Nicefor I Angelos
Nicefor I Angelos – władca Despotatu Epiru w latach 1271–1296. Syn Michała II Dukasa.
| despota Epiru | |
| Okres | |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Ojciec | |
| Żona |
1. Maria |
| Dzieci |
z Marią: |
Nicefor I Dukas, właściwie Nicefor I Angelos Dukas Komnen, gdyż do tych trzech nazwisk cesarskich miała prawo pierwsza dynastia władców Epiru.
Życiorys
edytujW 1256 roku pod naciskiem cesarza nicejskiego Teodora II Laskarysa Nicefor poślubił córkę cesarza Marię. Jego ślub stał się dodatkowo dla cesarza okazją do przyłączenia do Cesarstwa części epirockich ziem w Macedonii i portu Dyrrachion. Doprowadziło to do kolejnego zaognienia w stosunkach Nicei z Epirem i do wybuchu konfliktu w dwa lata później. Po klęsce ojca Michała II w 1259 roku w bitwie pod Pelagonią z wojskami cesarza nicejskiego Michała VIII Paleologa Nicefor schronił się wraz z ojcem na wyspie Leukas należącej do hrabiego Kefalenii Maio Orsiniego. Stamtąd po otrzymaniu wsparcia od króla Sycylii obaj Dukasowie rozpoczęli jeszcze w tym samym roku odzyskiwanie utraconego państwa. Wiosną następnego roku Nicefor zadał nawet klęskę wojskom nicejskim dowodzonym przez Aleksego Strategopula, co ostatecznie skłoniło cesarza do zawarcia pokoju z Epirem. Kolejny konflikt ojca z cesarzem Michałem VIII Paleologiem, w tym czasie już cesarzem odnowionego Cesarstwa Bizantyńskiego, doprowadził do kolejnego ślubu Nicefora w 1264 roku, tym razem z siostrzenicą Michała VIII Anną Paleologiną.
Po śmierci Michała II Nicefor II objął władzę w Epirze, a jego przyrodni brat Jan uniezależnił się w zarządzanej przez siebie Tesalii, powołując na okres pięćdziesięciu lat do życia kolejne państwo w Grecji – Tesalię. Korzystając z zamętu w Epirze król sycylijski Karol Andegaweński zajął dawne posiadłości Manfreda Hohenstaufa dodając do nich epirocki Dyrrachion i ogłosił się władcą Królestwa Albanii (Regnum Albaniae). Zwalczający Andegawena Bizantyńczycy zajęli w trakcie działań wojennych tereny w Epirze, co skłoniło Nicefora II do zawarcia w 1276 roku sojuszu z Karolem Andegaweńskim. Jednak z jednej strony porażki wojsk króla sycylijskiego w Grecji, a potem utrata Sycylii i uwikłanie w wojnę z Aragonią, z drugiej strony zabiegi żony Anny Paleologiny, zmusiły Nicefora II do zmiany stanowiska. Po 1282 roku stosunki Despotatu Epiru z Bizancjum uległy wyraźnej poprawie. W 1289 roku po śmierci Jana I Dukasa Annie udało się przejąć faktyczną władzę nad sąsiednią Tesalią, nominalnie rządzoną przez synów dotychczasowego władcy Konstantyna i Teodora Dukasów. Przeciwne polityce despoiny Anny stronnictwo andegaweńskie rozpoczęło w tej sytuacji zabiegi zmierzające do wydania Tamary córki Nicefora II za Filipa Andegaweńskiego księcia Tarentu. Zabiegi te doprowadziły do najazdu sił bizantyńskich, które zajęły północny Epir i przystąpiły do oblężenia Joaniny. Na pomoc Epirowi posiłki przysłali wówczas książę Achai Florens i hrabia Kefalenii Ryszard Orsini. Ostatecznie wojska bizantyńskie, mimo odnoszonych sukcesów, musiały wycofać się z Epiru z powodu zagrożenia serbskiego. W 1294 roku Filip Andegaweński hrabia Tarentu poślubił córkę Nicefora II Tamarę uzyskując prawo do sukcesji Epiru. Zięciem Nicefora II został również Ryszard Orsini poślubiając inną jego córkę Marię. W 1295 roku Konstantyn Angelos Dukas władca Tesalii zrzucił zwierzchnictwo despoiny Anny i podjął próbę zdobycia części Epiru.
Nicefor II Dukas zmarł pomiędzy 1296 a 1298 rokiem.
Bibliografia
edytuj- J. Bonarek, Grecja po IV krucjacie..., w: J. Bonarek (red.) Historia Grecji, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ss. 341-342, 348-352, 380 i 395-397, ISBN 83-08-03819-0.