Napiwoda – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Napiwoda
gromada
1954–1973
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

olsztyńskie

Powiat

nidzicki

Data powstania

4 października 1954

Data likwidacji

1 stycznia 1973

Siedziba

Napiwoda

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw

3

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)

10

brak współrzędnych

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].

Gromadę Napiwoda z siedzibą GRN w Napiwodzie utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie nidzickim w woj. olsztyńskim na mocy uchwały nr 19 WRN w Olsztynie z dnia 4 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Napiwoda, Radomin i Waszulki ze zniesionej gminy Napiwoda w tymże powiecie[6]. Dla gromady ustalono 10 członków gromadzkiej rady narodowej[7].

1 stycznia 1960 do gromady Napiwoda włączono wieś Bartoszki ze znoszonej gromady Magdaleniec[8], obszar zniesionej gromady Kot, a także wsie Łyna, Orłowo i Wietrzychowo, kolonie Łyna i Wietrzychówko, PGR-y Wólka Orłowska i Wysokie, leśniczówkę Zdrężno oraz młyny Łyński Młyn i Orłowski Młyn ze zniesionej gromady Dobrzyń – w tymże powiecie[9].

31 grudnia 1961 z gromady Napiwoda wyłączono wsie Waszulki i Bartoszki, włączając je do gromady Nidzica w tymże powiecie[10]; do gromady Napiwoda włączono natomiast wsie Jabłonka i Wikno ze zniesionej gromady Jabłonka w tymże powiecie[11].

30 czerwca 1968 do gromady Napiwoda włączono wsie Brzeźno Łyńskie, Dąb, Likusy, Natać Mała i Natać Wielka oraz leśniczówkę Smolaki ze zniesionej gromady Kurki w tymże powiecie[12].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[13].

Przypisy

edytuj
  1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  3. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  6. Uchwała Nr 19 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu nidzickiego; w ramach Zarządzenia Nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
  7. Uchwała Nr XLVIII//335 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Nidzicy z dnia 5 października 1954 r. w przedmiocie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 40)
  8. Uchwała Nr III/9d/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zmiany granic gromad i zmiany siedzib gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 r., Nr. 28, Poz. 80)
  9. Uchwała Nr III/9f/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 r., Nr. 28, Poz. 81)
  10. Uchwała Nr III/22/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 12 października 1961 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad na terenie województwa olsztyńskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 9 grudnia 1961 r., Nr. 22, Poz. 192)
  11. Uchwała Nr III/19/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 12 października 1961 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad na terenie województwa olsztyńskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 9 grudnia 1961 r., Nr. 22, Poz. 191)
  12. Uchwała Nr XVII/73/68 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 24 kwietnia 1968 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad na terenie województwa olsztyńskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 31 lipca 1968 r., Nr. 9, Poz. 84)
  13. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.