Nowa Karczma (gromada)

Nowa Karczma – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Nowa Karczma
gromada
1954–1973
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

gdańskie

Powiat

kościerski

Data powstania

5 października 1954

Data likwidacji

1 stycznia 1973

Siedziba

Nowa Karczma

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw

6

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)

17

brak współrzędnych

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].

Gromadę Nowa Karczma z siedzibą GRN w Nowej Karczmie utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie kościerskim w woj. gdańskim na mocy uchwały nr 18/III/54 WRN w Gdańsku z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Grabówko, Nowa Karczma, Skrzydłowo, Szumleś Królewski i Szumleś Szlachecki oraz miejscowość Zielona Wieś z dotychczasowej gromady Lubań ze zniesionej gminy Nowa Karczma, a także obszar szeregu parceli katastralnych z karty mapy 1 z dotychczasowej gromady Lubieszyn oraz północna część dotychczasowej gromady Liniewko Kościerskie o powierzchni 147,78,50 ha (granicząca z drogą publiczną prowadzącą z Nowego Barkoczyna do Lubieszyna) ze zniesionej gminy Liniewo – w tymże powiecie[6]. Dla gromady ustalono 17 członków gromadzkiej rady narodowej[7].

1 stycznia 1960 do gromady Nowa Karczma włączono miejscowości obszar zniesionej gromady Grabowo Kościerskie w tymże powiecie[8].

1 stycznia 1962 do gromady Nowa Karczma włączono miejscowości Szatarpy i Guzy ze zniesionej gromady Wysin w tymże powiecie[9].

1 stycznia 1972 do gromady Nowa Karczma włączono miejscowości Będomin, Liniewko Kościerskie, Lubań i Rekownica oraz tereny z obrębu Nowy Barkoczyn o powierzchni 684,09 ha i tereny z obrębu Stary Barkoczyn o powierzchni 165,62 ha ze zniesionej gromady Nowy Barkoczyn w tymże powiecie[10].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[11]. 1 stycznia 1973 w powiecie kościerskim w woj. gdańskim reaktywowano zniesioną w 1954 roku gminę Nowa Karczma[12] (w latach 1976–82 zniesiona, zastąpiona gminą Nowa Karczma-Liniewo; od 1999 w woj. pomorskim).

Przypisy

edytuj
  1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  3. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  6. Uchwała Nr 18/III/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu kościerskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 22 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 16, Poz. 91)
  7. Uchwała Nr 188/XLIV/54 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Kościerzynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 7 października 1954 r., Nr. 14, Poz. 73)
  8. Uchwała Nr 22/XII/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 8 października 1959 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w powiatach województwa gdańskiego (zatwierdzona uchwałą Nr 451/59 Rady Ministrów z dn. 19 listopada 1959 r.) (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 24 grudnia 1959 r., Nr. 7, Poz. 58)
  9. Uchwała Nr 17/IV/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 5 października 1961 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w powiatach województwa gdańskiego (zatwierdzona uchwałą Nr 433/61 Rady Ministrów z dn. 11 listopada 1961 r.) (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 31 grudnia 1961 r., Nr. 11, Poz. 88)
  10. Uchwała Nr XII/78/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 25 października 1971 r. w sprawie zniesienia, zmiany granic oraz utworzenia niektórych gromad w powiatach województwa gdańskiego (zatwierdzona uchwałą Nr 262/71 z dnia 25 listopada 1971 r.) (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 30 listopada 1971 r., Nr. 19, Poz. 135)
  11. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  12. Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 15 grudnia 1972 r., Nr 20, Poz. 195)