Octan megestrolu

związek chemiczny

Octan megestroluorganiczny związek chemiczny z grupy syntetycznych steroidów. Ma silne właściwości progestagenne, antyestrogenowe oraz antygonadotropowe. Jest substancją czynną leków z grupy progestagenów, należących do grupy farmakoterapeutycznej L02 zawierającej leki przeciwnowotworowe i immunomodulujące stosowane w terapii hormonalnej.

Octan megestrolu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C22H30O3

Masa molowa

342,47 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

3562-63-8

PubChem

19090

DrugBank

DB00351

Klasyfikacja medyczna
ATC

G03AC05, G03DB02, L02AB01

Mechanizm działania leku

edytuj

Mechanizm działania może polegać na hamowaniu produkcji gonadotropin przez przysadkę. Wykazuje działanie przeciwzapalne poprzez hamowanie cytokin prozapalnych (TNF-α, IL-1, IL-6), zmniejsza wydzielanie serotoniny, zwiększa stężenie neuropeptydu T w podwzgórzu, działającego na blokowanie ośrodka sytości[1].

Stosowany razem z NLPZ (ibuprofen lub diklofenak) powoduje zahamowanie wytwarzania białek ostrej fazy (IL-6), przez co uzyskuje się efekt przeciwzapalny związany z hamowaniem cyklooksygenazy[2].

Wskazania do stosowania

edytuj
Wskazania do stosowania[3][4]
wskazanie[a] dawka i postać leku zarejestrowane produkty
wyniszczenie nowotworowe (zespół kacheksja-anoreksja) 20 ml zawiesiny/doustnie/1xdobę Megalia firmy Vipharm
zaburzenia łaknienia i utrata masy ciała w AIDS 20 ml zawiesiny/doustnie/1/dobę Megalia firmy Vipharm, Megastril firmy Hasco-Lek
zaburzenia łaknienia (anoreksja) 20 ml zawiesiny/doustnie/1xdobę Megalia firmy Vipharm, Megestril firmy Hasco-Lek
leczenie hormonalne zaawansowanego raka piersi 40 mg/dobę
leczenie hormonalne w nowotworach ginekologicznych 40 mg/dobę

Przeciwwskazania

edytuj

Przeciwwskazania do stosowania[5]:

Ostrzeżenia przy stosowaniu

edytuj
  • Ostrożnie u pacjentów z zakrzepicą (przy podniesionym ryzyku zakrzepicy należy stosować profilaktykę lub leczenie zakrzepicy)
  • ostrożnie u pacjentów z cukrzycą (przy pacjentów z ryzykiem lub leczonych z powodu cukrzycy zaleca się konsultację diabetologa)
  • lek nie działa antykoncepcyjnie (dlatego zaleca się jej stosowanie, gdyż octan megestrolu działa na płód)
  • nie należy nagle, z dnia na dzień odstawiać leku (może to spowodować zaburzenia funkcji nerek)[5].

Dawkowanie

edytuj

W leczeniu zespołu kacheksja/anoreksja (wyniszczenia nowotworowego) standardowa dawka to 20 ml zawiesiny doustnie 1 x dobę.

W leczeniu hormonalnym dawka wynosi 40 mg octanu megestrolu/dobę.

Skuteczność

edytuj

Pobudzenie łaknienia obserwowane jest w ciągu 2–5 dni od rozpoczęcia leczenia. Wiąże się z tym wzrost spożywanych pokarmów oraz przyrost masy ciała, który obserwowany jest już po 2–4 tygodni od rozpoczęcia leczenia. Pozytywnym efektem terapeutycznym jest również ustąpienie zaburzeń łaknienia. Poprawa apetytu następuje stopniowo z różnym nasileniem u pacjentów w różnych typach nowotworów.

Octan megestrolu stosowany powinien być przez co najmniej dwa miesiące. Jeśli terapia jest skuteczna (w ocenie lekarza) i nie ma przeciwwskazań do kontynuacji pacjent powinien przyjmować octan megestrolu tak długo jak długo trwa leczenie onkologiczne. Nie należy nagle przerywać leczenia (patrz. ostrzeżenia)[6][7].

Efekt terapeutyczny (wzmożone łaknienie, przyrost masy ciała, poprawa samopoczucia) obserwowane były w badaniach klinicznych w różnych typach nowotworów (m.in. nowotwór płuca, nowotwór przewodu pokarmowego, nowotwór głowy i szyi) oraz w innych chorobach, jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP), mukowiscydoza czy ubytek masy ciała spowodowany niedożywieniem u osób w podeszłym wieku[7].

W leczeniu zaburzeń łaknienia i utraty masy ciała u pacjentów z AIDS

edytuj

Po 8 tygodniach leczenia octanem megestrolu pacjentów z AIDS i z ubytkiem masy ciała ponad 10% lub więcej zaobserwowano, iż pacjenci Ci przyjmują czterokrotnie więcej kalorii niż pacjenci bez leczenia octanem megestrolu. Zwiększenie podaży na dzienną dawkę kcal (zwiększenie apetytu) przekładało się na zwiększenie masy ciała w tym samym czasie o 3,86 kg podczas gdy u pacjentów otrzymujących placebo masa ciała spadła o 0,46 kg.

W 12 tygodniu leczenia różnica pomiędzy pacjentami wynosiła plus 4,12 kg od wagi wyjściowej dla pacjentów leczonych octanem megestrolu w porównaniu do straty −0,61 kg dla pacjentów nie leczonych (placebo)[8].

  1. Różne produkty lecznicze, w różnych postaciach i różnych dawkach zawierające octan megestrolu mają różne zarejestrowane wskazania i nie należy stosować ich wymiennie.

Przypisy

edytuj
  1. Yeh S., Schuster M. Megestrol acetate in cachexia and anorexia. „International Journal of Nanomedicine”. 1 (4), s. 411–416, 2006. PMCID: PMC2676640. 
  2. McMillan, D C, Wigmore, S J, Wigmore, K C H, O'Gorman, P i inni. A prospective randomized study of megestrol acetate and ibuprofen in gastrointestinal cancer patients with weight loss. „Br J Cancer”. 79 (3–4), s. 495–500, 1999. DOI: 10.1038/sj.bjc.6690077. PMCID: PMC2362415. 
  3. Centrum Informacji o leku: https://web.archive.org/web/20140714114656/http://leki-informacje.pl/lek/charakterystyka-szczegolowa/2713,megastril.html
  4. Centrum informacji o leku: https://web.archive.org/web/20140714133508/http://leki-informacje.pl/lek/charakterystyka-szczegolowa/3090,megalia.html
  5. a b Urząd Rejestracji Leków: http://leki.urpl.gov.pl/files/Megalia_40.pdf
  6. Loprinzi C., Jatoi A.: Anorexia and cachexia. W: Pazdur R., Coia L.R., Hoskins W.J., Wagman L.D. (red.): Cancer management: a multidisciplinary approach. Wyd. 9. CMP Healthcare Media LLC, 2005: 929–934 3.
  7. a b Graciela Berenstein, Zulma Ortiz, Megestrol acetate for treatment of anorexia‐cachexia syndrome, „The Cochrane Database of Systematic Reviews” (2), 2005, DOI10.1002/14651858.CD004310.pub2, CD004310.
  8. Oster, Michelle H., Enders, Sheila R., Samuels, Steven J., Cone, Lawrence A. i inni. Megestrol Acetate in Patients with AIDS and Cachexia. „Annals of Internal Medicine”. 121 (6), s. 400–408, 1994. DOI: 10.7326/0003-4819-121-6-199409150-00002. PMID: 8053613.