Nibynóżki

Nibynóżki, pseudopodia (pseudo- + gr. podós ‘noga’) – ruchliwe wypustki cytoplazmatyczne o zmiennym kształcie, powstające wskutek nacisku cytoplazmy na otaczającą ją błonę komórkową. Występują u niektórych pierwotniaków, np.: korzenionóżek (ameb), otwornic, promienic, a także w niektórych komórkach eukariotycznych, np. leukocytach, monocytach i archeocytach. Spełniają zasadniczo trzy funkcje:

• lokomocyjną – umożliwiają poruszanie się ruchem pełzakowatym;
• pokarmową – umożliwiają pobieranie pokarmu na drodze fagocytozy;
• czuciową – biorą udział w odbieraniu bodźców.

Różne formy pseudopodiów

Amoeba proteus z licznymi pseudopodiami

Podział

Ze względu na kształt, wyróżnia się cztery typy pseudopodiów:

• lobopodia – płatowate i ruchliwe, występują np. u Amoebozoa;
• filopodia – cienkie z zaostrzonymi końcami, występują np. u promienic;
• retikulopodia – silnie rozgałęzione, mogą tworzyć między sobą poprzeczne połączenia tworząc rodzaj siateczki, występują np. u otwornic;
• aksopodia – prawie nieruchliwe, podobne do filopodiów, ale dodatkowo wzmocnione kompleksem mikrotubuli, występują u słonecznic.

Zobacz też

• rzęska
• wić