O Tannenbaum
O Tannenbaum – jedna z najbardziej znanych niemieckich pieśni bożonarodzeniowych.
Historia
edytujO Tannenbaum została napisana przez pisarza Melchiora Francka jako śląska pieśń ludowa o jodełkach w XVI wieku. Georg Buchmann w swoim zbiorze cytatów powołał się na starsze źródła tekstu piosenki, według których pomiędzy 1530 a 1580 rokiem została napisana pierwsza zwrotka:
- O Tanne, du bist ein edler Zweig,
- Du grünest Winter und die liebe Sommerzeit
- Wenn alle Bäume dürre sein
- So grünest du, edles Tannenbäumelein
Joachim August Zarnack napisał w 1819 roku pieśń na podstawie O Tannenbaum jako piosenkę o miłości tragicznej, w którym odporne drzewa są używane jako symboliczne przeciwieństwo do niewiernego kochanka. Drugi werset tej piosenki: „O Mägdelein, o Mägdelein, wie falsch ist dein Gemüte“ wciąż można znaleźć w niemieckim śpiewniku "Allgemeines Deutsches Kommersbuch"
Do piosenki świątecznej dopiero nauczyciel Ernst Anschütz, przy zachowaniu pierwszej zwrotki autorstwa Zarnacka dodał w 1824 roku dwie kolejne znane zwrotki piosenki. Ustanowienie drzew jako choinek stało się typowym niemieckim zwyczajem. Druga zwrotka piosenki była początkowo nazywana "Wie treu sind deine Blätter", gdyż piosenka o miłości stanowiła kontrast pomiędzy wiernością drzewa i niewiernością ukochanej. Bożonarodzeniowa piosenka Anschutza pozostała niezmieniona na początku, ale wers piosenki "Wie treu sind deine Blätter" zmieniono w Bawarii.
Melodia
edytujBibliografia
edytuj- Ernst Anschütz: Musikalisches Schulgesangbuch. Heft 1. Reclam, Leipzig 1824, S. 134 f. (Digitalisat der Herzog August Bibliothek).
- Tobias Widmaier: O Tannenbaum (2007). In: Populäre und traditionelle Lieder. Historisch-kritisches Liederlexikon des Deutschen Volksliedarchivs
Zobacz też
edytujLinki zewnętrzne
edytuj- Notenblatt des Weihnachtsliedes in deutsch
- „O Tannenbaum“ in verschiedenen Sprachen
- Melodie „O Tannenbaum“ (MIDI; 2 kB)
- Noten „O Tannenbaum“
- „My Maryland“
- O Tannenbaum – Originalhandschrift im Stadtarchiv Leipzig. archiv.sachsen.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)]. (PDF; 1,8 MB) von Birgit Horn-Kolditz (Sächsisches Archivblatt vom Feb. 2008)