespołu The Sisters of Mercy; singiel ten został wydany pierwotnie w 1983 i ponownie nagrany 9 lat później[1][8]. W tym samym czasie jej album Kirya (1992) uzyskał nominację do Grammy.

Nagrała piosenkę „Elo Hi” do filmu Królowa Margot (fr. La Reine Margot) z Isabelle Adjani, skomponowaną przez Gorana Bregovicia (1994)[1]. W tym samym roku wraz z irlandzką piosenkarką Sinead O'Connor wystąpiła na ceremonii wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla w Oslo. Wykonała wówczas specjalnie napisany na tę okazję utwór „Paint Box”. Śpiewała piosenkę „Deliver Us” (Uwolnij nas) w 17 językach, w znanym w Polsce filmie animowanym Książę Egiptu (Prince of Egypt, 1998), gdzie użyczyła swojego głosu Jokebed – matce Mojżesza (Val Kilmer), Aarona (Jeff Goldblum) i Miriam (Sandra Bullock) – oraz brała udział w nagrywaniu ścieżki dźwiękowej[9].

Współpracowała także z Paulą Abdul, Whitney Houston i Iggyʼm Popem. Ofra Haza angażowała się w akcje charytatywne, zabiegała również o pojednanie w konflikcie izraelsko-palestyńskim oraz normalizację stosunków między Żydami i Arabami. Do dziś pozostaje jedyną artystką, której płyty są sprzedawane we wszystkich krajach arabskich.

Odbyła dwuletnią służbę wojskową w 1979[1] 15 lipca 1997 wyszła za przedsiębiorcę Dorona Aszkenaziego[10].

Zmarła w wieku 42 lat na zapalenie płuc[1]. Wkrótce po jej śmierci dziennik „Ha-Arec” podał, że przyczyną śmierci Hazy był zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS), co wywołało dyskusję na temat faktycznych okoliczności śmierci i kwestii uszanowania prywatności piosenkarki[11]. Jedną z osób oskarżanych o spowodowanie jej śmierci był jej mąż, który zmarł rok później z powodu zawału serca, spowodowanego prawdopodobnie przedawkowaniem narkotyków[12]. W raporcie komisji, badającej czy nie doszło do zaniedbań lekarzy w związku z hospitalizacją piosenkarki, stwierdzono, że gdyby Haza poddała się leczeniu wcześniej, można by zapobiec znacznemu pogorszeniu stanu zdrowia, a nawet jej śmierci[13].

Dyskografia

edytuj
  • 1974 – Ahawa Riszona (+ Shchunat Ha’Tikva Workshop Theater)
  • 1976 – Ve-Chutz Mizeh Hakol Beseder (+ Shchunat Ha’Tikva Theater)
  • 1977 – Atik Noshan (+ Shchunat Ha’Tikva Workshop Theater)
  • 1979 – Song Of Songs With Fun (Shir ha’Shirim be’Sha’ashu’im) (+ Shchunat Ha’Tikva Workshop Theater)
  • 1980 – About Our Loves (Al Ahavot Shelanu)
  • 1981 – Let’s Talk (Bo Nedaber)
  • 1982 – Temptations (Pituim)
  • 1982 – Songs For Children (Li’Yladim)
  • 1983 – Chai (Lebendig)
  • 1983 – Shirey Moledet A
  • 1984 – A Place For Me (Bait Cham)
  • 1984 – Yemenite Songs
  • 1985 – Earth (Adama)
  • 1986 – Shirey Moledet B
  • 1986 – Broken Days (Yamim Nishbarim)
  • 1987 – The Golden Album (Albom ha’Zahav)
  • 1987 – Shirey Moledet C
  • 1987 – Fifty Gates Of Wisdom
  • 1987 – Yemenite Songs
  • 1988 – Shaday
  • 1989 – Desert Wind
  • 1991 – LIVE @t Montreux Jazz Festival
  • 1992 – Kirya
  • 1994 – My Soul (Kol ha’Neshama)
  • 1995 – Queen In Exile
  • 1997 – Ofra Haza
  • 2001 – Greatest Hits Vol. 1
  • 2005 – Greatest Hits Vol. 2
  • 2008 – Forever Ofra Haza – Her Greatest Songs Remixed
  • 2008 – Ofra Haza live in Montreux Jazz Festival

Galeria

edytuj
  •  
    Ofra Haza przemawia na zbiórce pieniędzy „Teletrom” dla osób niepełnosprawnych, która odbyła się w „Heichal Hatarbut” w Tel Awiwie
  •  
    Ofra Haza o nagraniu piosenki z okazji 100-lecia żydowskiego przemysłu
  •  
    Grób Ofry Hazy na cmentarzu Yarkon
  •  
    Tablica pamiątkowa w Domu Dzieciństwa Ofry Hazy w Tel Awiwie
  •  
    Pomnik Ofry Hazy w Gan Ha Tikvi
  •  
    Autograf Ofry Hazy

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h Ofra Haza. AllMusic. [dostęp 2020-07-22]. (ang.).
  2. ↑ The Israeli Madonna. BBC. [dostęp 2020-08-05]. (ang.).
  3. ↑ Ofra Haza, Madonna of the East. legacy.com. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-26)]. (ang.).
  4. ↑ Jon Pareles: Ofra Haza 41, Israeli Pop Singer Who Crossed Cultural Bounds. [w:] The New York Times [on-line]. nytimes.com, 2000-02-24. [dostęp 2020-08-05]. (ang.).
  5. ↑ Ofra Haza. Jewish Women’s Archive. [dostęp 2020-08-05]. (ang.).
  6. ↑ Ofra Haza: From Hatikva to Hollywood. Jerusalem Post, 2000-02-24. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-13)]. (ang.).
  7. ↑ Ofra Haza – Iʼm Nin Alu (Vinyl 1988). Discogs. [dostęp 2020-07-22]. (ang.).
  8. ↑ The Sisters of Mercy – Temple of Love (1992). Discogs. [dostęp 2020-07-22]. (ang.).
  9. ↑ Deliver Us (The Prince of Egypt / Soundtrack Version). Amazon. [dostęp 2020-07-22]. (ang.).
  10. ↑ Spotless starʼs dark secret shakes Israel. The Guardian, 2000-03-04. [dostęp 2020-07-22]. (ang.).
  11. ↑ Deborah Sontag: A Pop Diva, a Case of AIDS and an Israeli Storm. NYTimes.com, 29 lutego 2000. [dostęp 2010-08-18]. (ang.).
  12. ↑ Singer’s death prompts AIDS debate. BBC News, 5 marca 2000. [dostęp 2010-08-18]. (ang.).
  13. ↑ Zvi Harel. Family of Ofra Haza can see ministry report, court rules- Israel News. „Haaretz Daily Newspaper”, 14 listopada 2005. [dostęp 2010-08-18]. 

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Ofra_Haza&oldid=74496612”