Motoambulans
Motoambulans – motocykl wykorzystywany jako pojazd ratunkowy, dzięki posiadanemu specjalnemu doposażeniu w sprzęt medyczny, oraz kwalifikacjom osób, które kierują pojazdem.
Wdrożenie pomysłu jest wynikiem wykorzystania funkcjonalności dwóch pojazdów: motocykla i ambulansu, a także odpowiedzią na zwiększającą się liczbę użytkowników dróg[1], przy ograniczonym zakresie przepustowości infrastruktury transportowej.
Motoambulanse na świecie
edytujW zależności od państwa (posiadanej przez niego infrastruktury drogowej, zabezpieczenia medycznego oraz poziomu rozwoju gospodarczego) wygląd motoambulansu i funkcje jakie pełni mogą się różnić. W kilku państwach, ma on za zadanie nie tylko pomoc doraźną, ale także transport pacjenta. W państwach afrykańskich (np. Czad, Kongo, Uganda) dodatkowo jest wyposażony w lekką przyczepkę. Służy ona do transportu pacjenta[2]. Zastosowane rozwiązania techniczne pozwalają na wybór pozycji przewożonego – siedząca, bądź leżąca, zapewniają także ochronę przed słońcem. W krajach rozwiniętych jego działanie dotyczy jedynie udzielenia bezpośredniej pomocy poszkodowanemu.
Niemcy
edytujOd 1983 roku wprowadzono używanie motoambulansów[3]. Obecnie wykorzystuje się 25 specjalnych motocykli wspartych pracą 100 wolontariuszy paramedycznych[3]. Ich głównym zadaniem jest pomoc poszkodowanemu na miejscu zdarzenia.
Wielka Brytania
edytujKorzysta ze wsparcia motoambulansów od 1990r[4]. Wprowadzone rozwiązanie się sprawdziło, czego dowodem są motoambulanse uruchamiane w nowych lokalizacjach np. Croydon[5]. Ich głównym zadaniem jest dotarcie do poszkodowanego i udzielenie pomocy szybciej, niż w przypadku standardowego ambulansu.
Hongkong
edytujWdrożenie motoambulansów do systemu ratowniczego rozpoczęło się w 1982 roku[6]. Liczba wykorzystywanych motocykli wzrastała, aż do 37 w roku 2004[6]. Udzielana pomoc najczęściej dotyczyła poszkodowanych w wypadkach drogowych, pomocy osobom nieprzytomnym, z rozległymi urazami, a także osobom z zaburzeniami pracy serca.
Brazylia
edytujOd roku 2000 wsparcie w postaci motoambulanów jeździ po ulicach São Paulo. Jego głównym zadaniem jest przeprowadzenie triage, co pozwala na szybsze udzielenie właściwej pomocy poszkodowanym[7].
Uganda
edytujDzięki pomocy Wielkiej Brytanii we wschodniej części Ugandy funkcjonuje 30 motoambulansów[8]. Oprócz udzielenia pomocy doraźnej ich zadaniem jest także transport pacjenta. Dotyczy to szczególnie kobiet w ciąży i zapewnienia im przejazdu do szpitala. Tym samym zmniejszenia liczby zgonów w trakcie porodów domowych.
Południowa Afryka
edytujOd 2012 do pracujących już motoambulansów dołączyło sześć nowych maszyn[9] jeżdżących po ulicach Johannesburga. Udzielają bezpośredniej pomocy poszkodowanym, stabilizują ich stan do czasu transportu przez karetkę.
Polska
edytujMotoambulans w Polsce prowadzony jest przez ratownika (bądź też – rzadziej – ratownik przewożony jest jako pasażer, tudzież pasażerem jest pielęgniarka, lekarz), który zabezpiecza miejsce zdarzenia, ocenia sytuację, udziela pomocy medycznej poszkodowanemu – jeszcze przed przyjazdem ambulansu, czy zajmuje się zadysponowaniem dodatkowo służb ratowniczych (np. PSP, Policja). W Polsce motocykle ratownictwa medycznego znajdują się: w Gdańsku, Łodzi, Krakowie, Warszawie[10], Katowicach, Legnicy, Olsztynie, Bydgoszczy, Rzeszowie, Kamiennej Górze oraz od marca 2021 również w Toruniu[11][12]. Gdańsk był pierwszym w Polsce miastem, w którym od 2002 wykorzystywany był motocykl ratownictwa medycznego. Przykłady funkcjonowania motocyklowych ratowników: Stacja Pogotowia Ratunkowego w Olsztynie, zakup pojazdu częściowo sfinansował wojewoda, a koszt użytkowania jednośladu pokrywany jest z kontraktu podpisanego z Narodowym Funduszem Zdrowia[13], w Krakowie ratownicy medyczni na motocyklach z Fundacji R2 działają dzięki wsparciu sponsorów przy współpracy z Krakowskim Pogotowiem Ratunkowym. Fundacja R2 w 2017 realizowała projekt „R2 Ratownictwo Motocyklowe w Krakowie”, który współfinansowany był ze środków Gminy Miejskiej Kraków w ramach współpracy Urzędu Miasta Kraków[14]. Od 2016 działa Fundacja „Ratownictwo Motocyklowe Polska” będąca jedyną ogólnopolską organizacją, która zrzesza ratowników na motocyklach z całego kraju.
Umocowanie prawne
edytujUstawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dn. 8 września 2006 r.[15] definiuje, iż ambulans powinien służyć do przewozu poszkodowanych. Motoambulans tego warunku nie realizuje, jednakże ze względu na wyposażenie oraz funkcje – spełnia poza tym zadania ambulansu.
Motoambulans stanowi uzupełnienie funkcjonującego systemu ratowniczego. Polskie prawo nie przewiduje jednośladowej karetki, jednakże przy umieszczeniu jej w systemie jako pilota karetki – i takież interpretacji ze strony władz danego województwa – pojawia się możliwość wykorzystania pojazdu. W przypadku Olsztyna – Zarząd województwa wpisał motoambulans do tak zwanego Rocznego Wojewódzkiego Planu Zabezpieczenia Działań Ratowniczych dla Województwa Warmińsko – Mazurskiego. Plan jest przygotowywany na podstawie: ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym[15] oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 czerwca 2008 r. w sprawie wojewódzkiego planu działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne oraz kryteriów kalkulacji kosztów działalności zespołów ratownictwa medycznego (Dz.U. Nr 142, poz. 893)[16].
Wówczas NFZ ma możliwość, aby taki motocykl zakontraktować. Zastosowanie motocykla – jako pilota karetki – oznacza, że ratownik na motocyklu, zabezpiecza miejsce zdarzenia, sprawdza, czy dana osoba faktycznie potrzebuje pomocy medycznej. Jeśli tak jest, ratownik jej udziela i w razie konieczności przewiezienia chorego wzywa ambulans, inne służby ratunkowe, jeśli wymaga tego sytuacja. Motoambulanse są także wykorzystywane do przewozu krwi, płytek, organów do transplantacji.
Sytuacja społeczna
edytujPojazd sprawdza się w miejskich korkach. Jest lekki i zwrotny. Motocykl wykorzystywany jako narzędzie ratunkowe, daje możliwość dotarcia do osób potrzebujących, w tempie znacznie szybszym, niż ma to miejsce w przypadku ambulansów samochodowych[17]. Ponadto doskonale sprawdza się na zakorkowanych ulicach oraz wszędzie tam, gdzie przejazd większymi pojazdami jest utrudniony i rozciągnięty w czasie. W sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia, najczęściej o powodzeniu akcji decydują minuty, dlatego wykorzystanie jednośladów ma tak kluczowe znaczenie. Za ich zastosowaniem opowiada się także czynnik ekonomiczny – koszty eksploatacji motoambulansu są dziesięć razy niższe niż standardowego ambulansu[18][19].
Wyposażenie
edytujMotocykl ratunkowy jako pojazd specjalistyczny jest odpowiednio oznakowany i doposażony. Podstawowe wyposażenie przewożone jest w kufrach umocowanych na motocyklu. Składa się z części opatrunkowej, sprzętu ratunkowego, dodatkowego wyposażenia, są to między innymi:
- Sygnały świetlne i dźwiękowe (posiadają homologację właściwą dla pojazdów uprzywilejowanych)
- System łączności
- Defibrylator AED
- Kołnierz ortopedyczny
- Respirator transportowy z zestawem do tlenoterapii
- Odbiornik GPS.
Modele motocykli wykorzystywanych w Polsce
edytuj- Kraków: BMW RT 1150 Ambulans, BMW RT 1200 Ambulans i Suzuki V-Strom DL 650 Ambulans
- Gdańsk: Harley-Davidson (od 2002), zastąpiony po 10 latach eksploatacji przez Honda ST 1300 Pan-European[20]
- Pruszcz Gdański: KTM 990 SMT[21]
- Olsztyn: Honda Transalp,
- Śląsk: Honda ST 1100 Pan-European, Yamaha FJR 1300, Honda ST 1300 Pan-European
- Warszawa: BMW R1200 GS Adventure SE, Honda ST 1300 Pan-European, Yamaha Tenere XT660Z, Yamaha Tracer 700, Piaggio Mp3 500[22]
- Bydgoszcz: Suzuki DL 1000 V-storm, BMW S1000XR
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Wypadki drogowe – raporty roczne, [w:] Policja.pl [online], Policja.pl, 20 grudnia 2013 [dostęp 2014-06-07] (pol.).
- ↑ Motorcycle Ambulance. [w:] wordpress.com [on-line]. wordpress.com, 2010-10-02. [dostęp 2014-06-12]. (pol.).
- ↑ a b Our Job. [w:] brk.de [on-line]. brk.de.com, 2013-10-02. [dostęp 2014-06-17]. (ang.).
- ↑ EMS Safety Summit 2012. [w:] objectivesafety.net [on-line]. objectivesafety.net, 2012-02-29. [dostęp 2014-06-17]. (ang.).
- ↑ Motorcycle paramedics responding to emergencies in Croydon. [w:] objectivesafety.net [on-line]. objectivesafety.net, 2014-01-28. [dostęp 2014-06-17]. (ang.).
- ↑ a b EMS Safety Summit 2012. [w:] Hong Kong Journal of Emergency Medicine [on-line]. Hong Kong Journal of Emergency Medicine, 2012-02-29. [dostęp 2014-06-17]. (ang.).
- ↑ Amid Horrendous Traffic, Sao Paulo’s Motorbike Ambulances. [w:] blogs.wsj [on-line]. blogs.wsj.com, 2007-09-27. [dostęp 2014-06-17]. (ang.).
- ↑ Motorcycle Ambulances In Uganda: Two Wheels Can Be Better Than Four [online], CBC/Radio-Canada, 18 kwietnia 2013 [dostęp 2014-06-17] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-29] (ang.).
- ↑ ER24 and SANRAL on the roads... [online], ER24 Blog, 28 listopada 2012 [dostęp 2014-06-17] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-13] (ang.).
- ↑ Moto Expo 2017 Warszawa. fundacja.moto-medic.pl. [dostęp 2018-07-01].
- ↑ Dane, 25 listopada 2014 r.
- ↑ Ratownicy na motocyklach - Dlaczego jest ich tak mało?. motogen.pl. [dostęp 2018-07-01].
- ↑ Małgorzata Czajkowska: Od maja do wypadków na ulicach Olsztyna będzie przyjeżdżać ratownik medyczny na motocyklu.. rynekzdrowia.pl. [dostęp 2018-07-02].
- ↑ Ratownictwo mobilne R2. rkwadrat.pl. [dostęp 2018-07-02].
- ↑ a b Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym Dz.U. z 2006 r. nr 191, poz. 1410
- ↑ Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 czerwca 2008 r. w sprawie wojewódzkiego planu działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne oraz kryteriów kalkulacji kosztów działalności zespołów ratownictwa medycznego. [w:] Dz.U.06.142.893 [on-line]. mz.gov.pl, 2008-06-20. [dostęp 2013-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-15)]. (pol.).
- ↑ Wood, Bill (April 1984), „Responding! Chicago’s Fire Department finds out that two wheels can be better than four”, American Motorcyclist (American Motorcyclist Association) 38 (4): 19, ISSN 0277-9358, retrieved 2009-11-03.
- ↑ Motokaretka – Wiadomości. [w:] Gazeta.pl [on-line]. olsztyn.gazeta.pl, 2010-06-10. [dostęp 2014-06-05]. (pol.).
- ↑ Motokaretka na korki – Wiadomości. [w:] Gazeta Wyborcza.pl [on-line]. wyborcza.pl, 2005-12-02. [dostęp 2014-06-07]. (pol.).
- ↑ Ratowniczy motocykl na obrzeża Gdańska. [w:] Trojmiasto.pl [on-line]. [dostęp 2014-06-11]. (pol.).
- ↑ Pierwsza pomoc na motocyklu. [w:] Trojmiasto.pl [on-line]. 2012. [dostęp 2014-06-11]. (pol.).
- ↑ YouTube [online], www.youtube.com [dostęp 2020-07-06] .
Bibliografia
edytuj- http://olsztyn.wyborcza.pl/olsztyn/1,35189,8474979,Motokaretka__to_jest_to__czego_potrzebowali_medycy.html
- Motocykl w Krakowie [online], ratmed.pl [zarchiwizowane z adresu 2014-06-06] .
- http://olsztyn.wyborcza.pl/olsztyn/1,35189,7734749,Majowa_karetka__Ratownik_na_hondzie_wyjedzie_na_ulice.html
- http://www.moto-medic.pl
- http://www.jednymsladem.com.pl
- Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym Dz.U. z 2006 r. nr 191, poz. 1410
- http://www.ratownictwomotocyklowe.pl