Nasięźrzałowce (Ophioglossales) – monotypowy rząd roślin; dawniej włączany do sztucznej grupy paprotników, we współczesnych systemach filogenetycznych jest jednym z dwóch rzędów nasięźrzałowych, stanowiących najstarszą żyjącą linię rozwojową w obrębie monilofitów[3]. Do rzędu należy jedna rodzina: nasięźrzałowate (Ophioglossaceae Martinov, Tekhno-Bot. Slovar: 438. 3 Aug 1820). Przedstawiciele nasięźrzałowców występują głównie w strefie klimatu umiarkowanego, nieliczne gatunki spotykane są w strefie klimatu tropikalnego. Rośliny głównie naziemne (kilka gatunków epifitycznych)[3].

Nasięźrzałowce
Ilustracja
Nasięźrzał pospolity
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Klasa

paprocie

Podklasa

nasięźrzałowe

Rząd

nasięźrzałowce

Nazwa systematyczna
Ophioglossales Link
Hort. Berol. 2: 151. Jul-Dec 1833

Ze względu na posiadanie kłosów zarodnionośnych, niektórzy przedstawiciele rodziny nasięźrzałowatych utożsamiani bywają z „kwiatem paproci” ze słowiańskiej tradycji kulturowej[4].

Systematyka

edytuj
Podział według PPG I (2016)[2]

Rodzina: nasięźrzałowate Ophioglossaceae Martinov

Podział według Smitha i in. (2006)[3]

Rodzina: nasięźrzałowate (Ophioglossaceae (R. Br.) C. Agardh)

  • nasięźrzał (Ophioglossum L., tu należą też wyłączane czasem jako rodzaje odrębne: Cheiroglossa C. Presl, Ophioderma (Blume) Endl., Rhizoglossum C.Presl)
  • podejźrzon (Botrychium Sw., tu należą też wyłączane czasem jako rodzaje odrębne: Botrypus Michx., Japanobotrychium Masam., Lunularia Batsch, Osmundopteris (J.Milde) Small, Sceptridium Lyon)
  • Helminthostachys Kaulf. (tu należą też wyłączane czasem jako rodzaje odrębne: Botryopteris C. Presl, Ophiala Desv.)
  • Mankyua (takson monotypowy z jednym gatunkiem M. chejuense opisanym po raz pierwszy w 2001, znaleziony na koreańskiej wyspie Czedżu).

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. a b The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229. 
  3. a b c Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf: A classification for extant ferns. Taxon 55(3): 705–731, 2006. [dostęp 2009-11-11]. (ang.).
  4. Noc Świętojańska na Mazowszu. [dostęp 2009-09-08]. (pol.).