Nagroda Fizyki Fundamentalnej
jedna z nagród Breakthrough Prizes
Nagroda Fizyki Fundamentalnej (ang. Breakthrough Prize in Fundamental Physics, wcześniej The Fundamental Physics Prize) – nagroda naukowa przyznana po raz pierwszy w lipcu 2012 uczonym, którzy dokonali przełomowych odkryć w fizyce; jedna z trzech nagród Breakthrough.
Nagroda przyznawana jest przez fundację The Fundamental Physics Prize Foundation, założoną przez rosyjskiego fizyka i przedsiębiorcę Jurija Milnera. Członkiem zarządu fundacji był Steven Weinberg.
Pierwszych dziewięciu laureatów nagrody wybrał Jurij Milner. Otrzymali oni nagrody o wartości 3 mln $ i stanowili kapitułę przyznającą nagrody w kolejnych latach.
Laureaci
edytuj| rok | laureaci | powód |
|---|---|---|
| 2012 | ||
| 2013
Nagrody specjalne |
|
|
| 2013 | Aleksandr Polakow | |
| 2014 | Za otwieranie nowych perspektyw na grawitacje kwantową i unifikacje sił | |
| 2015 |
|
Za niespodziewane odkrycie, że proces rozszerzania się wszechświata przyspiesza, a nie zwalnia jak wcześniej uważano. |
| 2016 |
|
za fundamentalne odkrycia i badanie oscylacji neutrin, które ustanowiły nową granicę poza standardowym modelem fizyki cząstek elementarnych. |
| 2016
Nagrody specjalne |
|
za obserwacje fal grawitacyjnych, otwierające nowe horyzonty w fizyce i astronomii[1]. |
| 2017 |
|
za rozwinięcie kwantowej teorii pola, teorii strun i kwantowej grawitacji[2] |
| 2018 |
|
za szczegółową mapę wczesnego wszechświata, która znacznie poszerzyła wiedzę o ewolucji kosmosu i fluktuacjach, które zapoczątkowały tworzenie galaktyk |
| 2018
Nagroda specjalna |
Jocelyn Bell Burnell | za odkrycie pulsarów[3] |
| 2019 | za pracę nad topologią i symetrią w fizyce, które doprowadziły do zaproponowania nowej klasy materiałów, które przewodzą elektryczność tylko na ich powierzchni[4]. | |
| 2019
Nagrody specjalne |
||
| 2020 |
|
Za pierwsze zdjęcie supermasywnej czarnej dziury, zrobione przy pomocy rozsianej po całej Ziemi sieci połączonych teleskopów[5] |
| 2021
Nagroda specjalna |
Steven Weinberg | Za ciągłe przywództwo w fizyce fundamentalnej, duży wpływ na fizykę cząstek, teorię grawitacji i kosmologię oraz za popularyzacje nauki[6]. |
| 2021 | Za precyzyjne pomiary sprawdzające nasze zrozumienie grawitacji, badają naturę ciemnej energii i ustalają granice sprzężenia ciemnej materii[7] | |
| 2022 | Za duży wkład w odkrycie i rozwój optycznych zegarów atomowych, które umożliwiają precyzyjne badania fundamentalnych praw natury[8] | |
| 2023 | Za zasadnicze badania w dziedzinie informacji kwantowej[9] | |
| 2024 | Za głęboki wkład w fizykę statystyczną i teorię pola kwantowego, z różnorodnymi i dalekosiężnymi zastosowaniami w różnych gałęziach fizyki i matematyki[10]. |
Przypisy
edytuj- ↑ Breakthrough Prize – Special Breakthrough Prize In Fundamental Physics Awarded For Detection Of Gravitational Waves 100 Years After Albert Einstein Predicted Their Existence [online], breakthroughprize.org [dostęp 2023-08-01] (ang.).
- ↑ Breakthrough Prize – Fundamental Physics Breakthrough Prize – Laureates [online], breakthroughprize.org [dostęp 2023-08-01] (ang.).
- ↑ Special Breakthrough Prize In Fundamental Physics Awarded To Jocelyn Bell Burnell For Discovery Of Pulsars. [w:] breakthroughprize [on-line]. [dostęp 2018-09-12]. (ang.).
- ↑ Breakthrough Prize – Winners of the 2019 Breakthrough Prize in Life Sciences, Fundamental Physics and Mathematics Announced [online], breakthroughprize.org [dostęp 2023-08-01] (ang.).
- ↑ Breakthrough Prize – Winners Of The 2020 Breakthrough Prize In Life Sciences, Fundamental Physics And Mathematics Announced [online], breakthroughprize.org [dostęp 2023-08-01] (ang.).
- ↑ Breakthrough Prize – $3 Million Special Breakthrough Prize In Fundamental Physics Awarded To Steven Weinberg [online], breakthroughprize.org [dostęp 2023-08-01] (ang.).
- ↑ Breakthrough Prize – Winners Of The 2021 Breakthrough Prizes In Life Sciences, Fundamental Physics And Mathematics Announced [online], breakthroughprize.org [dostęp 2023-08-01] (ang.).
- ↑ Breakthrough Prize – Winners Of The 2022 Breakthrough Prizes In Life Sciences, Fundamental Physics And Mathematics Announced [online], breakthroughprize.org [dostęp 2023-08-01] (ang.).
- ↑ Breakthrough Prize – Winners Of The 2023 Breakthrough Prizes In Life Sciences, Mathematics And Fundamental Physics Announced [online], web.archive.org, 1 listopada 2022 [dostęp 2023-08-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-01].
- ↑ Breakthrough Prize – Breakthrough Prize Announces 2024 Laureates In Life Sciences, Fundamental Physics, And Mathematics [online], breakthroughprize.org [dostęp 2024-12-16] (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj
Oficjalna strona nagrody, breakthroughprize.org [dostęp 2021-10-11].
