Nektanebo II
Nektanebo II, także Neferheruenhebit[1] (360-342 p.n.e.) – władca starożytnego Egiptu – trzeci i ostatni faraon XXX dynastii, syn Czahapimu, bratanek[2] lub wnuk[3] Tachosa. Ostatni rodzimy władca Egiptu[1]. Jednym z głównych źródeł wiedzy nt. jego panowania jest Żywot Agesilaosa pióra Plutarcha[2].
| |
| faraon Egiptu | |
| Okres |
od 360 p.n.e. |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Ojciec |
Czahapimu |
Dojście do władzy
edytujPodczas wyprawy wojennej Tachosa do Azji młody Nektanebo wybrał się razem z nim. Dowodził wtedy oddziałami rodzimymi. Czahapimu wezwał jednak syna do siebie, zdradzając brata[2] (wg monografii Claytona Czahapimu był synem Tachosa[3]). Doprowadził do przewrotu i obalił Tachosa, osadzając na tronie własnego syna[3][1]. Dzięki wsparciu oddziałów najemników greckich pod wodzą Agesilaosa ze Sparty Nektanebo II pokonał nieznanego z imienia pretendenta do tronu z Mendes[2].
Panowanie
edytuj
,_British_Museum.jpg)
W trakcie swego panowania podjął wiele inicjatyw budowlanych w Egipcie, m.in. w Delcie Nilu[3][4].
Pierwsze 10 lat jego rządów upłynęło spokojnie. Na przełomie 351/350 p.n.e. król Persji Artakserkses III Ochos podjął próbę podbicia Egiptu i został odparty przez wojska Nektanebo[2]. To niepowodzenie władcy perskiego spowodowało secesję Fenicji i Cypru od Persji i zawarcie przez te kraje przymierza z Egiptem[2]. Jednak ze względu na trudną sytuację gospodarczą i polityczną Nektanebo mógł udzielić sojusznikom tylko ograniczonego poparcia[2]. Do 343 p.n.e. Persowie odzyskali odłączone terytoria, a następnie liczącą (według relacji z epoki) 300 000 żołnierzy armią uderzyli na Egipt i pokonali wojska Nektanebo w bitwie o Peluzjum, opanowując Deltę, a następnie cały Górny i Dolny Egipt[2][3]. W obydwu armiach znaczącą rolę odgrywały greckie wojska zaciężne[3]. Sam faraon ratował się ucieczką do Memfis, stamtąd do Teb, a następnie do Dolnej Nubii[3][2]. Jego dalsze losy nie są znane; być może został pochowany w Sais[3].
Tytulatura
edytuj| Królewski Protokół | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| prenomen lub imię tronowe: | |||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| trl.: (Senedżemibre Setepeninhur[2]) | |||||||||||||||||
| tłum.: Radujący serce Re Wybrany przez Anhura | |||||||||||||||||
| nomen lub imię rodowe: | |||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| trl.: (Nechethorhebit[2]/Nechetherhebet[5]) | |||||||||||||||||
| tłum.: Horus Mocny z Hebet[5] |
Oprócz wymienionych Nektanebo posiadał po kilka wariantów swojej tytulatury (w tym siedem znanych wariantów imienia rodowego); ich znaczenie różniło się od siebie[6][7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Filip Taterka, Najwybitniejsi władcy Egiptu. W porządku chronologicznym, wybór autorski, „Pomocnik historyczny” (3/2018), 2018, ISSN 2391-7717.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Bogusław Kwiatkowski, Poczet faraonów. Życie. Legenda. Odkrycia, wyd. 2, Iskry, 2021, s. 889-893, ISBN 978-83-244-1042-2.
- ↑ a b c d e f g h Peter A. Clayton, Chronicle of the Pharaohs, (reprint 2001), Thames&Hudson, 1994, s. 203-205, ISBN 0-500-05074-0.
- ↑ Praca zbiorowa: Historia powszechna. Starożytny Egipt. Grecja i świat helleński. T. 3. Mediasat Poland sp. z o.o., 2007, s. 42. ISBN 978-84-9819-810-2.
- ↑ a b Egipt Starożytny - XXX Dynastia [online], www.narmer.pl [dostęp 2023-05-28].
- ↑ Jürgen von Beckerath, Handbuch der ägyptischen Königsnamen, München ägyptologische Studien, München: Deutscher Kunstverlag, 1984, s. 283, ISBN 978-3-422-00832-8 [dostęp 2023-05-27] (niem.).
- ↑ Peter Lundström, Nectanebo II in hieroglyphics [online], Pharaoh.se [dostęp 2023-05-28] (ang.).