Monaster św. Symeona Słupnika w Brześciu

Monaster św. Symeona Słupnikaprawosławny męski klasztor w Brześciu, funkcjonujący od początku XVI w. do 1823.

Monaster św. Symeona Słupnika
Państwo

 Białoruś

Miejscowość

Brześć

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Rodzaj klasztoru

monaster

Eparchia

mińska

Klauzura

nie

Typ monasteru

męski

Obiekty sakralne
Cerkiew

św. Symeona

Fundator

Sołtanowie

Data budowy

XVI w.

Data zamknięcia

1823

Data zburzenia

1834

brak współrzędnych

Męski klasztor prawosławny w Brześciu powstał na początku XVI stulecia jako fundacja rodu Sołtanów. Po zawarciu unii brzeskiej odrzucił jej postanowienia i pozostał ośrodkiem prawosławnym, główną placówką duszpasterską tego wyznania w Brześciu. Po III rozbiorze Polski znalazł się w jurysdykcji biskupa mińskiego i słuckiego Hioba. Mnisi prowadzili parafię, do której należało kilkadziesiąt osób[1].

W 1798 monaster, dotąd zarządzany przez ihumenów, uzyskał wyższą rangę archimandrii. Pierwszym przełożonym wspólnoty noszącym nowy tytuł miał być dotychczasowy ihumen Gabriel, jednak zmarł on, nie doczekawszy ceremonii nadania godności. W 1799 jego następcą został ihumen Sofroniusz z monasteru Trójcy Świętej w Słucku. Podniesienie statusu monasteru łączyło się z podporządkowaniem mu czterech mniejszych wspólnot: monasteru w Zabłudowie, Bielsku Podlaskim oraz klasztorów Przemienienia Pańskiego i Trójcy Świętej w Drohiczynie. Monaster w Brześciu otrzymał również stałą roczną dotację państwową w wysokości 300 rubli i uposażenie w postaci dwóch karczm, młyna oraz 53 dziesięcin i 1030 sążni ziemi. Mimo to sytuacja materialna wspólnoty była nadal trudna[1]. W 1815 i 1819 zabudowania klasztorne uległy zniszczeniu wskutek pożaru, co przyczyniło się do podjęcia decyzji o jego zamknięciu[2].

W 1823 monaster został zlikwidowany. W tym samym roku oraz w roku następnym uległy likwidacji również wszystkie jego placówki filialne w Zabłudowie, Bielsku i Drohiczynie. Fakt ten miał związek z polityką względnej tolerancji, jaką prowadził w stosunku do osób innych wyznań niż prawosławne car Aleksander I. Podstawową przyczyną podjęcia decyzji o likwidacji monasterów było jednak ich ubóstwo i niewielka liczba mnichów. Cerkwie monasterskie pozostały czynne w charakterze parafii, zaś zakonnicy musieli zamieszkać w innych wspólnotach[3]. Zabudowania monasteru w Brześciu ostatecznie uległy zniszczeniu w 1834, w czasie budowy twierdzy brzeskiej, razem z szeregiem innych obiektów położonych na prawym brzegu Muchawca. Nawiązaniem do tradycji klasztoru było wzniesienie w 1865 soboru św. Symeona w Brześciu[1].

Z monasterem związany był św. Atanazy Brzeski – ihumen wspólnoty w I połowie XVII w.[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d H. Surynowicz, Życie monastyczne na Grodzieńszczyźnie w XIX wieku, red. A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik: Życie monastyczne w Rzeczypospolitej. Białystok: Zakład Historii Kultur Pogranicza Instytutu Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, ss. 195–196. ISBN 83-902928-8-2.
  2. Брестский Cвято-Симеоновский кафедральный собор. [dostęp 2012-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-21)].
  3. Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 29. ISBN 978-83-7431-127-4.