Oblężenie Mediny (1053–1054)

Oblężenie Mediny – nieudany atak Bizantyńczyków na muzułmańskie miasto Medina (dziś: Mdina) na Malcie w roku 1053 lub 1054. Muzułmańscy mieszkańcy miasta i ich niewolnicy zdołali odeprzeć mocniejsze siły bizantyńskie, które wycofały się z ciężkimi stratami. Po oblężeniu, niewolnicy, którzy pomagali w obronie przeciw najeźdźcom, zostali obdarzeni wolnością, a Bizancjum już nigdy nie próbowało odbić wyspy.

Oblężenie Mediny
część wojen arabsko-bizantyńskich
ilustracja
Czas

1053 lub 1054

Miejsce

Mdina, Malta

Wynik

zwycięstwo muzułmanów

Strony konfliktu
Cesarstwo Bizantyńskie Muzułmańscy mieszkańcy Mediny i ich niewolnicy
Siły
wiele okrętów i wielu ludzi ok. 400 mężczyzn
ok. 500-600 niewolników[a]
Straty
wielkie (większość mężczyzn zabita, i prawie wszystkie okręty zdobyte) nieznane
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
35,88583°N 14,40306°E/35,885833 14,403056

Tło historyczne

edytuj

Miasto Medina zostało zbudowane na miejscu bizantyńskiego miasta Melite, które zostało zdobyte i zburzone przez Aghlabidów w roku 870. Jak podaje kronikarz al-Himyarī, osada została założona w roku 1048 lub 1049 przez muzułmanów i ich niewolników. Dowody archeologiczne sugerują, że już na początku XI wieku Medina była kwitnącą muzułmańską osadą. Zatem 1048-49 może być datą, kiedy miasto zostało oficjalnie założone, a jego mury zbudowane[1].

Oblężenie

edytuj

W roku 445 KM (1053-54 n.e.) Cesarstwo Bizantyńskie zaatakowało niedawno zbudowaną muzułmańską osadę na Malcie „z wieloma okrętami i w wielkiej ilości”. Miasto Medina zostało otoczone; jego mieszkańcy poprosili o łaskę, lecz Bizantyńczycy odmówili. Muzułmanie mieli jedynie 400 mężczyzn, lecz mieli też niewolników, przewyższających ich liczebnie. Zaoferowali im więc wolność, a swoje córki jako żony, jeśli ci pomogą im odeprzeć najeźdźców[2].

Niewolnicy przystali na te warunki i przygotowano atak na wojska bizantyńskie. Najeźdźcy rozpoczęli szturm na drugi dzień, lecz po ciężkiej walce zostali odparci „i uciekli pokonani bez oglądania się wstecz”. Bizantyńczycy próbowali uciec z wyspy, lecz większość z nich zginęła i tylko jeden okręt zdołał odpłynąć. Pozostałe okręty zostały przejęte przez muzułmanów. Niewolnicy odzyskali wolność zgodnie z umową, a Bizancjum już nigdy nie próbowało odebrać Malty[2].

Analiza źródeł

edytuj

Większość szczegółów na temat oblężenia Mediny znanych jest z dzieła, autorstwa Muhammada bin 'Abd al-Mun'im al-Himyarīego, Kitab al-Rawd al-Mitar(inne języki), pochodzącego z XV wieku. Relacja Al-Himyarīego została odkryta w roku 1931, jej pierwsze pełne wydanie zostało opublikowane w roku 1975 w Bejrucie. Urywek dotyczący Malty pozostawał nieznany, aż do przetłumaczenia na język angielski w roku 1990. Jest to jedno z najbardziej szczegółowych źródeł dotyczących oblężenia[2].

Relacja z oblężenia nie podaje jasno, jakie było pochodzenie etniczne niewolników, którzy pomogli muzułmanom odeprzeć najeźdźców. Źródło sugeruje, że nie byli to muzułmanie i prawdopodobnie nie byli Arabami, choć przypuszczalnie znali język arabski. Być może byli to Sycylijczycy lub słowiańscy chrześcijanie, albo też chrześcijanie, którzy przeszli na islam i byli oni prawdopodobnie zasymilowani z mieszkańcami Malty, ocalałymi z masakry w roku 870[2].

Miasto w końcu zostało zdobyte przez Rogera I podczas najazdu Normanów na Maltę w roku 1091[3].

Przypisy

edytuj
  1. Brian W. Blouet: The Story of Malta. Allied Publications, 2007, s. 41. ISBN 978-99909-3-081-8. (ang.).
  2. a b c d Joseph M. Brincat, Malta 870–1054 Al-Himyari's Account and its Linguistic Implications, Valletta: Said International, 1995, s. 1–52 [dostęp 2017-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-06] (ang.).
  3. The Siculo-African Peace and Roger I's Annexation of Malta in 1091, [w:] Charles Dalli, Toni Cortis, Timothy Gambin, De Triremibus: Festschrift in honour of Joseph Muscat, Publishers Enterprises Group (PEG) Ltd, 2005, s. 273, ISBN 978-99909-0-409-3 [zarchiwizowane z adresu 2014-07-17] (ang.).
  1. Jak podaje al-Himyarī: „Muzułmanie przeliczyli walczących swoich ludzi i znaleźli, że było ich około 400; wtedy przeliczyli niewolników i stwierdzili, że byli bardziej liczni niż oni sami.” Liczba 500-600 jest to szacunek współczesny.