Nereus (mitologia)
Nereus (także Nereusz, gr. Νηρεύς Nēreús, łac. Nereus, gr. Γερων Ἁλιος Gerōn Halios, łac. Geron Halius ‘Starzec Morski’) – w mitologii greckiej bóg morski, wróżbita[1].
| bóg morski, wróżbita | |
 Herakles i Nereus (lub Acheloos), malowidło na attyckim lekycie czarnofigurowym, VI wiek p.n.e., Luwr, Paryż | |
| Inne imiona |
Nereusz |
|---|---|
| Występowanie | |
| Siedziba |
głębiny Morza Egejskiego między Samotraką a Imbrosem |
| Teren kultu | |
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona |
Doris (okeanida) |
Był bóstwem uczynnym i życzliwym dla żeglarzy[1][2]. Uchodził za syna Pontosa i Gai (lub tytana Okeanosa i tytanidy Tetydy) oraz za brata Taumasa, Forkosa, Keto, Eurybii[1][2][3]. Z Okeanidą Doris, która była jego żoną, spłodził córki Nereidy (nimfy morskie) i syna Neritesa[1][2][3][4]. Zamieszkiwał głębiny Morza Egejskiego, między Samotraką a Imbrosem. Posiadał zdolność (otrzymał ją w darze od swojego ojca) przemieniania się w różnego rodzaju stworzenia i istoty[4]. Potrafił także przepowiadać przyszłość[2][4].
W sztuce przedstawiany jest zwykle jako brodaty starzec jadący na trytonie lub hippokampie, z trójzębem[1].
Wyobrażenie o bóstwie przejawia się w greckim malarstwie wazowym i rzeźbie (fryz Ołtarza Pergamońskiego, przedstawiający sceny z gigantomachii).
Imieniem boga została nazwana jedna z planetoid – (4660) Nereus.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 250. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ a b c d Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 300. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ a b Starsi bogowie. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 187–188. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ a b c Mity o bogach. W: Michał Pietrzykowski: Mitologia starożytnej Grecji. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, s. 55. ISBN 83-221-0111-2.
Bibliografia
edytuj- Aaron J. Atsma: Nereus. theoi.com. [dostęp 2010-11-07]. (ang.).
- Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
- Nereus. mythindex.com. [dostęp 2010-11-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-15)]. (ang.).
- Carlos Parada: Nereus (Divinities of Waters and Landscapes). maicar.com. [dostęp 2010-11-07]. (ang.).
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Nereus. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-03-21]. (ang.).
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Nereus. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-03-21]. (ang.).