Narządy analogiczne
Narządy analogiczne – narządy zwierzęce i roślinne, które nie mają wspólnego pochodzenia ewolucyjnego ani morfologicznego, ale przybierają podobny kształt i wygląd, gdyż spełniają u różnych gatunków te same funkcje[1][2].
Przykłady:
- wąs czepny grochu (przekształcony liść) i winobluszcz (przekształcona łodyga),
- korzenie organowców i ryzoidy plechowców,
- skrzydło owada i skrzydło ptaka[2][3],
- odnóża owada i kończyny kręgowców,
- „kciuk” pandy i przeciwstawny kciuk naczelnych[3],
- pęcherzykowate oko głowonogów i oko kręgowców[3].
Analogia może dotyczyć nie tylko narządów, ale i całości organizmów. Takie zjawisko nazywa się konwergencją – ewolucją zbieżną, wynikającą z bytowania w podobnym środowisku, np. woda, pustynia, różnych, często odległych od siebie ewolucyjnie gatunków.
Przykładem konwergencji jest:
- opływowy, wrzecionowaty pokrój ciała foki, wieloryba i ryb,
- białe ubarwienie zwierząt polarnych, tj. niedźwiedzia, rysia lub kuropatwy,
- morfologia roślin wilczomleczu i kaktusa.
Przypisy
edytuj- ↑ Encyklopedia Biologia. Agnieszka Nawrot (red.). Kraków: Wydawnictwo GREG, s. 27. ISBN 978-83-7327-756-4.
- ↑ a b Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 8, ISBN 978-83-01-16530-7.
- ↑ a b c Loic Matile, Pascal Tassy & Daniel Goujet: Wstęp do systematyki zoologicznej: koncepcje, zasady, metody. Warszawa: PWN, 1993, s. 63.