Mokrzyca szczeciolistna

Mokrzyca szczeciolistna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	goździkowate
Rodzaj	mokrzyca
Gatunek	mokrzyca szczeciolistna
	Nazwa systematyczna
	Minuartia setacea (Thuill.) Hayek; Fl. Steiermark, i. 271 (1908)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mokrzyca szczeciolistna (Minuartia setacea (Thuill.) Hayek)^[4] – gatunek roślin z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae Juss.). Występuje tylko w południowej, środkowej i wschodniej Europie. W Polsce w 1981 r. potwierdzono jej występowanie tylko na jednym stanowisku w Pieninach Środkowych – w podszczytowych partiach Trzech Koron. Na dwóch dawniej podawanych z Pienin stanowiskach wyginęła^[5].

Morfologia

Pokrój: Drobna roślina kępkowa do 20 cm wysokości.
Liście: Sztywne, szczecinkowate, o szerokości ok. 0,2 mm^[5].
Kwiaty: Zebrane w wierzchotki. Płatki białe, dłuższe od działek^[5].
Owoc: Torebka z licznymi, ciemnymi nasionami^[5].

Biologia i ekologia

Bylina, chamefit. Roślina owadopylna, rozmnażająca się tylko generatywnie. Rośnie na płytkich glebach na półkach skalnych, w murawach na podłożu wapiennym. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Liczba chromosomów 2n=30^[5].
Gatunek zróżnicowany na dwa podgatunki:
- Minuartia setacea subsp. setacea – rośnie w całym zasięgu gatunku
- Minuartia setacea subsp. bannatica (Rchb.) Nyár. o zasięgu karpackim^[5]

Zagrożenia

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[6]: R (rzadki); 2016: CR (krytycznie zagrożony)^[7].
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin^[8]: CR (critical, krytycznie zagrożony).

Cała populacja mokrzycy szczeciolistnej w Pieninach liczy około tysiąca osobników i zajmuje powierzchnię kilkudziesięciu metrów kwadratowych. Powierzchnia ta ciągle zmniejsza się. Stanowisko jest zagrożone z powodu ruchu turystycznego – znajduje się bowiem tuż przy ścieżce. Wskazane jest objęcie tego jedynego w Polsce stanowiska ochroną czynną^[5].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-12] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2017-02-26].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-12] (ang.).

[tpl-3] The Plant List. [dostęp 2017-02-26].

[checklist2002-4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[K-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.

[6] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[7] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[8] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]