O-ring
O-ring, pierścień uszczelniający o przekroju kołowym[a] – rodzaj uszczelki w kształcie torusa. O-ringi wulkanizowane są w dowolnych wymiarach, określonych odpowiednią normą. Wymiary średnicy sznura zawierają się w przedziale od około 0,35 do 12 mm, natomiast średnicy wewnętrznej wynoszą do 5000 mm.
O-ringi są samoczynnie i dwustronnie działającymi elementami uszczelniającymi. Zacisk wstępny działający promieniowo lub osiowo zapewnia szczelność przy braku ciśnienia. Pod działaniem ciśnienia siły pochodzące od zacisku wstępnego i ciśnienia nakładają się na siebie, dzięki czemu powstaje całkowita siła uszczelniająca, zwiększająca się wraz z rosnącym ciśnieniem. Pod wpływem ciśnienia O-ring ma właściwości podobne do cieczy o dużym napięciu powierzchniowym. Dzięki temu ciśnienie rozchodzi się w nim równomiernie we wszystkich kierunkach.
Pierścienie uszczelniające o przekroju kołowym wykonuje się z materiałów elastomerowych, na przykład NBR, HNBR[1], ACM, neoprenu, EPDM, VMQ, FVMQ, IIR, SBR, NR, FKM, FFKM, AU, CSM, ECO (oznaczenia według normy ISO 1629), FEP[1]. Istotnym ich parametrem jest twardość wyrażana w stopniach Shore’a typu A. Wartości twardości i tolerancje tychże odnoszą się do pomiarów przeprowadzonych na próbkach według normy DIN 53505 / ASTM D 2240.
Dane techniczne
edytujPanujące ciśnienie oraz temperatura środowiska decydują o doborze odpowiedniego tworzywa elastomerowego na materiał sznura. W celu stwierdzenia użyteczności O-ringu jako uszczelnienia w danym przypadku należy uwzględnić wzajemne oddziaływanie wszystkich parametrów eksploatacyjnych.
Dla przykładu najczęściej spotykane O-ringi z kauczuku akrylonitrylo-butadienowego (NBR) mogą pracować w kontakcie z olejami mineralnymi i cieczami hydraulicznymi oraz paliwem, w temperaturze od -30 °C do +100 °C. O-ringi vitonowe mogą pracować w wyższych temperaturach, od -20 °C do +200 °C.
Ciśnienie przy eksploatacji statycznej
edytuj- do 5 MPa: bez pierścienia podporowego
- do 40 MPa: z pierścieniem podporowym
- do 200 MPa: ze specjalnym pierścieniem podporowym
Eksploatacja dynamiczna
edytuj- ruch posuwisto-zwrotny: do 5 MPa bez pierścienia podporowego
- wyższe ciśnienie: z pierścieniem podporowym
Prędkość
edytuj- ruch posuwisto-zwrotny: do 0,5 m/s
- ruch obrotowy: do 20 m/s
Temperatura pracy w zależności od materiałów i mediów
edytuj- od -30° C do +110° C przy zastosowaniach ogólnych
- od -60° C do +316° C dla elastomerów specjalnych
- od -30° C do +180° C przy eksploatacji w ruchu obrotowym
Wymiarowanie
edytuj- Rozmiar O-ringu opisuje się przez podanie jego średnicy wewnętrznej i grubości (średnicy) sznura.
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ według PN-90/M-73092
Przypisy
edytuj- ↑ a b Oringi gumowe – Wszystko co powinieneś wiedzieć. 2019-04-07. [dostęp 2019-04-07]. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Wojciech Wróblewski: Pierścienie uszczelniające o przekroju kołowym typu O-ring. 2012-02-02. [dostęp 2012-06-10].