Naczelne Dowództwo Wojsk Sprzymierzonych na Górnym Śląsku

Naczelne Dowództwo Wojsk Sprzymierzonych na Górnym Śląsku − powołane w styczniu 1920 przez Radę Najwyższą Konferencji Pokojowej w Paryżu oraz przez Naczelne Dowództwo Wojsk Sojuszniczych w Paryżu. NDWSnGŚ wraz z podległymi oddziałami wojskowymi miało wesprzeć działania Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku. NDWSnŚ przebywało na terenie plebiscytowym od lutego 1920 do lipca 1922.

Wkroczenie wojsk brytyjskich na Górny Śląsk

Dowódcy NDWSnGŚ

Wojska francuskie na Górnym Śląsku

Na czele NDWSnGŚ stał francuski gen. Jules Gratier, a od 23 sierpnia 1921 gen. Stanisław Naulin (dowództwo faktycznie objął we wrześniu 1921). NDWSnGŚ podporządkowane było, stojącemu na czele Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej, gen. Henriemu Le Rondowi oraz Naczelnemu Dowództwu Wojsk Sojuszniczych w Paryżu na czele z marsz. Ferdynandem Fochem. Siedziba Dowództwa znajdowała się w Gliwicach, a podporządkowane mu były oddziały francuskie, włoskie i brytyjskie.

Alianckie Siły Zbrojne na Górnym Śląsku 1920–1922

Aliancki korpus ekspedycyjny zastąpił na Górnym Śląsku armię niemiecką w lutym 1920. Pierwotnie wprowadzone zostały oddziały francuskie i włoskie. W marcu 1921 roku dołączyły oddziały brytyjskie. Liczba wojsk sojuszniczych nie była stała i do III Powstania Ślaskiego ciągle rosła osiągając w szczytowym momencie 20880 żołnierzy w tym: 11 129 Francuzów, 5075 Włochów i 4676 Brytyjczyków. Obszar plebiscytowy został podzielony na trzy strefy. Dowódcą mianowany został francuski generał Jules Gratier. W lipcu 1921 zastąpił go Stanislas Naulin. Alianci opuścili Śląsk w lecie 1922 roku.

Strefa	Powiaty	Liczebność wojska
Francja	katowicki, bytomski, toszecko-gliwicki, opolski	11129
Włochy	rybnicki, raciborski, strzelecki, kozielski, głubczycki, prudnicki	5075
Wielka Brytania	kluczborski, oleski, lubliniecki, tarnogórski, część namysłowskiego	4676

Oddziały francuskie

Dowódca gen. Paul Sauvage de Brantes

• 46 Dywizja Strzelców Alpejskich,
• 218 pułk artylerii polowej
• 418 pułk artylerii polowej
• 4 kompanie saperów,
• pułk strzelców,
• 12 pułk huzarów,
• grupa pancerna (26 czołgów i 18 samochodów pancernych)
• jednostki pomocnicze.

Oddziały włoskie

Dowódca płk Filippo Salvioni

• 135 Pułk Strzelców Alpejskich
• zmotoryzowane oddziały artylerii (3 i 9)
• batalion piechoty.

Oddziały brytyjskie

Dowódca gen. Arthur Wauchope, następnie Kanadyjczyk – gen. William Heneker

• 4 baony piechoty

Bibliografia

• Encyklopedia Powstań Śląskich, Opole 1982,
• Anna Nawrocka, Roland Kiper, Francja i Francuzi na Śląsku. La France et les Français en Silésie, Opole 2010,
• Jan Przewłocki, Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku w latach 1920-1922, Wrocław 1970,
• Mariusz Patelski, Generał Henry Le Rond oraz jego związki z Polską, Śląskiem i Opolem, w: Primum vivere deinde philosophari. O ludziach czynu w dziejach Europy Środkowej i Wschodniej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Rzońcy z okazji siedemdziesiątych urodzin, pod red. Marka Białokura i Andrzeja Szczepaniaka, Toruń 2009