Nalot dywanowy

Nalot dywanowy – atak powietrzny samolotów bombowych, mający na celu całkowite zniszczenie wybranego obszaru bez wybierania konkretnych celów. Taktyka stosowana głównie podczas nalotów w drugiej wojnie światowej. Określenie „dywanowy” wzięło się od skojarzenia z dywanem z bomb spadającym na cały bombardowany teren^[1].

Samoloty w trakcie tego typu nalotów leciały blisko siebie na podobnej wysokości, tworząc zwartą „powierzchnię bombardującą” o bardzo dużym rozmiarze (nawet do 15 000 m²). Zrzut bomb następował równocześnie, co gwarantowało równomierne pokrycie bombami wyznaczonego obszaru. W taktyce lotniczej prowadzenie dużych formacji było możliwe dzięki nawigatorom – przewodnikom formacji, pozostałe samoloty formacji zrzucały bomby na sygnał.

Geneza, zastosowanie, skutki

Taktykę nalotu dywanowego zapoczątkował Legion Condor w czasie wojny domowej w Hiszpanii, później wykorzystała ją Luftwaffe w trakcie ataku na Polskę we wrześniu 1939 roku (bombardując 25 września Warszawę, w niemieckim nalocie na stolicę Polski uczestniczyło wówczas ponad 400 samolotów^[2]). Kolejnymi znanymi nalotami Luftwaffe były: atak powietrzny na Rotterdam (maj 1940) już po kapitulacji armii holenderskiej wobec Niemiec, zmasowane naloty na Londyn (zapoczątkowane 7 września 1940), nalot na Coventry 14 listopada 1940 i naloty na Belgrad 6 i 7 kwietnia 1941 w czasie agresji na Bałkany.

Pierwszym nalotem dywanowym RAF był nalot na Lubekę 28 marca 1942. Od roku 1943 RAF i USAAF rozpoczęły ofensywę powietrzną na Trzecią Rzeszę siłami nawet ponad 1000 samolotów w jednym nalocie. Samoloty RAF-u z reguły prowadziły naloty nocne (bombowce brytyjskie były przystosowane do nalotów nocnych), natomiast siły USAAF-u naloty dzienne.

Nalot dywanowy z największą liczbą ofiar (i w ogóle najbardziej niszczycielski atak lotniczy w historii) miał miejsce nocą z 9 na 10 marca 1945 roku nad Tokio, gdzie 329 samolotów B-29 Superfortress zrzuciło blisko dwa tysiące ton bomb, z czego większość (1667 ton) stanowiły bomby zapalające M-69. Intensywne pożary przekształciły się w burzę ogniową. Zginęło i zmarło od oparzeń około 100 000 osób^[3].

Najbardziej niszczycielski nalot dywanowy w Europie przeprowadziły brytyjskie siły powietrzne w nocy z 13 na 14 lutego 1945 roku, bombardując Drezno. 770 bombowców Avro Lancaster i 600 bombowców B-17 Flying Fortress doprowadziło do śmierci około 25–30 tysięcy ludzi (mieszkańców i uchodźców). I tu, podobnie jak w Tokio, w czasie nalotu i w burzy ogniowej zniszczona została duża część miasta.

Powojenne szacunki aliantów podawały, że jedna trzecia ludności Niemiec ucierpiała bezpośrednio wskutek bombardowań, około 14 milionów ludzi straciło majątek, ponad 20 milionów zostało na jakiś czas pozbawionych elektryczności, gazu lub wody, 5 milionów musiało się ewakuować. Zniszczeniu uległa jedna czwarta mieszkań. Zginęło około 305 tysięcy osób^[4]^[5]

Miasta – ofiary nalotów dywanowych

Osobne artykuły: Bombardowanie Guerniki, Bombardowanie Wielunia, Bombardowanie Frampola, Bombardowanie Rotterdamu, Operacja Gomora, Bombardowanie Drezna i Naloty na Tokio.

Miasto	Sprawcy nalotu dywanowego	Data	Konflikt
Guernica	III Rzesza (Legion Condor)	26 kwietnia 1937	Hiszpańska wojna domowa
Wieluń	III Rzesza	1 września 1939	II wojna światowa
Frampol	III Rzesza	13 września 1939
Warszawa	III Rzesza	25 września 1939
Rotterdam	III Rzesza	14 maja 1940
Coventry	III Rzesza	14 listopada 1940
Belgrad	III Rzesza	6–8 kwietnia 1941
Lubeka	Wielka Brytania	28–29 marca 1942
Kolonia	Wielka Brytania	31 maja 1942
Hamburg	Wielka Brytania Stany Zjednoczone	lipiec – sierpień 1943
Drezno	Wielka Brytania Stany Zjednoczone	13–14 lutego 1945
Pforzheim	Wielka Brytania	23 lutego 1945
Osaka	Stany Zjednoczone	1945
Tokio	Stany Zjednoczone	10 marca 1945
Yokohama	Stany Zjednoczone	29 maja 1945
Shizuoka	Stany Zjednoczone	19 czerwca 1945
Sinŭiju^[6]	Stany Zjednoczone	1950-11-03 3 listopada 1950_(dts)	Wojna koreańska
Kanggye^[6]	Stany Zjednoczone	1950-11-05 5 listopada 1950_(dts)	Wojna koreańska

Zobacz też

Przypisy

↑ The Unpleasant Facts About Carpet Bombing | History News Network [online], historynewsnetwork.org [dostęp 2020-01-28] .
↑ Sokoły Stalina nad Warszawą. Focus.pl, Historia, 22 maja 2011. [dostęp 2011-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-03)]. (pol.).
↑ 70. rocznica nalotu na Tokio, w którym zginęło 100 tys. osób. dzieje.pl, 2015-03-09. [dostęp 2017-11-18].
↑ United States Strategic Bombing Survey, t. 4, New York/London 1976, s. 7–10 (ang.).
↑ Ian Kershaw: Hitler. 1941-1945 Nemesis. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 2003, s. 516, przypis 34. ISBN 83-7301-324-5. Por też: United States Strategic Bombing Survey wersja elektroniczna (jęz. ang.).
↑ ^a ^b Taewoo Kim. Limited War, Unlimited Targets: US Air Force Bombing of North Korea during the Korean War 1950–1953. „Critical Asian Studies”. 44 (3), 2012. DOI: 10.1080/14672715.2012.711980. (ang.).

Bibliografia

United States Strategic Bombing Surveys European War, Pacific War. aupress.au.af.mil. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-28)].

[1] The Unpleasant Facts About Carpet Bombing | History News Network [online], historynewsnetwork.org [dostęp 2020-01-28] .

[Stalin-2] Sokoły Stalina nad Warszawą. Focus.pl, Historia, 22 maja 2011. [dostęp 2011-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-03)]. (pol.).

[3] 70. rocznica nalotu na Tokio, w którym zginęło 100 tys. osób. dzieje.pl, 2015-03-09. [dostęp 2017-11-18].

[4] United States Strategic Bombing Survey, t. 4, New York/London 1976, s. 7–10 (ang.).

[5] Ian Kershaw: Hitler. 1941-1945 Nemesis. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 2003, s. 516, przypis 34. ISBN 83-7301-324-5. Por też: United States Strategic Bombing Survey wersja elektroniczna (jęz. ang.).

[korea-6] Taewoo Kim. Limited War, Unlimited Targets: US Air Force Bombing of North Korea during the Korean War 1950–1953. „Critical Asian Studies”. 44 (3), 2012. DOI: 10.1080/14672715.2012.711980. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]