Most królowej Luizy
Most królowej Luizy (ros. мост королевы Луизы, most korolewy Luizy; lit. Karalienės Luizos tiltas, niem. Königin-Luise-Brücke) – most graniczny na Niemnie o długości 416 m[1], łączący Sowieck w obwodzie królewieckim i Poniemuń na Litwie[2]. Most nazwano na cześć Luizy Pruskiej[3].
| |
| Poprzednie nazwy |
Königin-Luise-Brücke |
|---|---|
| Państwo | |
| Miejscowość | |
| Państwo | |
| Miejscowość | |
| Podstawowe dane | |
| Przeszkoda | |
| Długość |
416 m |
| Data budowy |
1907 |
| Data zburzenia |
22 października 1944 |
| Data odbudowy |
1947 |
| Data remontu |
2002–2003 |
Położenie na mapie obwodu królewieckiego  | |
Położenie na mapie Litwy  | |
 55°05′00,96″N 21°54′20,16″E/55,083600 21,905600
| |
Pierwszy most pontonowy na Niemnie w pobliżu Tylży powstał w XVII wieku i został zniszczony w 1678 roku. Rok później postawiono nowy, jednak niedługo później został rozebrany[3]. W 1758 roku, podczas wojny siedmioletniej, wojska rosyjskie postawiły w tym miejscu tymczasowy most[1]. W latach 1767–1768 zbudowano większy most, który spalono w 1807 roku[3]. Rok później zbudowano kolejny most pontonowy[1], jednakże od 1833 roku przez Tylżę przejeżdżało coraz więcej towarów i pasażerów, w związku z czym pojawiła się potrzeba zbudowania większego i wytrzymalszego mostu stałego[3][4].
Budowa mostu rozpoczęła się w 1904 roku, a uroczyste otwarcie odbyło się 18 października 1907 roku. W latach 1914–1944 mostem kursował tramwaj[5]. 22 października 1944 roku most został wysadzony przez wojska niemieckie[6]. Wskutek wysadzenia zniszczone zostały przęsła oraz północny portal. Trzy lata później most odbudowano, początkowo używając drewnianych przęseł. Ponadto z ocalałego portalu południowego usunięto płaskorzeźbę królowej Luizy[7], na jej miejsce w 1964 roku umieszczono godło ZSRR. Zmieniono również datę zapisaną na moście z 1907 na 1947 oraz usunięto napis w języku niemieckim. W 1965 roku drewniane przęsła zastąpiono żelbetowymi[5]. Po rozpadzie ZSRR most stał się mostem granicznym. 6 marca 1995 roku zdjęto godło ZSRR, a w latach 2002–2003 przeprowadzono remont mostu. 23 marca 2007 roku most otrzymał status obiektu dziedzictwa kulturowego o znaczeniu regionalnym[5].
W 2017 roku Centralny Bank Federacji Rosyjskiej w ramach serii „Pomniki architektury Rosji” wydał monetę pamiątkową o nominale 3 rubli z wizerunkiem mostu[8][9]. Most znajdował się na dawnym herbie Sowiecka, obowiązującym w latach 1988–2010[10].
Galeria
edytuj-
Most w 1911 roku -
Most w 1937 roku -
Most w 1941 roku -
Dawny herb Sowiecka -
Widok od strony litewskiej -
Widok od strony rosyjskiej -
Moneta z wizerunkiem mostu
_in_Panemun%C4%97,_Lithuania,_1937.jpg)
.png)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Мост королевы Луизы через реку Неман. Visit Kaliningrad. [dostęp 2021-11-04]. (ros.).
- ↑ Panemunė. Visuotinė lietuvių enciklopedija. [dostęp 2021-11-04]. (lit.).
- ↑ a b c d Karalienės Luizės tiltas. Mažosios Lietuvos enciklopedija. [dostęp 2021-11-04]. (lit.).
- ↑ Hans Dzieran: Der Brückenschlag über den Memelstrom. Kreisgemeinschaft Tilsit-Ragnit, 2007. [dostęp 2021-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-12)]. (niem.). (tekst oryginalnie zamieszczony w czasopiśmie Land an der Memel, nr 80/2007)
- ↑ a b c Мост королевы Луизы. Prussia39. [dostęp 2021-11-04]. (ros.).
- ↑ Andreas Kossert: Prusy Wschodnie: Historia i mit. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2019, s. 295. ISBN 978-83-7383-899-4.
- ↑ Tilsit (Советск), Südportal der Königin-Luise-Brücke. Cartuche mit dem Bildnis der Königin Luise. [dostęp 2024-11-05].
- ↑ Anastasija Kariewa. Монетное путешествие по России продолжается. „Золотой червонец”. 2 (39), s. 36-38, 2017. ISSN 2072-7259. (ros.).
- ↑ О выпуске в обращение памятных монет из драгоценного металла. Centralny Bank Federacji Rosyjskiej, 2017-07-05. [dostęp 2021-11-04]. (ros.).
- ↑ городской округ г.Советск (Калининградская область). Геральдикум. [dostęp 2021-11-04]. (ros.).