Nostrzyk polski

gatunek roślin

Nostrzyk polski (Melilotus polonicus) – gatunek rośliny należący do rodziny bobowatych (Fabaceae Lindl.). Występuje na obszarze wokół Morza Kaspijskiego – na kaspijskich wybrzeżach Iranu i Azerbejdżanu, w Dagestanie, w rejonie delty Wołgi i dalej na wschód po rejon Jeziora Aralskiego[4]. Ma ograniczone znaczenie jako roślina pastewna[4]. Gatunek błędnie podawany był z terenu Polski i Karol Linneusz w przekonaniu, że ma do czynienia z rośliną z niej pochodzącą epitet gatunkowy określił jako „polonicus” (zaliczając zresztą gatunek do rodzaju koniczyna Trifolium)[5].

Nostrzyk polski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

nostrzyk

Gatunek

nostrzyk polski

Nazwa systematyczna
Melilotus polonicus (L.) Pallas
Fl. franç. 2:594. 1779[3]
Synonimy
  • Melilotus caspicus Gruner
  • Melilotus caspius Gruner
  • Melilotus polonica (L.) Pall.
  • Melilotus rariflorus Ledeb.
  • Trifolium polonica L.
  • Trifolium polonicum Willd.
  • Trifolium polonicus L.[3]

Morfologia

edytuj
Pokrój
Roślina o sztywnej, wzniesionej i żółtawej łodydze. Rozgałęzia się rzadko i rzadko też jest ulistniona. Osiąga 40–70 cm wysokości i w górnej części pokryta jest krótkimi włoskami[4].
Liście
Naprzemianległe, ogonkowe, trójlistkowe, z dwoma lancetowatymi i całobrzegimi przylistkami o długości 6–8 mm. Listki jajowate, przy czym szczytowy jest zaostrzony. Zwłaszcza liście w górnej części łodygi sztywne, skórzaste, od spodu z wyraźnymi żyłkami, pokryte przylegającymi włoskami. Blaszki listków ząbkowane lub całobrzegie[4].
Kwiaty
Zebrane w kwiatostan groniasty o długości ok. 5 cm, wydłużający się podczas owocowania. Jasnożółte kwiaty osiągające 6 mm długości osadzone są na cienkich szypułkach odstających poziomo o długości 4–5 mm. Owłosiony kielich ma 3 mm długości. Wszystkie części korony kwiatu motylkowego (tj. łódeczka, boczne skrzydełka i żagielek) mają podobną długość. Zalążnia jest naga i dwukomorowa[4].
Owoce
Zwisające strąki osiągające 8 mm długości i 3 mm szerokości o powierzchni żółtawej lub brązowej i pomarszczonej. Zawierają pojedyncze, rzadko dwa jasnobrązowe nasiona o długości 3 mm[4].

Biologia i ekologia

edytuj

Roślina dwuletnia. Rośnie na terenach piaszczystych, na nizinach i wydmach nadmorskich oraz na przydrożach[4]. Kwitnie w czerwcu, a owoce dojrzewają w sierpniu. Kwiaty zapylane są przez owady (są owadopylne), a nasiona są zwierzęcosiewne. Liczba chromosomów wynosi 2n = 16[4].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-02-26] (ang.).
  3. a b Melilotus polonicus (L.) Pall.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-02-26].
  4. a b c d e f g h Melilotus polonicus (L.) Pall. - Polish melilot, Caspian melilot. [w:] Interactive Agricultural Ecological Atlas of Russia and Neighboring Countries [on-line]. [dostęp 2018-02-26].
  5. W. Szafer, B. Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. VIII. Warszawa: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 50.