Majmonides
Majmonides, rabbi Mosze ben Majmon, Rambam, Abu Imran Musa Ibn Majmun, hebr. רבי משה בן מיימון, arab. موسى بن ميمون بن عبد الله القرطبي الإسرائيلي (ur. 1135 w Kordobie, zm. 13 grudnia 1204 w Kairze) – żydowski filozof (główny przedstawiciel arystotelizmu żydowskiego) i lekarz. Był autorem najważniejszego średniowiecznego komentarza do Talmudu – „Księga przykazań” (Sefer ha-Micwot).
Pomnik Majmonidesa w Kordobie | |
Data i miejsce urodzenia |
1135 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
13 grudnia 1204 |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
filozof, lekarz |
Narodowość | |
Życie
edytujMajmonides w wyniku prześladowań religijnych opuścił około roku 1150 islamską Hiszpanię, studiował w Fezie teologię i medycynę, od roku 1165 osiadł w Egipcie. W Kairze został osobistym lekarzem sułtana Saladyna[1] oraz przywódcą tamtejszej gminy żydowskiej. Zajmował się handlem, medycyną, pisał prace z dziedziny prawa żydowskiego, medycyny, filozofii. Pochowany w Tyberiadzie w Izraelu; jego grób jest celem pielgrzymek.
Trzynaście zasad wiary
edytujW Komentarzu do Miszny sformułował tzw. Trzynaście zasad wiary, opisujących podstawy wiary judaizmu. Wiele wspólnot żydowskich włączyło ich recytację do swoich porannych modlitw. Jest wśród nich wyznanie wiary w przyjście Mesjasza: Wierzę z całkowitym przekonaniem w przyjście Mesjasza i mimo iż może się opóźnić, oczekuję Jego przyjścia codziennie[2].
Lista zasad wiary:
- Istnienie Boga;
- Jedność Boga;
- Duchowa i niecielesna natura Boga;
- Wieczna natura Boga;
- Jedynie Bóg powinien być przedmiotem kultu;
- Objawienie Boga przez proroków;
- Wyższość Mojżesza w stosunku do innych proroków;
- Boże Prawo dane na Synaju;
- Niezmienność Tory jako Bożego Prawa;
- Boża presciencja (przedwiedza) ludzkich działań;
- Nagroda za dobro, kara za zło;
- Przyjście Mesjasza żydowskiego;
- Zmartwychwstanie umarłych[3].
Dzieła
edytujGłównymi dziełami Majmonidesa były:
- Przewodnik błądzących (More Newuchim)[4], napisany między 1185 a 1190 r.[5] – podstawowe dzieło filozoficzne Majmonidesa. We wstępie zawarta została klasyczna formuła zasad doktrynalnych judaizmu oraz podstawy racjonalistycznych poglądów filozoficznych, które wywarły wpływ na filozofię scholastyczną.
- Powtórzenie Tory, inny tytuł Silna dłoń (Miszne Tora, Jad Ha-Chazaka) (1180), którego częścią jest Księga przykazań (Sefer ha-Micwot) – wielka kodyfikacja prawa żydowskiego, wyodrębniająca i omawiająca 613 przykazań prawa Mojżeszowego. Była ona podstawą wszystkich późniejszych komentarzy do prawa żydowskiego.
- Komentarz do Miszny (Perush ha-Mishnah) – napisany w celu podniesienia rangi Miszny, jako samodzielnego, pełnoprawnego źródła studiów. Miał służyć zarówno jako wstęp do Talmudu, jak i jego rewizja, poprzez przegląd różnych interpretacji ze wskazaniem właściwych[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Brigitte Hintzen-Bohlen: Sztuka i Architektura – Andaluzja. Warszawa: Wydawnictwo Philip Wilson, 2008, s. 416. ISBN 978-3-8331-5106-4.
- ↑ Roy H. Schoeman: Salvation is from the Jews (John 4:22). The Role of Judaism in Salvation History from Abraham to the Second Coming. San Francisco: Ignatius Press, 2003, s. 74. ISBN 0-89870-975-X.
- ↑ Traktat Sanhedryn, rozdz. 10.
- ↑ Zob. w przekładzie polskim.
- ↑ Por. Isadore Twersky: Maimonides.ISBN 0-87068-238-5. w: Understanding Rabbinic Judaism. From Talmudic to Modern Times. Jacob Neusner (red.). Nowy Jork: Ktav Publishing House, 1974, s. 202.
- ↑ Isadore Twersky: Maimonides.ISBN 0-87068-238-5. w: Understanding Rabbinic Judaism. From Talmudic to Modern Times. Jacob Neusner (red.). Nowy Jork: Ktav Publishing House, 1974, s. 195.
Linki zewnętrzne
edytuj- Dzieła Majmonidesa (hebr.) w bibliotece Polona
- Jonathan Jacobs , Maimonides, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27] (ang.).
- Maimonides, Moses (1138–1204) (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-10].
- Artykuły na Stanford Encyclopedia of Philosophy (ang.) [dostęp 2018-01-29]:
- Kenneth Seeskin , Maimonides, 15 marca 2017 .
- Sarah Pessin , The Influence of Islamic Thought on Maimonides, 28 maja 2014 . (Wpływ myśli islamskiej na Majmonidesa)
- ISNI: 0000000123750072
- VIAF: 100185495
- LCCN: n78096039
- GND: 118576488
- NDL: 01076496
- LIBRIS: rp356hf9368jrpt
- BnF: 11916400m
- SUDOC: 027033244
- SBN: RMLV026080
- NLA: 35717274
- NKC: jn19981001803
- RSL: 000047986
- BNE: XX1720747
- NTA: 068648332
- BIBSYS: 90543181
- CiNii: DA01689062
- Open Library: OL45280A
- PLWABN: 9810681214705606
- NUKAT: n2011080410
- J9U: 987007265654005171
- PTBNP: 70368
- CANTIC: a10490061
- LNB: 000062238
- NSK: 000503469
- CONOR: 66138723
- BNC: 000078028
- ΕΒΕ: 175573
- BLBNB: 000574338
- LIH: LNB:V*378125;=BM