Niełazik

Niełazik
	Pseudantechinus
	Tate, 1947
	; Przedstawiciel rodzaju – niełazik duży (P. woolleyae)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Nadrząd	torbacze
Rząd	niełazokształtne
Rodzina	niełazowate
Podrodzina	niełazy
Rodzaj	niełazik
	Typ nomenklatoryczny
	Phascogale macdonnellensis W.B. Spencer, 1896
Gatunki
	5 gatunków – zobacz opis w tekście
	5 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Niełazik^[2] (Pseudantechinus) – rodzaj ssaków z podrodziny niełazów (Dasyurinae) w obrębie rodziny niełazowatych (Dasyuridae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała 6,3–11,5 cm, długość ogona 5,6–12,5 cm; masa ciała samic 14–45 g, samców 14–50 g^[3]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1947 roku amerykański zoolog i botanik George Henry Hamilton Tate w artykule poświęconym anatomii i klasyfikacji niełazowatych, opublikowanym na łamach Bulletin of the American Museum of Natural History^[1]. Jako gatunek typowy Tate wyznaczył (oryginalne oznaczenie) niełazika gruboogonowego (P. macdonnellensis).

Etymologia

Pseudantechinus: gr. ψευδος pseudos ‘fałszywy’; rodzaj Antechinus Macleay, 1841 (chutliwiec)^[1].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[7]^[4]^[2]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa	Podgatunki^[3]^[4]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[3]^[4]^[6]	Podstawowe wymiary^[3]^[6] (DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała)	Status IUCN^[8]
Pseudantechinus bilarni	(D.H. Johnson, 1954)	niełazik skalny	monotypowy	północne Terytorium Północne	DC: 9–11,5 cm; DO: 9–12,5 cm; MC: 15–40 g	LC
Pseudantechinus woolleyae	Kitchener & Caputi, 1988	niełazik duży	monotypowy	zachodnia Australia Zachodnia	DC: 10,7–10,8 cm; DO: 7,5–8,5 cm; MC: 39–50 g	LC
Pseudantechinus macdonnellensis	(W.B. Spencer, 1896)	niełazik gruboogonowy	monotypowy	Australia Zachodnia, środkowe i południowe Terytorium Północne, północna Australia Południowa i izolowany obszar w zachodnim Queensland	DC: 9,5–10,5 cm; DO: 7,5–8,5 cm; MC: 20–45 g	LC
Pseudantechinus mimulus	(O. Thomas, 1906)	niełazik wyspowy	monotypowy	Terytorium Północne i Queensland	DC: 6,3–9,1 cm; DO: 5,6–7,6 cm; MC: 14–25 g	NT
Pseudantechinus ningbing	Kitchener, 1988	niełazik mały	monotypowy	północna Australia Zachodnia i północno-zachodnie Terytorium Północne	DC: 8–10 cm; DO: 7,5–9 cm; MC: 15–25 g	LC

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c G.H.H. Tate. On the anatomy and classification of the Dasyuridae (Marsupialia). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 88, s. 139, 1947. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 7. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e A.M. Baker: Family Dasyuridae (Carnivorous Marsupials). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 294–298. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 60–62. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Pseudantechinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-23].
↑ ^a ^b ^c ^d Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 44. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-05-10]. (ang.).
↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-05-10]. (ang.).

[Tate-1] G.H.H. Tate. On the anatomy and classification of the Dasyuridae (Marsupialia). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 88, s. 139, 1947. (ang.).

[Cichocki&inni-2] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 7. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[hmw-3] A.M. Baker: Family Dasyuridae (Carnivorous Marsupials). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 294–298. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).

[icmw-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 60–62. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Pseudantechinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-23].

[amw-6] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 44. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[mdd-7] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-05-10]. (ang.).

[8] Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-05-10]. (ang.).

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]