Muzeum Akropolu w Atenach
Muzeum Akropolu w Atenach (gr. Μουσείο Ακρόπολης) – muzeum archeologiczne poświęcone znaleziskom z akropolu ateńskiego.
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Data założenia |
2009 |
| Powierzchnia ekspozycji |
14000 m² |
| Dyrektor | |
Położenie na mapie Aten  | |
Położenie na mapie Grecji  | |
 37°58′08,789″N 23°43′41,876″E/37,969108 23,728299
| |
| Strona internetowa | |
_2.jpg)
Nowy gmach muzeum, zaprojektowany przez zespół szwajcarskiego architekta Bernarda Tschumiego, został otwarty dla zwiedzających 20 czerwca 2009.
Położenie
edytujNowe Muzeum Akropolu znajduje się ok. 300 m na południowy wschód od Partenonu[2].
Historia
edytujZabytki akropolu ateńskiego miały zachować się w stanie nienaruszonym do XVII w.[3] W poł. XVII w. propyleje zostały zniszczone przez wybuch amunicji, która była tu składowana[3]. Pod koniec XVII w. Turcy osmańscy rozebrali świątynię Ateny Nike, by zdobyć materiały na umocnienie wzgórza[3]. W 1687 roku, wiele budowli akropolu zostało zniszczonych podczas ataku Wenecjan[3]. Przez wiele kolejnych lat, odwiedzający akropol przeszukiwali ruiny i zabierali fragmenty rzeźb i budowli na pamiątkę[3]. W latach 1801–1810 Thomas Bruce (1766–1841) zlecił zdjęcie starożytnych rzeźb z Partenonu (tzw. marmurów Elgina), które w 1816 roku zostały wywiezione do Wielkiej Brytanii i sprzedane British Museum[3][4].
W 1833 roku wojska tureckie opuściły akropol, a władze nowo utworzonego państwa greckiego rozpoczęły dyskusje nad utworzeniem muzeum akropolu, by chronić jego zabytki przed rabunkiem i zniszczeniem[3]. W 1863 roku podjęto decyzję o budowie muzeum na południowy wschód od Partenonu[3]. Pierwsze muzeum Akropolu w Atenach wzniesiono w latach 1865–1874 według projektu greckiego architekta Panagisa Kalkosa (1818–1875)[3][5]. Muzeum miało ograniczoną powierzchnię – 800 m², która szybko się zapełniła[3]. Po odkryciu licznych posągów w 1885 roku, w 1888 roku podjęto decyzję o budowie nowego gmachu – Małego Muzeum Akropolu[3][5].
Po II wojnie światowej Małe Muzeum zostało zburzone w latach 1946–1947, a Stare Muzeum rozbudowane[3]. Muzeum otwarto dla publiczności w 1965 roku[5]. W 1975 roku, wraz z decyzją o przeniesieniu pozostałych rzeźb z Partenonu do muzeum, powstała pilna potrzeba poszerzenia powierzchni muzealnej[5]. W 1976 roku decyzję o budowie nowego muzeum i jego lokalizacji podjął ówczesny premier Grecji Konstandinos Karamanlis (1907–1998)[3].
Konkursy na budowę nowego gmachu z 1976 i 1979 roku pozostały nierozstrzygnięte[5]. W 1989 roku Ministerstwo Kultury, zabiegające o zwrot marmurów Elgina, ogłosiło kolejny konkurs, na który wpłynęły 483 oferty[3][5]. Wybrano wówczas projekt włoskich architektów, który jednak nie został zrealizowany z uwagi na znaleziska archeologiczne w miejscu przeznaczonym pod budowę muzeum[5]. W 1994 roku powołano do życia komitet na rzecz budowy nowego muzeum, któremu przewodniczył najpierw Sotiris Mousouris, a od 2000 roku profesor archeologii Uniwersytetu Arystotelesa w Salonikach – Dimitrios Pandermalis[5]. W 2000 roku rozpisano kolejny konkurs, którego zwycięzcą został zespół szwajcarskiego architekta Bernarda Tschumiego[5].
Projekt zespołu Tschumiego zakładał wzniesienie gmachu nad stanowiskiem archeologicznym, by stanowiło ono część muzeum[5]. Dopiero po ukończeniu prac wykopaliskowych w 2002 roku, architekci mogli sporządzić ostateczny projekt muzeum[5]. Budowę rozpoczęto w 2003 roku, a ukończono w 2007 roku[6]. Budowa została sfinansowana przy pomocy środków europejskich z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego[6]. Nowe Muzeum Akropolu, o powierzchni 14 tys. m²[2], zostało otwarte dla zwiedzających 20 czerwca 2009 roku[6].
Zbiory
edytujNa czterech piętrach, muzeum prezentuje fragmenty budowli, rzeźby, posągi oraz artefakty znalezione na wzgórzu akropolu ateńskiego[4], na przykład fragmentarycznie zachowaną marmurową rzeźbę znaną jako Blondynek[7].
Na parterze prezentowane są znaleziska ze zboczy wzgórza[8], na pierwszym piętrze m.in. 5 z 6 kariatyd[a] podtrzymujących dach Erechtejonu a na ostatnim znaleziska z Partenonu, m.in.:
- Fragmenty fryzu panatenajskiego dłuta Fidiasza zdobiącego Partenon – fryz składał się z 115 bloków i miał 160 m długości, tematem były Panatenaje – święto upamiętniające narodziny bogini Ateny[9]. Na fryzie ukazano procesję, w której przedstawiono 378 postaci ludzkich i boskich oraz 200 zwierzęcych, głównie koni[9]. W muzeum znajduje się 50 m fryzu, kolejne 80 jest w posiadaniu British Museum, jeden blok w Luwrze, a pojedyncze fragmenty w muzeach w Palermo, Watykanie, Würzburgu, Wiedniu, Monachium i Kopenhadze[9].
- 92 metopy z Partenonu – każda metopa przedstawia osobną scenę z udziałem najczęściej dwóch postaci, ilustrującą legendarną bitwę, symbolizując zwycięstwo Ateńczyków nad Persami. Metopy wschodnie ukazują sceny z gigantomachii, zachodnie z amazonomachii, południowe z centauromachii a północne z eposu Iliupersis[10].
- Atena zadumana – starożytna marmurowa grecka stela z reliefem przedstawiającym boginię Atenę.
Uwagi
edytuj- ↑ Szósta kariatyda znajduje się w British Museum.
Przypisy
edytuj- ↑ The Acropolis Museum: Organisation. [dostęp 2017-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-13)]. (ang.).
- ↑ a b The Acropolis Museum: architectural fact sheet. [dostęp 2017-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-22)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Acropolic Museum: Museum History. [dostęp 2017-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-17)]. (ang.).
- ↑ a b Yannis Aesopos: The New Acropolis Musuem: Re-making the Collective. W: Bernard Tschumi Architects (red.): The New Acropolis Museum. New York: Skira Rizzoli International Publications, Inc., 2009, s. 24–55. ISBN 978-0-8478-3419-8.
- ↑ a b c d e f g h i j k Dimitrios Pandermalis: The Museum and Its Content. W: Bernard Tschumi Architects (red.): The New Acropolis Museum. New York: Skira Rizzoli International Publications, Inc., 2009, s. 24–55. ISBN 978-0-8478-3419-8.
- ↑ a b c The Acropolis Museum: construction fact sheet. [dostęp 2017-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-22)]. (ang.).
- ↑ Ewdoksia Papuci-Władyka, Sztuka starożytnej Grecji, Warszawa ; Kraków: Wydaw. Naukowe PWN, 2001, s. 129, ISBN 978-83-01-13525-6 [dostęp 2024-02-11].
- ↑ The Acropolis Museum: The Gallery of the Slopes of the Acropolis. [dostęp 2017-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)]. (ang.).
- ↑ a b c The Acropolis Museum: The Frieze. [dostęp 2017-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-22)]. (ang.).
- ↑ The Acropolis Museum: The Metopes. [dostęp 2017-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-20)]. (ang.).