Mrówkowody[2], mrówkojady, mrówkołowy, mrówkołowowate (Formicariidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), występujących wyłącznie w krainie neotropikalnej[3], żywiących się między innymi mrówkami i termitami.

Mrówkowody
Formicariidae[1]
G. R. Gray, 1840
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – mrówkowód rudogłowy (F. colma)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

mrówkowody

Rodzaje
  • Formicarius
  • Chamaeza

Charakterystyka

edytuj

Mierzą około 10–20 cm. Są blisko spokrewnione z inną neotropikalną grupą pierwowróblowców – mrówkożerami. Są to ptaki leśne odżywiające się nisko w poszyciu leśnym. Wiele z nich to wyspecjalizowani zjadacze mrówek. Większość gatunków ma nierzucające się w oczy barwy. Składają zazwyczaj dwa lub trzy jaja w gnieździe umieszczonym na drzewie. Obie płci biorą udział w wysiadywaniu jaj.

Systematyka

edytuj

W starszych ujęciach systematycznych do rodziny mrówkowodów zaliczano około dwustu pięćdziesięciu[4] gatunków ptaków. W nowszych ujęciach systematycznych, uwzględniających badania genetyczne, najpierw większość, około 200 gatunków, wydzielono do specjalnie dla nich utworzonej rodziny chronkowatych (Thamnophilidae)[5], a niedługo później wydzielono jeszcze rodzinę kusaczków (Grallariidae)[2][3]. Tym samym w rodzinie mrówkowodów pozostało jedynie 12 gatunków[2][3].

Do rodziny mrówkowodów zaliczane są następujące rodzaje[2]:

Przypisy

edytuj
  1. Formicariidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Formicariidae Gray,GR, 1840 (1825) - mrówkowody - Ant-Thrushes (wersja: 2018-03-17). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-22].
  3. a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Antthrushes, antpittas, gnateaters, tapaculos, crescentchests. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-22]. (ang.).
  4. Mielczarek P., Cichocki W., 1999, Polskie nazewnictwo ptaków świata. Notatki ornitologiczne tom 40 – zeszyt specjalny.
  5. Zimmer, K. & M. Isler (2003) „Family Thamnophilidae (Typical Antbirds)” w del Hoyo, J.; Elliot, A. & Christie D. (editors). (2003). Handbook of the Birds of the World. Volume 8: Broadbills to Tapaculos. Lynx Edicions. ISBN 84-87334-50-4