Niewistka
Niewistka (w latach 1977–1981 Podrzecze) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim w powiecie brzozowskim, w gminie Dydnia[4][5]. Leży na lewym brzegu Sanu.
| wieś | |
.jpg) Nowy kościół Matki Bożej Anielskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
272[2] |
| Strefa numeracyjna |
13 |
| Kod pocztowy |
36-204[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RBR |
| SIMC |
0350987[4] |
Położenie na mapie gminy Dydnia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu brzozowskiego  | |
 49°43′44″N 22°12′57″E/49,728889 22,215833[1]
| |
.jpg)
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0350993 | Dział | część wsi |
| 0351001 | Huty | część wsi |
| 0351018 | Popodwał | część wsi |
| 0351024 | Rzeka | część wsi |
W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Niewistce był Władysław Bobczyński[6]. Pod koniec XIX właścicielem posiadłości tabularnej w Niewistce był Aleksander Bobczyński[7].
Mieszkańcy dzielą miejscowość na: Wieś i Huty (popularne wyrażenie: idę do wsi).
- We Wsi znajdują się dwa kościoły: zabytkowy, drewniany kościół pw. Matki Bożej Anielskiej z 1872 r. (obecnie nieużytkowany), oraz nowy, murowany, pod tym samym wezwaniem, poświęcony 1.08.2004 r. przez abp. Józefa Michalika. Do 1985 r. wieś należała do parafii św. Stanisława Biskupa w Nozdrzcu. Po wybudowaniu nowego kościoła i erygowaniu przez ks. bp. Ignacego Tokarczuka w 1985 r. nowej parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Warze, Niewistkę przyłączono do tej parafii. Znajduje się tu także sklep spożywczy, oraz odrestaurowana szkoła.
- Huty leżą nad Wsią, prowadzi tam dwukilometrowa droga. W latach 90. mieszkańcy Hut zajmowali się głównie uprawą bakonu, który stanowił główne źródło dochodów ludności. W okresie letnim tutejsza młodzież często spędza wolny czas nad Stawem, położonym na obrzeżach Hut.
W latach 70 XX w., planowano tutaj budowę zapory, jednak w tamtym czasie zaniechano projektu. Do końca 2011 r. inwestycja nie została jeszcze wykreślona z planu zagospodarowania przestrzennego województwa podkarpackiego i obecnie coraz częściej mówi się o niej, jako przyszłościowej dla gospodarki wodnej[8][9].
Dolina Sanu powyżej Niewistki aż do okolic Sanoka zachowała swój dziewiczy charakter, stanowiąc atrakcję dla kajakarzy (szlak kajakowy Zwierzyń–Przemyśl), wędkarzy oraz amatorów kąpieli. Wielu turystów latem rozbija swoje namioty nad Sanem, bądź nocleguje w gospodarstwach agroturystycznych.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Związani z Niewistką
edytuj- W Niewistce, pod koniec XVI stulecia urodził się Jacek Dydyński herbu Nałęcz – szlachcic, rębajło, który wynajmował się szlachcie sanockiej do wykonywania zajazdów i egzekucji sądowych. Opisany w Prawem i Lewem Władysława Łozińskiego, stał się także głównym bohaterem opowiadań i powieści historyczno-fantastycznych Jacka Komudy (Diabeł Łańcucki, Czarna Szabla), a także Józefa Hena. Jacek Dydyński zginął bohaterską śmiercią w bitwie pod Zborowem stoczonej z kozakami w 1649 roku.
- Tu urodził się też Konstanty Bobczyński, (24 czerwca 1817 – 14 marca 1893), uczestnik powstania krakowskiego w 1846, następnie powstania węgierskiego 1848–49, od 1851 przebywał w Anglii. Od 1855 był członkiem Towarzystwa Demokratycznego Polski.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 87112
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 814 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 144.
- ↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”, s. 10, Nr 264 z 19 listopada 1893.
- ↑ Zapytanie nr 10567 do ministra środowiska w sprawie projektu budowy zbiornika retencyjnego na rzece San w miejscowości Niewistka w woj. podkarpackim. System Informacyjny Sejmu, 2011-08-31. [dostęp 2018-06-10]. (pol.).
- ↑ Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska – z upoważnienia ministra – na zapytanie nr 10567 w sprawie projektu budowy zbiornika retencyjnego na rzece San w miejscowości Niewistka w woj. podkarpackim. System Informacyjny Sejmu, 2011-09-29. [dostęp 2018-06-10]. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Niewistka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 137.
- San w Niewistce - opis i fotogaleria
- Nowy kościół pw. Matki Bożej Anielskiej ( Polska Niezwykła )
- Drewniany kościół pw. MB Anielskiej ( Polska Niezwykła )
- Historia szkoły w Niewistce. szkoladydnia.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].