Niutouzong ((chiń. 牛頭宗, pinyin Niútóu zōng; Wade-Giles Niu-t'ou tsung; dosł. "szkoła Wolej Głowy"); kor. udu chong; jap. gozu shū; wiet. ngưu đầu tông) – radykalna i ikonoklastyczna szkoła chan założona przez mistrza chan Niutou Faronga.

Źródła

edytuj

O szkole tej dowiadujemy się z kilku źródeł.

  • Jednym z najwcześniejszych i zarazem interesujących, bo pochodzących spoza chanu, jest inskrypcja napisana przez Li Hua dla mnicha szkoły tiantai Zuoqi Huanlanga (673–754), gdzie wśród 4 wymienionych frakcji chan jedną jest szkoła niutou[a].
  • Zutang ji (Antologia Gmachu Patriarchów). Została zredagowana w 952 r. Zeszyt trzeci podaje linię przekazu począwszy od Niutou Faronga. Dokument ten powstał później od tekstu Guifenga, dlatego też podaje dalszych mistrzów po Jingshanie.
  • Jingde chuandeng lu (Księga z okresu Jingde o przekazie lampy). Została zredagowana w 1004 r. Zeszyt czwarty poświęca bardzo dużo uwagi tej szkole. Opisuje 6 generacji mistrzów od Niutou Faronga do Niutou Huizhonga (682–769).

Po otrzymaniu przekazu Dharmy od Czwartego Patriarchy Daoxina[b]Niutou Farong założył własną, niezależną szkołę chan. Od nazwy góry, na której przebywał, nosiła ona nazwę niutou. Ponieważ w młodości był on pilnym studentem nauk takich szkół jak sanlun (madhjamika), która powstała pod wpływem doktryny pustki Mahāprajñāpāramitā Sūtra oraz tiantai – on sam, tak jak i jego szkoła, pozostawali pod przemożnym wpływem idei pustości.

Teoria szkoły niutou zmierzała do wskazania drogi ukazującej zasadniczą pustkę wszystkich światowych i pozaświatowych dharm. Poprzez objawienie się tej prawdy, sprawy tego świata – które zwykle postrzegane są jako realne – ujawniają się jako złudne halucynacje niewiedzącego umysłu. Według nauk szkoły, właśnie poprzez zrozumienie iluzorycznej natury wszystkich spraw i rzeczy, osiągana jest zdolność do odrzucenia wszelkich przywiązań. Ktoś, kto urzeczywistnił pustkę, może w końcu przekroczyć także i cierpienie.

Szkoła koncentrowała się więc mocno na podkreślaniu niezmiennego aspektu dharm – ich pustki. Uznawała, że wszystkie cechy, zarówno światowe i jak i pozaświatowe doświadczenie nirwany czy oświecenia – zasadniczo nie istnieją. Był to więc pogląd jednostronny i negatywny, i jako taki, niezbyt zachęcający przeciętnych ludzi do praktyki.

Nauki szkoły niutou przenikały przez fałszywość, ale nie osiągały pełnego urzeczywistnienia, w którym natura dharmy postrzegana jest jako suma niezmienności i adaptatywności. Niezależnie jednak od tego, negatywne nauki tej szkoły w kombinacji z pozytywnymi naukami szkoły hongzhou stały się doskonałą i obowiązującą, ortodoksyjną drogą do oświecenia.

Pierwsza liczba oznacza liczbę pokoleń mistrzów od 1 Patriarchy indyjskiego Mahakaśjapy.

Druga liczba oznacza liczbę pokoleń od 28/1 Bodhidharmy, 28 Patriarchy Indii i 1 Patriarchy Chin.

  1. Inne wymienione, to: północny chan - linia przekazu biegła przez 29 indyjskich (niewymienionych) patriarchów, przez Bodhidharmę, następnie 8 pokoleń mistrzów chan do mistrza Hongzhenga; północny chan mistrza Yuquana Shenxiu występującego tu pod imieniem Datong i jako szósty patriarcha; południowy chan pochodzący od Bodhidharmy do Huinenga poprzez piątego patriarchę Sengcana (ewidentny błąd pisarza) i chan niutou. Albert Welter. Monks, Rulers, and Literati. Str.51
  2. Historycznie jest to bardzo wątpliwe. Na pewno związany z Piątym Patriarchą Hongrenem był Niutou Fazhi

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Stephan Schuhmacher, Gert Woerner: The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Religion. Boston: Shambala, 1989. ISBN 0-87773-433-X. (ang.).
  • Andy Ferguson: Zen's Chinese Heritage. Boston: Wisdom Publications, 2000. ISBN 0-86171-163-7. (ang.).
  • Heinrich Dumoulin: Zen Buddhism: A History. India and China. Nowy Jork: Macmillan Publishing Company, 1990. ISBN 0-02-908220-X. (ang.).
  • Albert Welter: Monks, Rulers, and Literati. The Political Ascendancy of Chan Buddhism. Oxford: Oxford University Press, 2006. ISBN 0-19-517521-2. (ang.).