Muntingia calabura

gatunek rośliny

Rozcięg[4] (Muntingia calabura) – jedyny gatunek rośliny należącej do monotypowego rodzaju Muntingia z rodziny rozcięgowatych Muntingiaceae. Rodzimym obszarem występowania tego gatunku jest tropikalna Ameryka od południowego Meksyku po Peru i Boliwię[5]. Rozcięg odgrywa istotną rolę w amerykańskich lasach tropikalnych jako gatunek pionierski[6].

Rozcięg
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

ślazowce

Rodzina

rozcięgowate

Rodzaj

rozcięg

Nazwa systematyczna
Muntingia calabura L.
Sp. Pl. 509 1753[3]
Liście i owoce

Morfologia

edytuj
Pokrój
Wiecznozielone drzewo. Osiąga wysokość do 10 m[7].
Liście
Owalne do eliptycznolancetowatych, spody z lepkimi włoskami, do 12 cm długości, brzegi piłkowane[7].
Kwiaty
Niewielkie, białe, 5 płatków korony, płatki pomarszczone[7].
Owoce
Jagoda o wielu nasionach, żółte do czerwonych[7].

Zastosowanie

edytuj

Owoce wykorzystywane są w kuchni meksykańskiej do sporządzania sałatek i napojów[7]. Roślina wykorzystywana jest także do wytwarzania włókien z kory. Poza tym rozprzestrzeniona jest w tropikach jako ozdobna[6].

Wyniki niektórych badań wskazują właściwości lecznicze owoców w leczeniu cukrzycy typu II[8].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. The Plant List. [dostęp 2012-03-07]. (ang.).
  4. Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyż̇szych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900. (pol.).
  5. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2012-03-07].
  6. a b Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 220. ISBN 1-55407-206-9.
  7. a b c d e Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003. ISBN 0-88192-585-3. (ang.).
  8. Filipina High School Student Discovered ‘Aratiles’ Fruit as Cure for Diabetes, Wins Intel International Science and Engineering Fair (ISEF) in Phoenix, Arizona, USA – PTAMA.NET [online] [dostęp 2019-05-31] (ang.).