Moncada (1987)
Moncada – kubańska fregata radzieckiego projektu 1159T (w kodzie NATO: Koni II), z końcowego okresu zimnej wojny. Nosiła numery burtowe 353 i 383. Wodowana w 1987 roku, weszła do służby w Rewolucyjnej Marynarce Wojennej Kuby w 1988 roku. Wycofana ze służby w 1998 roku, po czym zatopiona jako wrak do nurkowania.
Bliźniacza fregata kubańska nr 356 | |
Klasa |
fregata |
---|---|
Projekt | |
Oznaczenie NATO |
Koni II |
Historia | |
Stocznia |
Stocznia im. Gorkiego, Zielonodolsk |
Położenie stępki |
6 maja 1986 |
Wodowanie |
3 maja 1987 |
Marynarka Wojenna ZSRR | |
Nazwa |
SKR-451 |
Wejście do służby |
25 grudnia 1987 |
Wycofanie ze służby |
kwiecień 1988 |
Kuba | |
Nazwa |
Moncada |
Wejście do służby |
10 kwietnia 1988 |
Wycofanie ze służby |
1998 |
Los okrętu |
zatopiony jako sztuczna rafa |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność |
standardowa 1520 t |
Długość |
96,51 m |
Szerokość |
12,56 m |
Zanurzenie |
5,47 m |
Napęd | |
CODAG: 1 turbina gazowa o mocy 20 000 KM, 2 silniki wysokoprężne o mocy 16 000 KM, 3 śruby | |
Prędkość |
29 węzłów |
Zasięg |
4000 Mm przy prędkości 14 w. |
Uzbrojenie | |
1×II wyrzutnia pocisków plot. Osa-M (20 rakiet) 4 działa plot. 76 mm AK-726 (2×II) 4 działka plot. 30 mm AK-230 (2×II) 2 wyrzutnie rbg RBU-6000 (2×XII) (120 rbg) | |
Załoga |
108 |
Budowa
edytujFregata „Moncada” była ostatnią z trzech jednostek radzieckiego projektu 1159T (w kodzie NATO: Koni II) zbudowanych dla Kuby na przełomie lat 70/80. XX wieku, zamówioną po przerwie w 1985 roku[1]. Stanowiły one typ małych fregat rakietowych budowanych w ZSRR wyłącznie na eksport dla zaprzyjaźnionych państw[2]. Odmiana projektu 1159T stanowiła wariant tropikalny okrętów, przystosowany do służby w ciepłym klimacie[3]. „Moncada” stanowiła zarazem ostatni zbudowany okręt projektu 1159[1].
Stępkę pod budowę okrętu położono 6 maja 1986 roku w stoczni nr 340 im. Gorkiego w Zielonodolsku, pod numerem stoczniowym 257, a kadłub wodowano 3 maja 1987 roku[1]. Zgodnie z radziecką praktyką, po ukończeniu tymczasowo wcielono ją do służby w marynarce ZSRR 25 grudnia 1988 roku pod radzieckim oznaczeniem SKR-451 i przypisano do Floty Czarnomorskiej[2].
Opis
edytujSkrócony opis ogólny
edytujOkręt miał kadłub gładkopokładowy, stalowy, z nadbudówką na śródokręciu ze stopów lekkich[2]. Na pokładzie dziobowym i rufowym umieszczone były pojedyncze wieże artylerii uniwersalnej, a na pokładówce przed rufową wieżą, wysuwana wyrzutnia rakiet przeciwlotniczych Osa-M. Wyporność standardowa wynosiła 1520 ton, a pełna 1673 tony[4]. Długość wynosiła 96,51 m, szerokość 12,56 m, a zanurzenie maksymalne 5,47 m[4]. Załoga liczyła 108 osób[4][a].
Siłownia była w układzie CODAG i składała się z dwóch marszowych silników wysokoprężnych 68W o mocy łącznej 16 000 KM, napędzających dwie śruby, oraz turbiny gazowej mocy szczytowej M-8G o mocy 20 000 KM, napędzającej środkową śrubę[5]. Napęd pozwalał na osiągnięcie prędkości maksymalnej 29 węzłów oraz zasięgu 4000 mil morskich przy prędkości ekonomicznej 14 w lub 1900 Mm przy prędkości maksymalnej[4].
Uzbrojenie i wyposażenie
edytujGłówne uzbrojenie artyleryjskie stanowiły cztery armaty uniwersalne kalibru 76 mm w dwóch dwudziałowych wieżach AK-726, z zapasem 1200 nabojów[4]. Ich ogniem kierował radar artyleryjski MR-105 Turiel[4]. Uzbrojenie artyleryjskie uzupełniały cztery działka przeciwlotnicze kalibru 30 mm w dwóch dwudziałowych wieżach AK-230, sprzężone z radarem kierowania ogniem MR-104 Ryś[4]. Uzbrojenie rakietowe stanowiła dwuprowadnicowa wyrzutnia ZIF-122 dla rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu systemu Osa-M, z zapasem 20 pocisków 9M33[4].
Do zwalczania okrętów podwodnych służyły dwie dwunastoprowadnicowe wyrzutnie RBU-6000 Smiercz-2 rakietowych bomb głębinowych, z zapasem 120 bomb RGB-60[4]. Uzupełniały je dwie zrzutnie dla 12 bomb głębinowych B-1[4]. Okręt mógł zabrać 14 min na torach minowych[4][b].
Wyposażenie radiolokacyjne, oprócz systemów kierowania ogniem, stanowiła stacja radiolokacyjna dozoru ogólnego MR-302 i stacja wyszukiwania celów Fut-N[4]. Ponadto okręt miał radar nawigacyjny Don-2[4]. Do wykrywania okrętów podwodnych służyła stacja hydrolokacyjna MG-311 Wyczerga[4]. Okręt miał też wyposażenie walki radioelektronicznej w postaci stację rozpoznawczej Bizań-4B[4]. Do walki elektronicznej służyły nadto dwie szesnastoprowadnicowe wyrzutnie celów pozornych PK-16[6].
Służba
edytujFregata wypłynęła na Kubę z Morza Czarnego jeszcze pod banderą radziecką, jako SKR-451, z tymczasowym numerem burtowym 861[2]. 10 kwietnia 1988 roku została wcielona do służby kubańskiej[7]. Otrzymała nazwę „Moncada” i numer burtowy 353[7]. Już w październiku 1988 roku numer burtowy zmieniono na 383[8].
Fregata bazowała w Cienfuegos[8]. Informacje o jej służbie nie były ujawniane i nie są bliżej znane w publikacjach[7]. W związku z kryzysem gospodarczym na Kubie, w latach 90. większość jej okrętów utraciła sprawność[8]. W konsekwencji, po zaledwie dziesięcioletniej służbie, „Moncada” została wycofana ze służby w 1998 roku[7]. 16 lipca 1998 roku została samozatopiona jako sztuczna rafa i wrak do nurkowania w Parque Submarino Cayo Piedra del Norte koło Varadero[9].
Uwagi
edytuj- ↑ Według źródeł zachodnich, załoga liczyła 110 osób (Jane’s Fighting Ships 1996–97 ↓, s. 153).
- ↑ Według innych źródeł, mógł zabierać 22 miny (Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 124).
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Rochowicz 2020 ↓, s. 46, 52-53.
- ↑ a b c d Rochowicz 2020 ↓, s. 46.
- ↑ Rochowicz 2020 ↓, s. 52-53.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Rochowicz 2020 ↓, s. 47.
- ↑ Rochowicz 2020 ↓, s. 46-47.
- ↑ Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 124.
- ↑ a b c d Rochowicz 2020 ↓, s. 53-54.
- ↑ a b c Jane’s Fighting Ships 1996–97 ↓, s. 153.
- ↑ Monkada (353) (+1998) [online], wrecksite [dostęp 2023-11-02] (ang.).
Bibliografia
edytuj- Jane’s Fighting Ships 1986-87. John Moore (red.). Londyn: Jane’s Publishing Company, 1986. ISBN 0-7106-0828-4. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 1996-97. Richard Sharpe (red.). Londyn: Jane’s Information Group, 1986. ISBN 0-7106-1355-5. (ang.).
- Robert Rochowicz. Fregaty na eksport. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 1-2/2020. XXV (196), s. 44-54, styczeń – luty 2020. ISSN 1426-529X.