Wikipedia

Nowa Kolonia Robotnicza

zespół osiedla w Bytomiu-Bobrku

Nowa Kolonia Robotnicza – zespół osiedla mieszkaniowego, który został wzniesiony w latach 1907–1922 w Bytomiu-Bobrku, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.

Nowa Kolonia Robotnicza
Zabytek: nr rej.
- A/1554/94 z 28 lutego 1994 (woj. katowickie)[1]
- A/1151/23 z 20 marca 2023 (woj. śląskie)[2]
Ilustracja
Ulica Konstytucji w Bytomiu, po prawej zabudowania Nowej Kolonii Robotniczej (2011)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Bytom

Dzielnica

Bobrek

Data budowy

1907–1922[3]

Położenie na mapie Bytomia
Mapa konturowa Bytomia, na dole znajduje się punkt z opisem „Nowa Kolonia Robotnicza”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Nowa Kolonia Robotnicza”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Nowa Kolonia Robotnicza”
Ziemia50°20′26,7″N 18°52′22,8″E/50,340750 18,873000
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia

edytuj
 
Przybliżone granice ochrony konserwatorskiej według decyzji z 1994 roku

Zarząd Huty Julia wzniósł dla swoich pracowników dwie kolonie[4]. Pierwsza powstała w latach 1888–1889 w rejonie ulic: Konstytucji, Ludwika Pasteura, Stalowej, Huty Julia (wcześniej Konrada Piecucha)[4]. Drugie osiedle zwane Nową Kolonią Robotniczą zostało również wybudowane na potrzeby pracowników huty Julia w obrębie ulic: Konstytucji, Karola Jochymczyka, Żwirowej, Piotra Czajkowskiego[4]. Pierwsze budynki wzniesiono w 1907 roku[5]. Założenie zostało rozbudowane w 1912 roku[6], powstawało do 1922 roku[7].

Kolonia została wpisana dwukrotnie do rejestru zabytków nieruchomych: 10 czerwca 1985 pod numerem rejestru A/1359/85 wpisano „osiedle robotnicze”, a 28 lutego 1994 „zespół osiedla” został wpisany pod numerem rejestru A/1554/94[1][8]. Zasięg ochrony ustalony wpisem z 1985 roku pokrywa się z granicami tejże według decyzji z 1994 roku[9].

Architektura

edytuj

Trójkondygnacyjne domy tworzące osiedle zostały wzniesione z cegły w stylu nawiązującym do historyzmu i secesji, nakryto je dachami naczółkowymi, elewacje dekorowano imitacją muru pruskiego[5].

Obiekty wpisane do rejestru (decyzja z 1994 roku)

edytuj

Do rejestru zabytków nieruchomych wpisano 101 budynków osiedla[1]:

  • 3 domy przy ul. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego 4, 6, 8
  • 18 domów przy ul. Piotra Czajkowskiego 2, 3, 4, 6–20
  • 13 domów przy ul. Karola Jochymczyka 1–13
  • 8 domów przy ul. Konstytucji 56, 58, 60, 62, 66, 68, 70, 72
  • 19 domów przy ul. Karola Olszewskiego 1, 3–20
  • 9 domów przy Placu na Bobrku 1–9
  • 5 domów przy ul. Pawła Stalmacha 1–5
  • 13 domów przy ul. Wytrwałych 1–13
  • 5 domów przy ul. Zabrzańskiej 116, 118, 120, 122, 124[10][11]
  • 8 domów przy ul. Żwirowej 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9

Galeria

edytuj
  •  
    Ul. K. Baczyńskiego 4 (2011)
  •  
    Ul. P. Czajkowskiego 20 (2011)
  •  
    Ul. K. Jochymczyka 5 (2011)
  •  
    Ul. Konstytucji 56 (2011)
  •  
    Ul. Konstytucji 72 (2011)
  •  
    Plac Na Bobrku 3 (2018)
  •  
    Ul. K. Olszewskiego 19 (2018)
  •  
    Ul. P. Stalmacha 3 (2011)
  •  
    Ul. Wytrwałych 13 (2018)
  •  
    Ul. Żwirowa 1 (2011)

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 24 [dostęp 2018-08-23].
  2. ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 6 kwietnia 2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2023-04-08]
  3. ↑ Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 18, 19.
  4. ↑ a b c Rowerem. Urząd Miasta Bytom, 2014-01-14. [dostęp 2018-08-23].
  5. ↑ a b Kolonie robotnicze Bobrek I, II i III w Bytomiu. Śląska Organizacja Turystyczna. [dostęp 2018-08-23].
  6. ↑ Magdalena Kruk: BYTOM odNOWA. Projekt rewitalizacji osiedla KOLONIA ZGORZELEC (praca dyplomowa magisterska). ca. 2015, s. 30.
  7. ↑ Jarosław A. Krawczyk, Przemysław Nadolski: Atlas geograficzny Bytomia / Geografischer Atlas von Beuthen O/S. Bytom: P.P.H.U. „ROCOCO” – J. Krawczyk, 2007, s. 40. ISBN 978-83-86293-55-1.
  8. ↑ Uchwała nr X/119/13 Rady Miejskiej w Bytomiu z dnia 25 lutego 2013 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części obszaru Bobrka w Bytomiu. „Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego”, s. 8–9, 2013-03-12. 
  9. ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bytom. Tekst ujednolicony. [dostęp 2018-09-18].
  10. ↑ Bytom w liczbach. [w:] polskawliczbach.pl [on-line]. [dostęp 2018-09-17].
  11. ↑ W rejestrze zabytków jest podana błędna numeracja budynków przy ul. Zabrzańskiej objętych decyzją.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Nowa_Kolonia_Robotnicza&oldid=73722046”