Neeme Järvi
Neeme Järvi (ur. 7 czerwca 1937 w Tallinnie)[1] – amerykański dyrygent pochodzenia estońskiego.
Neeme Järvi podczas XXV Estońskiego Festiwalu Pieśni (Laulupidu) w Tallinnie (2009) | |
Data i miejsce urodzenia |
7 czerwca 1937 |
---|---|
Pochodzenie | |
Gatunki | |
Zawód | |
Wydawnictwo | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Życiorys
edytujW latach 1955–1960 studiował dyrygenturę w Konserwatorium Petersburskim pod kierunkiem Jewgienija Mrawinskiego i Nikołaja Rabinowicza[1][2]. W latach 1960–1980 był dyrektorem muzycznym Estońskiej Narodowej Orkiestry Symfonicznej i równocześnie Opery w Tallinie (1966–1979). Utworzył tam również orkiestrę kameralną[1][3]. Dyrygował operą i baletem w Moskwie i Leningradzie, a po zdobyciu w 1971 pierwszej nagrody w konkursie dyrygenckim Accademia di S Cecilia zaczął występować w innych krajach Europy, Kanadzie, Meksyku i Japonii[1] .
Kariera
edytujW 1979 odbył tournee po USA, debiutując w Metropolitan Opera spektaklem Eugeniusza Oniegina Czajkowskiego i dyrygując czołowymi amerykańskimi orkiestrami, takimi jak Filharmonią Nowojorską, Orkiestrą Filadelfijską, Bostońską Orkiestrą Symfoniczną i innymi[1][3].
W 1980 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, siedem lat później otrzymał amerykańskie obywatelstwo[1] .
W latach 1981–1984 był pierwszym dyrygentem gościnnym City of Birmingham Symphony Orchestra, w 1982 pierwszym dyrygentem Gothenburg Symphony Orchestra, a w latach 1984–1988 pierwszym dyrygentem Scottish National Orchestra w Glasgow[1][2]. W 1990 został mianowany dyrektorem muzycznym Detroit Symphony Orchestra, stanowisko to piastował do 2005. W latach 2005–2009 był pierwszym dyrygentem i dyrektorem muzycznym New Jersey Symphony Orchestra[1][3], a następnie dyrektorem muzycznym Residentie Orchestra of The Hague i Orchestre de la Suisse Romande[3].
Nagrania
edytujJärvi jest jednym z najczęściej nagrywanych dyrygentów na świecie[1] . W swoim dorobku ma ponad 400 płyt nagranych dla wytwórni Deutsche Grammophon, Chandos, BIS, Orfeo, EMI, BMG[1][3][4]. Najbardziej znaczące są cykle dzieł orkiestrowych Prokofjewa, Szostakowicza, Richarda Straussa, Mahlera, Dvořáka, Głazunowa, Griega, Sibeliusa, Nielsena i Brahmsa[1][4]. Promuje też mniej znanych kompozytorów, takich jak Wilhelm Stenhammar, Hugo Alfvén, Niels Wilhelm Gade, Franz Berwald, Johan Svendsen, Johan Halvorsen oraz kompozytorów z jego rodzinnej Estonii, m.in. Rudolfa Tobiasa, Artura Kappa, Eduarda Tubina i Arvo Pärta[1][4]. Mimo późnego wieku wciąż jest aktywny zawodowo. W samym tylko 2016 nagrał aż siedem nowych płyt, w tym kontynuację cyklu symfonicznego poświęconego szwedzkiemu kompozytorowi Kurtowi Atterbergowi, nagranego z Gothenburg Symphony Orchestra[3].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytujJärvi został uhonorowany wieloma międzynarodowym nagrodami, wyróżnieniami. Jest doktorem honoris causa kilku uczelni, w tym Estońskiej Akademii Muzyki i Teatru, Wayne State University, University of Michigan, University of Aberdeen i szwedzkiej Królewskiej Akademii Muzycznej. Został także odznaczony przez prezydenta Estonii Lennarta Meriego Orderem Herbu Państwowego III Klasy, a także otrzymał tytuł Komandora Orderu Gwiazdy Polarnej od króla Karola XVI Gustawa[1][4].
Rodzina
edytujNeeme Järvi jest ojcem dyrygentów Paavo Järviego i Kristjana Järviego oraz flecistki Maariki Järvi[3][2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m Bowen 2004 ↓.
- ↑ a b c Aryeh Oron: Neeme Järvi (Conductor). [w:] Bach Cantatas Website [on-line]. 2005. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g James Manheim: Neeme Järvi biography. [w:] All Music [on-line]. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ a b c d Neeme Jarvi. [w:] Mariinsky Theatre [on-line]. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- José Bowen: Järvi, Neeme. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. J. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Neeme Järvi w bazie AllMusic (ang.) (ang.)
- Dyskografia Neeme Järvi w bazie MusicBrainz (ang.) (ang.)
- Neeme Järvi w bazie Discogs.com (ang.) (ang.)
- Oficjalna strona Neeme Järvi (ang. • est.)
- ISNI: 0000000110203918
- VIAF: 5117948
- LCCN: n83191552
- GND: 122791681
- LIBRIS: zw9dhzdh3s0bhg0
- BnF: 13895597m
- SUDOC: 080493106
- SBN: RAVV102764
- NLA: 35440784
- NKC: xx0040286
- NTA: 072407352
- BIBSYS: 61992
- CiNii: DA07577254
- PLWABN: 9810686995005606
- NUKAT: n2005105671
- J9U: 987007275609805171
- LNB: 000023298
- NSK: 000368401
- CONOR: 7376227
- KRNLK: KAC2020R2598
- LIH: LNB:syc;=CZ