Nowoukrainka
Nowoukrainka (ukr. Новоукраїнка, Nowoukrajinka) – miasto na Ukrainie w obwodzie kirowohradzkim.
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Populacja (2018) • liczba ludności |
| ||||
| Kod pocztowy |
27100 | ||||
Położenie na mapie obwodu kirowohradzkiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
 48°18′56″N 31°31′37″E/48,315556 31,526944
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Opis
edytuj
Miasto położone jest w zachodniej części obwodu kirowogradzkiego. Przez jego terytorium przepływa rzeka Czarny Tashlyk
Historia
edytuj
Tereny dzisiejszego miasta wchodziły w skład zachodnich krańców Siczy Zaporoskiej, należała do pałanki Bugogardiwskiej w Nowej Siczy (pałanka – jednostka administracyjna armii kozackiej). Właściwie przez wiele stuleci stanowił część Dzikiego Pola[4].
Wraz z początkiem wojny rosyjsko-tureckiej w latach 1768–1774 reduta Pawłowska została założona według „projektu” dowódcy 2. Armii Rosyjskiej, hrabiego Piotra Iwanowicza Panina, z umieszczeniem pierwszej kompanii i siedziby mołdawskiej pułk osadniczy huzarów, utworzony przez kapitana Zvereva z tubylców Mołdawii[5].
Na prawym brzegu rzeki Czorny Taszłyk zbudowano tę samą fortyfikację Czornotaszlyckiego. Praktycznie obie fortyfikacje z dziesięcioma działami na wałach każda tworzyły poważny węzeł obronny. Wokół nich powstały osady o tej samej nazwie, które stały się rdzeniem powstania współczesnego miasta Nowoukrajinka.
W czerwcu 1774 roku akademik Johann Güldenstedt podróżując po guberni elizawietgradzkiej zanotował: "Do 1769 roku miejscowość ta była niezamieszkana, w tym samym roku założono osadę, która obecnie jest ośrodkiem administracyjnym pułku mołdawskiego"[6].
Po utworzeniu osad wojskowych na południu Ukrainy, w 1821 r. Nowopawłówsk został przeniesiony pod oddział 3. Dywizji Ułanów Ukraińskich i tu mieściła się główna siedziba 1. Pułku Ułanów Ukraińskich, dlatego w 1832 r. stanowisko to przemianowano na Nowoukrainkę[7][8].
W 1857 r. na placówce mieszkało 6346 osób[11]. W 1869 roku zakończono budowę linii kolejowej Odesko-Kremenczuk i wybudowano stację kolejową Nowoukrayinkа.
W mieście urodził się w 1900 Włodzimierz Słobodnik – polski poeta, tłumacz literatury francuskiej, rosyjskiej i radzieckiej, satyryk, autor książek dla młodzieży.
W 1930 roku zaczęto wydawać gazetę[9]. Dokładna liczba osób, które zmarły podczas Wielkiego Głodu w latach 1932-1933, nie jest znana. Ale świadkowie oszacowali, że straty drugiej wojny światowej były o połowę mniejsze niż straty podczas Wielkiego Głodu w Nowoukraince[10].
Status miasta posiada od 1938 roku[2].
Od 2 sierpnia 1941 do 17 marca 1944 miasto okupowały wojska niemieckie.
W 1974 liczyło 21 tys. mieszkańców[2].
W 1989 liczyło 20 675 mieszkańców[3][11].
W 2013 liczyło 17 741 mieszkańców[12].
Przypisy
edytuj- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.42
- ↑ a b c Новоукраинка // Большая Советская Энциклопедия. / под ред. А. М. Прохорова. 3-е изд. том 18. М., «Советская энциклопедия», 1974.
- ↑ a b Новоукраинка // Большой энциклопедический словарь (в 2-х тт.). / редколл., гл. ред. А. М. Прохоров. том 2. М., "Советская энциклопедия", 1991. стр.42
- ↑ Тимофієнко В. І. Міста Північного Причорномор'я" в другій половині XVIII ст. К.: Наукова думка, 1984 р. (рос)
- ↑ К. В. Шляховий. Історія формування Кіровоградської області
- ↑ Пірко В. О., Щоденник подорожі академіка Гільденштедта як джерело до вивчення культури півдня України, Дніпропетровськ: ДДУ, 1991.
- ↑ Карта течения рек Днепра и Буга, 1775
- ↑ Карта частей Киевского, Черниговского и других наместничеств, 1787
- ↑ № 2866. Советское село // Летопись периодических и продолжающихся изданий СССР 1986 - 1990. Часть 2. Газеты. М., «Книжная палата», 1994. стр.376
- ↑ Історія міста [online], Новоукраїнська міська рада [dostęp 2021-11-17] (ukr.).
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року [online], Державна служба статистики України, 2013 [dostęp 2023-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-21] (ukr.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Nowoukraińsk, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 291.