Mozaika (botanika)
Mozaika lub plamistość – objaw chorobowy u roślin w postaci barwnych plam na tle zdrowej zieleni liścia. Jest jednym z rodzajów przebarwień u roślin. Wyróżnia się dwa rodzaje mozaik (plamistości):
- mozaiki łagodne – gdy granice między plamami są niewyraźne (np. na liściach śliw opanowanych przez ospowatość śliwy),
- mozaiki ostre – gdy plamy są ostro odgraniczone[1][2].
.jpg)
Mozaika powodowana jest przez niektóre wirusy i różni się od plamistości powodowanej przez grzyby. Mozaika jest zazwyczaj jednobarwna, często żółta (chlorotyczna), niestrefowana i nie powodująca pogrubienia liści. Plamy spowodowane przez grzyby często są koncentrycznie strefowane, czasem mają ciemniejszą obwódkę i występują na nich owocniki lub konidiomy (pojawiające się zwłaszcza w czasie wilgotnej pogody). Ponadto plamy te czasami powodują nabrzmienie liści i nekrozę. Czasami znekrotyzowana tkanka wykrusza się i w liściu powstają dziurki[1].
Wyróżnia się kilka typów mozaiki:
- przejaśnienie nerwów lub żółtaczka nerwów -gdy zmiana barwy następuje tylko na nerwach,
- smugowatość lub pasiastość – gdy przebarwienia występują w postaci równoległych smug lub pasm. Ma to miejsce u roślin o równoległych nerwach,
- pierścieniowa plamistość – gdy przebarwienia występują w formie pierścieni,
- otaśmienie nerwów – gdy zielone pozostają tylko pasma wzdłuż nerwów, a pozostała część liścia jest przebarwiona,
- pstrość kwiatów – gdy mozaika występuje na płatkach kwiatów[1].
Terminem mozaika określa się także liczne wirusowe choroby roślin, np. żółta mozaika fasoli, mozaika ogórka, mozaika jabłoni, mozaika maliny, mozaika pierścieniowa gruszy[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 1. Podstawy fitopatologii, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2010, s. 388, 389, ISBN 978-83-09-01063-0.
- ↑ Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
- ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.