Mosze Ja’alon
Mosze Ja’alon (hebr.: משה יעלון, ang.: Moshe Ya'alon, ur. 24 czerwca 1950 w Kirjat Chajjim w obszarze metropolitalnym Ha-Kerajot) – izraelski wojskowy i polityk. Raw alluf[3], szef Amanu i szef Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela. W latach 2009–2013 wicepremier i minister planowania strategicznego, w 2009 minister bez teki, w latach 2013–2016 minister obrony. W latach 2009–2016 oraz od 2019 poseł do Knesetu[1].
| |
| Data i miejsce urodzenia |
24 czerwca 1950[1] |
|---|---|
| Minister obrony | |
| Okres |
od 18 marca 2013 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Wicepremier[2] | |
| Okres |
od 31 marca 2009 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister planowania strategicznego i wywiadu | |
| Okres |
od 31 marca 2009 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Poseł do Knesetu | |
| Okres |
od 24 lutego 2009 |
| Przynależność polityczna | |
| Okres |
od 30 kwietnia 2019 |
| Przynależność polityczna | |
Życiorys
edytujUrodził się w Kirjat Chajjim, w okolicach Hajfy.
Kariera wojskowa
edytujW wojsku służył od 1968 do 2005 i brał udział, najpierw jako zwykły żołnierz, a z czasem dowódca kolejnych oddziałów we wszystkich wojnach prowadzonych w tym czasie przez Izrael od wojny Jom Kipur, poprzez operację Litani, wojnę libańską, pierwszą intifadę, po intifadę Al-Aksa.
Służył, a następnie dowodził oddziałami specjalnymi Sajjeret Matkal, a następnie całą 35. Brygadą Spadochronową. W latach 1992–1993 dowodził dywizją Judei i Samarii.
W latach 1995–1998 dowodził wywiadem wojskowym (Aman), by następnie objąć dowództwo nad Dowództwem Centralnym (w latach 1999–2000). Zwieńczeniem jego kariery była praca w Sztabie Generalnym Sił Obronnych Izraela, którego szefem w stopniu raw allufa[3] był od 9 lipca 2002 do 1 czerwca 2005.
Praca badawcza
edytuj
Po odejściu z wojska pracował kilka lat w instytutach badawczych i think-tankach – Instytucie Merkaz Szalem, Adelson Institute for Strategic Studies oraz Washington Institute for Near East Policy. Efektem jego prac była propozycja nowej strategii dotyczącej konfliktu izraelsko-palestyńskiego[4].
Kariera polityczna
edytuj
Zaproponowano mu miejsce na listach wyborczych Likudu. Po raz pierwszy dostał się do 18. Knesetu, w wyborach w 2009[1]. Otrzymał wówczas tekę ministra planowania strategicznego oraz wywiadu, a także został jednym z dwóch, obok Silwana Szaloma, wicepremierów w rządzie Binjamina Netanjahu. Obie te funkcje pełnił przez pełną kadencję od 31 marca 2009 do 18 marca 2013.
W wyborach w 2013[1] ponownie zdobył mandat, zaś w kolejnym rządzie Netanjahu został ministrem obrony Izraela[5]. W przedterminowych wyborach w 2015[1] dostał się do Knesetu po raz trzeci, a Binjamin Netanjahu ponownie zaproponował mu objęcie teki ministra obrony w swoim nowym rządzie[6]. Pozostał na stanowisku do 22 maja 2016, kiedy zastąpił go Awigdor Lieberman[7], dzień później zrezygnował z zasiadania w parlamencie, a mandat po nim objął Jehuda Glik[8].
| |
![raw alluf[3]](http://up.wiki.x.io/wikipedia/commons/thumb/7/7d/IDF_rav_aluf_rotated.svg/50px-IDF_rav_aluf_rotated.svg.png){kind=small} raw alluf[3]
| |
| Data i miejsce urodzenia |
24 czerwca 1950 |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1968–2005 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Sajjeret Matkal, Brygada Spadochronowa, Dywizja Judei i Samarii, Aman, Dowództwo Centralne, Sztab Generalny Sił Obronnych Izraela |
| Główne wojny i bitwy |
wojna Jom Kipur, |
| Odznaczenia | |
| |
W 2019 stanął na czele partii Telem – ugrupowania nawiązującego nazwą do partii założonej w 1981 przez Moszego Dajana i Mordechaja Ben-Porata. Telem wraz z partiami Moc Izraela Beniego Ganca i Jest Przyszłość Ja’ira Lapida stworzyło centrową listę wyborczą Niebiesko-Biali na kwietniowe wybory parlamentarne w 2019 roku[9][10]. Ugrupowanie zajęło 2. miejsce zdobywając 1 123 929 głosów (26,11%). Przełożyło się to na 35 mandatów w Knesecie XXI kadencji (tyle samo co zwycięski Likud)[11][12][13]. Ja’alon powrócił do parlamentu po trzyletniej nieobecności[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Mosze Ja’alon (ang.) – profil na stronie Knesetu.
- ↑ Jeden z dwóch, obok Silwana Szaloma
- ↑ a b c Odpowiednik marszałka polnego, czyli najwyższy stopień oficerski w Siłach Obronnych Izraela
- ↑ Propozycja dostępna w całości: Mosze Ja’alon: A New Strategy for the Israeli-Palestinian Conflict. Jerusalem Center for Public Affairs, 2008-09-02. [dostęp 2015-05-17]. (ang.).
- ↑ Skład nowego rządu Izraela. Ambasada Izraela w Warszawie. [dostęp 2015-05-17]. (pol.).
- ↑ Marek Połoński: Nowy rząd Izraela zaprzysiężony po burzliwej debacie. Portal Spraw Zagranicznych, 2015-05-15. [dostęp 2015-05-17]. (pol.).
- ↑ Government 34. knesset.gov.il. [dostęp 2019-05-03]. (ang.).
- ↑ Members of the Twentieth Knesset. knesset.gov.il. [dostęp 2019-04-09]. (ang.).
- ↑ Lists of Candidates. bechirot.gov.il. [dostęp 2019-04-09]. (ang.).
- ↑ Głosuje się na partię, nie na ludzi. Kto walczy o władzę?. tvn24.pl. [dostęp 2019-04-09].
- ↑ Wyniki. bechirot.gov.il. [dostęp 2019-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-11)]. (hebr.).
- ↑ Elections. Ha-Arec. [dostęp 2019-04-12]. (ang.).
- ↑ Final Election Results: Bennett Wiped Out; Netanyahu's Likud Gains One Seat. Ha-Arec. [dostęp 2019-04-12]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Mosze Ja’alon (ang.) – profil na stronie Knesetu.
- Sylwetka i wywiad