Myszowór

rodzaj ssaków

Myszowór[9] (Phascogale) – rodzaj ssaków z podrodziny niełazów (Dasyuridae) w obrębie rodziny niełazowatych (Dasyuridae).

Myszowór
Phascogale
Temminck, 1824[1]
Ilustracja
Myszowór czerwonoogonowy (P. calurus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Nadrząd

torbacze

Rząd

niełazokształtne

Rodzina

niełazowate

Podrodzina

myszowory

Rodzaj

myszowór

Typ nomenklatoryczny

Didelphis penicillata G. Shaw, 1800 (= Vivera tapoatafa F.A. Meyer, 1793)

Synonimy
Gatunki

3 gatunki – zobacz opis w tekście

Występowanie

edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii[10][11][12].

Morfologia

edytuj

Długość ciała (bez ogona) samic 9,3–22,3 cm, samców 10,5–26,1 cm, długość ogona samic 11,9–22,6 cm, samców 13,4–23,4 cm; masa ciała samic 38–212 g, samców 39–311 g[11][13].

Systematyka

edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1824 roku holenderski zoolog Coenraad Jacob Temminck w publikacji swojego autorstwa poświęconej teriologii[1]. Temminck wymienił dwa gatunki – Dasyurus minimus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803 i Didelphis Penicillata G. Shaw, 1800 (= Vivera tapoatafa Meyer, 1793) – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Didelphis Penicillata G. Shaw, 1800 (= Vivera tapoatafa Meyer, 1793)[14].

Etymologia

edytuj
  • Phascogale (Phascologale, Phascalogale, Phascogalea): gr. φασκολος phaskolos ‘skórzany worek, torba’; γαλεη galeē lub γαλη galē ‘łasica’[15].
  • Ascogale: gr. ασκος askos ‘worek ze skóry’; γαλεη galeē lub γαλη galē ‘łasica’[16].
  • Tapoa: rodzima nazwa Tapoa tafa dla myszowora pędzloogonowego opublikowana przez Johna White’a w 1790 roku[17][18]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Dasyurus tafa White, 1803 (= Vivera tapoatafa Meyer, 1793).
  • Phascoloictis: gr. φασκολος phaskolos ‘skórzany worek, torba’[19]; ικτις iktis, ικτιδις iktidis ‘łasica’[20]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Phascogale calura Gould, 1844.

Podział systematyczny

edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[21][10]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[9] Podgatunki[11][10][13] Rozmieszczenie geograficzne[11][10][13] Podstawowe wymiary[11][13]
(DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała)
Status
IUCN[22]
 
Phascogale calurus Gould, 1844 myszowór czerwonoogonowy monotypowy południowo-zachodnia Australia Zachodnia DC: 9,3–12,2 cm; DO: 11,9–14,5 cm; MC: 38–68 g  NT 
 
Phascogale pirata O. Thomas, 1904 myszowór krzaczastoogonowy monotypowy północne Terytorium Północne DC: 15–21 cm; DO: 18–21 cm; MC: 108–234 g  VU 
 
Phascogale tapoatafa (F.A. Meyer, 1793) myszowór pędzloogonowy monotypowy południowo-zachodnia i północno-zachodnia Australia Zachodnia, wschodni Queensland, północno-wschodnia Nowa Południowa Walia oraz Wiktoria DC: 14,8–26 cm; DO: 16–23 cm; MC: 106–311 g  NT 

Kategorie IUCN:  NT gatunek bliski zagrożenia,  VU gatunek narażony.

  1. a b c Nieuzasadniona poprawka Phascogale Temminck, 1824.
  2. Niepoprawna późniejsza pisownia Phascogale Temminck, 1824.
  3. Nowa nazwa dla Phascogale Temminck, 1824.

Przypisy

edytuj
  1. a b C.J. Temminck: Monographies de Mammalogie, ou Description de quelques genres de mammifères dont les espèces ont été observées dans les différens musées de l’Europe. Cz. 1. Paris: G. Dufour et E. d’Ocagne, 1824, s. 23, 56. (fr.).
  2. H.O. Lenz: Naturgeschichte der Säugethiere, nach Cuvier’s System bearbeitet. Gotha: Becker, 1831, s. 156. (niem.).
  3. L. Reichenbach: Deutschlands Fauna, oder, Praktisch-gemeinnützige Naturgeschichte der Thiere des Inlandes: mit naturgetreuen Abbildungen aller Arten. Cz. 1. Leipzig: Verlag von Wagner'schen Buchhandlung, 1837, s. xiv. (niem.).
  4. C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Cz. 1. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 83. (niem.).
  5. R.-P. Lesson: Nouveau Tableau du Règne Animal: Mammifères. Paris: Arthus Bertrand, 1842, s. 190. (fr.).
  6. S. Müller & H. Schlegel: Beschrijving eeker nieuwe soort van tieeschetende buibeidiereh, Phascogalea melas. W: C.J. Temminck: Verhandelingen over de natuurlijke geschiedenis der Nederlandsche Overzeesche Bezittingen. Leiden: in commissie bij S. en J. Luchtmans en C.C. van der Hoek, 1845, s. 139. (niderl.).
  7. O. Thomas: Catalogue of the Marsupialia and Monotremata in the collection of the British Museum (Natural History). London: Printed by order of the Trustees, 1888, s. 273. (ang.).
  8. P. Matschie. Die Verbreitung der Beuteltiere auf Neuguinea mit einigen Bemerkungen über ihre Einteilung in Untergattungen. „Mitteilungen aus dem Zoologischen Museum in Berlin”. 8, s. 263, 1915–1917. (niem.). 
  9. a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 8. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  10. a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 66. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  11. a b c d e A. Baker: Family Dasyuridae (Carnivorous Marsupials). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 324–326. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
  12. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Phascogale. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-24].
  13. a b c d Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 47. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  14. Genus Phascogale Temminck, 1824. [w:] Australian Faunal Directory [on-line]. Australian Biological Resources Study. [dostęp 2024-05-14]. (ang.).
  15. Palmer 1904 ↓, s. 529.
  16. Palmer 1904 ↓, s. 124.
  17. J. White: Journal of a voyage to New South Wales: with sixty-five plates of nondescript animals, birds, lizards, serpents, curious cones of trees and other natural productions. London: J. Debrett, 1790, s. 281. (ang.).
  18. Palmer 1904 ↓, s. 663.
  19. Jaeger 1959 ↓, s. 192.
  20. Jaeger 1959 ↓, s. 124.
  21. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
  22. Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-05-14]. (ang.).

Bibliografia

edytuj