Nataradźa

Nataradźa, tamil. நடராசர், ang. Nataraja – jedna z form boga Śiwy. W języku tamilskim odpowiednikiem Nataradźy jest கூத்தன் Kuttan.

Posąg Śiwy przedstawionego jako Nataradża

Ikonografia

Śiwa-Nataradźa ma lewą nogę uniesioną, skierowaną na prawo i ugiętą w kolanie, a prawą również ugiętą w kolanie. Prawą stopą stoi na zabitym demonie Apasmara co symbolizuje zwycięstwo tego boga nad niewiedzą.

W pierwszej ręce Śiwa trzyma damaru (bębenek w kształcie dwóch stożków), co jest symbolem stworzenia, a także jedności dwóch przeciwstawnych pierwiastków: wody i ognia, pierwiastka męskiego i żeńskiego.

Druga dłoń Śiwy jest uniesiona co oznacza opiekę i ochronę, którą otacza on świat.

W trzeciej ręce Śiwy płonie ogień, świadczący o tym, że gdy odpowiedni termin nadejdzie świat zostanie zniszczony.

Czwarta ręka Śiwy wskazuje na jego uniesioną stopę, która jest symbolem zbawienia i wyzwolenia. Śiwę-Nataradźę otacza krąg płomieni, oznaczający, że prawdziwa boska natura rzeczywistości jest ukryta przed człowiekiem.

Taniec

Nataradźa to powszechne indyjskie hinduistyczne przedstawienie Śiwy jako Boskiego tancerza, podczas swojego tańca. Taniec Śiwy symbolizuje nieustannie dokonywane przez niego niszczenie i tworzenie wszechświata.

Recepcja

Taka forma Śiwy znajduje w licznych mandirach, najczęściej w postaci posągu czy rzeźby. Najsławniejsza z nich znajduje się w Ćidambaram, w Tamil Nadu.

Bibliografia

• Wielka historia świata tom V, wyd. Oxford Educational sp. z o.o., 2005, ISBN 83-7425-030-5.