Nagada I

Nagada I – zwana również kulturą amrańską (zwana tak od cmentarza niedaleko el-Amrah) zapoczątkowała w Egipcie okres zwany Predynastycznym; koncentrowała się w zespole stanowisk położonych ok. 30 km na północ od Luksoru, na zachodnim brzegu Nilu w Górnym Egipcie. W swojej wczesnej fazie ma wiele wspólnego z kulturą Badari zwłaszcza pod względem technologii, kultury materialnej, natomiast odrębny charakter przejawia w zakresie wyrobów rzemieślniczych.

Okres Nagada I trwał w przybliżeniu 500 lat, od ok. 4000 do 3500 r. p.n.e. W okresie tym wyróżniane są podokresy a, b oraz c.

Zmarli byli grzebani w płytkich zagłębieniach w pozycji embrionalnej, zwróceni na zachód wraz z ofiarami (np. owocami) oraz wyposażeniem (m.in.: biżuterią, naszyjnikami, wyrobami garncarskimi) – pochówek podobny do tego w kulturze Badarii.

W kulturze tej pojawiła się ceramika zdobiona geometrycznymi wzorami i postaciami zwierząt (m.in.: hipopotamy, krokodyle), malowanymi lub rytymi w glinie – wyróżniają się tu czerwone polerowane naczynia, a także zakończone czarnym brzegiem. Niekiedy pojawiają się kompozycje z udziałem postaci męskich, a także pierwsze obrazy łodzi. Charakterystycznym dla tej kultury jest występowanie przedmiotów dekoracyjnych, przede wszystkim figurek tancerek (przedstawiały one kobiety w tańcu z uniesionymi do góry ramionami). Niemniej charakterystyczne są palety kosmetyczne z łupku. Najczęściej występowały formy romboidalne, następnie zoomorficzne (głównie w kształcie ryb, ptaków i żółwi). Znaczące są też stożkowe kamienne głowice maczug (widoczne zwłaszcza w pochówkach wysokich rangą mężczyzn). Za ważny należy uznać rozwój architektury.

Zobacz też

Bibliografia

Edward F. Malkowski, Przed faraonami, Amber, 2007 r., s. 145–153, ISBN 978-83-241-2791-7.
pod red. Regine Schulz i Matthias Seidel, Egipt, Świat faraonów, Könemann, 2004 r., s. 14–15, ISBN 83-7423-165-3.