Nowa Wieś (powiat pruszkowski)
Nowa Wieś – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie pruszkowskim, w zachodniej części gminy Michałowice[5][4]. Leży ok. 20 km od Warszawy, nad rzeką Zimna Woda (w przeszłości określanej jako Mrówka[6]). W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa warszawskiego.
| wieś | |
 Nowa Wieś, ul. Główna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
2530[2] |
| Strefa numeracyjna |
22 |
| Kod pocztowy |
05-806[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WPR |
| SIMC |
0005233[4] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu pruszkowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Michałowice  | |
 52°08′34″N 20°47′33″E/52,142778 20,792500[1]
| |
Sąsiaduje z Pruszkowem, Komorowem i Granicą. Zajmuje powierzchnię około 4 km². Liczy 1571 mieszkańców, zarówno żyjących tu od urodzenia, jak i ludności napływowej. W 2003 roku więcej było mieszkańców napływowych.
Integralne części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0005240 | Helenów | część wsi |
Historia
edytujNowa Wieś powstała w XVIII w. w dobrach helenowskich. Tereny te należały do hrabiego Jakuba Potockiego. Około 1900 roku hrabia Potocki postanowił rozparcelować część swoich ziem na rzecz swoich poddanych. Były to tereny częściowo zalesione i podmokłe. Przed osiedleniem trzeba je było najpierw zagospodarować. W 1910 roku Nowa Wieś liczyła niewiele ponad 600 mieszkańców i około 80 posesji zlokalizowanych przeważnie przy ulicy Głównej.
Po I wojnie światowej nastąpił dalszy rozwój wsi. W latach 20. nastąpiła dalsza parcelacja gruntów. W 1928 roku Nowa Wieś należała do gminy Helenów powiat Błonie. W 1926 roku powołano Ochotniczą Straż Pożarną w Nowej Wsi. Rozwój wsi nastąpił po otwarciu Elektrycznych Kolei Dojazdowych w 1927 roku.
W czasie II wojny światowej w Nowej Wsi nie było bezpośrednich bitew, ze względu na otwarty teren. W czasie okupacji na tym terenie powstała Ochronka dla Dzieci i Sierot.
Wieś w latach 50. została zelektryfikowana. W 1961 roku otwarto szkołę podstawową, w 1966 roku otwarto bibliotekę, a w 1983 roku oddano do użytku przedszkole. W latach 90. we wsi zbudowano wodociągi, kanalizację i sieć telefoniczną.
Charakterystyka
edytujWspółcześnie Nowa Wieś ma w coraz większym stopniu charakter osiedla mieszkaniowego, m.in. dzięki połączeniu ze stolicą trasą kolejki WKD. Przeważa zabudowa jednorodzinna, pojawiają się też nowe osiedla w zabudowie bliźniaczej i szeregowej.
Znajduje się tu jedyna w gminie Ochotnicza Straż Pożarna, publiczne przedszkole, szkoła podstawowa i gimnazjum, które tworzą zespół szkół, biblioteka i Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Na terenie wsi działają Klub Emerytów i Rencistów oraz Klub Wędkarza przy Radzie Sołeckiej, których siedzibą jest świetlica Rady Sołeckiej, mieszcząca się w budynku przedszkola. Przy szkole działa Uczniowski Klub Sportowy Anprel Nowa Wieś.
Ochotnicza Straż Pożarna
edytujJednostka OSP, stanowiąca obecnie część KSRG, powstała w roku 1926 staraniem Błońskiego Związku Straży Pożarnych oraz druha Władysława Kamelskiego. O lokalizacji OSP w Nowej Wsi zadecydowały: przystanek kolejki WKD, bliskie sąsiedztwo Fabryki Farb i Lakierów Karpińskiego i Lepperta w Helenówku, sąsiedztwo z uprzemysławiającym się Pruszkowem, a także ceniona postawa społeczna mieszkańców[przez kogo?], którzy zorganizowali letnią ochronkę dla dzieci i prężną drużynę „Strzelca”[7]. Z inicjatywy dh Kamelskiego strażacy wznieśli drewnianą wspinalnię, a w 1929 roku razem z mieszkańcami wybudowali remizę, która do lat trzydziestych mieściła się na tzw. „Smugu” – podmokłym terenie na południe od przystanku WKD. Był to całkowicie drewniany budynek o powierzchni ponad 70 m² z dużą salą o dwu przelotowych bramach wjazdowych. Następnie remiza ulokowana została bliżej Helenówka i dziś znajduje się w pobliżu trasy Warszawa-Żyrardów. W roku 2014 rozpoczęto rozbudowę obiektu.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 88283
- ↑ Wieś Nowa Wieś w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-11-29], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 820 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ Jerzy Kaleta. Utrato, Ty moja Utrato. „Przegląd Pruszkowski”. nr 2/1985, s. 1. 1985.
- ↑ Historia naszej Straży Pożarnej w Nowej Wsi.
Linki zewnętrzne
edytuj- Nowa Wieś (5), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 197.