Niezapominajka alpejska

Niezapominajka alpejska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rodzina	ogórecznikowate
Rodzaj	niezapominajka
Gatunek	Niezapominajka alpejska
	Nazwa systematyczna
	Myosotis alpestris F.W. Schmidt; Fl. Boem. Cent. 3: 26 26 1794
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Niezapominajka alpejska^[4] (Myosotis alpestris) – gatunek rośliny z rodziny ogórecznikowatych. Zwyczajowe nazwy: niezabudka, żabie oczka^[5]. Występuje w górskich obszarach Europy i Turcji^[6]. W Polsce występuje głównie w Tatrach, gdzie jest dość częsta. Ciemnoniebieski kolor kwiatów, zwłaszcza jeżeli roślinki tworzą większe skupienie, z daleka rzuca się w oczy na tle zielonej trawy czy skał. Poza Tatrami jest bardzo rzadka, znane jest tylko jedno stanowisko w Karkonoszach^[7]. Jest też uprawiana jako roślina ozdobna^[8].

Morfologia

Łodygi: Wyrastają w kępkach, osiągając wysokość do 25 cm. W gorszych warunkach środowiskowych są dużo niższe. Okrągłe na przekroju poprzecznym łodygi, ulistnione są naprzemianlegle, nie rozgałęziają się i całe są delikatnie owłosione^[5]^[9].

Liście: Dolne liście na łodydze mają ogonek liściowy (wytworzony ze zwężonej blaszki liściowej), górne i środkowe liście są siedzące. Liście mają lancetowaty, wydłużony kształt, są całobrzegie i owłosione^[9].

Kwiaty: Kwiaty, o średnicy 6–11 mm, zebrane są w kwiatostan – sierpik, wyrastający na szczycie łodygi. Kwiatostan jest dość ciasny. Wyrastające na grubych szypułkach, ciemnobłękitne lub ciemnoszafirowe kwiaty, mają zrosłopłatkową koronę z 5 okrągłymi ząbkami. Czasami, rzadko, trafiają się kwiaty białe. Wewnątrz korony, w jej gardzieli znajduje się 5 białych osklepek. Rurka kwiatowa jest krótka, pręciki wyrastają poniżej gardzieli. Pojedynczy słupek ma szyjkę i okrągławe znamię. kielich jest zrosłodziałkowy z wyciętymi 5 ząbkami i cały owłosiony^[9]^[5].

Owoc: Złożone po cztery, kulistojajowate, czarne i błyszczące rozłupki o długości około 2 mm^[7].

Biologia i ekologia

Bylina^[10]. Kwiaty kwitną w miesiącach czerwiec – lipiec i zapylane są przez owady^[5].
Siedlisko: jest rośliną górską. Rośnie na wysokościach od 1200 do 2450 m n.p.m., głównie w piętrze kosówki i piętrze hal. Spotkać ją można przeważnie w nasłonecznionych miejscach, na półkach skalnych, szczelinach skał, na stromych zboczach. Rośnie zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym^[5]

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Zastosowanie

Czasami uprawiana jako roślina ozdobna, może być uprawiana w strefach 4-10. Zwykle uprawiana jest jako roślina dwuletnia. Nadaje się szczególnie na rabaty, na obwódki, do pojemników. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby. Lubi miejsca słoneczne^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-22] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-20].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-26].
↑ ^a ^b Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Piękoś-Mirkowa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
↑ ^a ^b GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ ^a ^b ^c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Bogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom X. Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 171-172.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-22] (ang.).

[TPL-3] The Plant List. [dostęp 2017-01-20].

[checklist2002-4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[paryska-5] Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.

[6] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-26].

[mirek-7] Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Piękoś-Mirkowa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.

[E-8] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[szafer-9] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[pawlowski-10] Bogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom X. Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 171-172.

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[1]

[2]

[3]

[9]

[10]