Mohammad Reza Mahdawi Kani
Mohammad Reza Mahdawi Kani (ur. 25 sierpnia 1931 w Kanie, zm. 21 października 2014 w Teheranie) – irański polityk i duchowny, ajatollah, dwukrotny minister spraw wewnętrznych Iranu, w latach 2011-2014 przewodniczący Zgromadzenia Ekspertów.
| |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| przewodniczący Zgromadzenia Ekspertów | |
| Okres | |
| |
Życiorys
edytujStudiował prawo i teologię szyicką w seminarium w Ghom, m.in. pod kierunkiem Ruhollaha Chomejniego. W latach 70. XX wieku był aktywny w religijnej opozycji przeciwko rządom szacha Mohammada Rezy Pahlawiego, za co był więziony i torturowany[1]. Razem z Mohammedem Behesztim, Mortezą Motahharim, Alim Chameneim, Alim Akbarem Haszemim Rafsandżanim, Mohammadem Dżawadem Bahonarem i Mohammadem Mofattehem był w latach 1976-1977 wśród twórców Stowarzyszenia Duchowieństwa Walczącego, które miało budować poparcie dla ruchu na rzecz rewolucji islamskiej, według koncepcji ajatollaha Chomejniego, przejmując faktyczną kontrolę nad meczetami, szkołami religijnymi i stowarzyszeniami religijnymi. Odegrały one później znaczącą rolę podczas rewolucji islamskiej[2]. W 1999 Mahdawi Kani został sekretarzem generalnym stowarzyszenia[1].
Po zwycięstwie rewolucji islamskiej Mahdawi Kani wszedł w 1980 do Rady Strażników, zaś między r. 1980 a 1981 był ministrem spraw wewnętrznych w rządzie tymczasowym[1]. Opowiadał się przeciwko oddaniu władzy przez duchowieństwo w ręce świeckich polityków[3]. Jako jeden z nielicznych współpracowników Chomejniego potępił zajęcie przez irańskich studentów budynku ambasady amerykańskiej w Teheranie[3]. Po zabójstwie Mohammada Dżawada Bahonara we wrześniu 1981 był przez miesiąc p.o. premiera Iranu. Zasiadał w Najwyższej Radzie Rewolucji Kulturalnej. W 1997 wszedł do Rady Korzyści[1]. Był bliskim współpracownikiem Najwyższego Przywódcy Alego Chameneiego[3], związanym z konserwatywnym skrzydłem irańskiej elity władzy[1]. Przed wyborami prezydenckimi w 1997 udzielił poparcia konserwatywnemu kandydatowi Alemu Akbarowi Nateghowi Nuriemu[4].
Jest twórcą teherańskiego Uniwersytetu Imama Sadegha, którego celem miało być kształcenie nowej irańskiej porewolucyjnej elity; uczelnia miała stanowić pomost między tradycyjnymi szyickimi seminariami duchownymi a uniwersytetami zachodnimi[3].
Chociaż krytykował politykę Mahmuda Ahmadineżada jako prezydenta Iranu, w 2009 poparł jego kandydaturę przed wyborami prezydenckimi[1]. W 2013 przed kolejnymi wyborami prezydenckimi ogłosił poparcie dla związanego z umiarkowanymi reformatorami Hasana Rouhaniego[5]. W 2011 został wybrany na przewodniczącego Zgromadzenia Ekspertów, zaś w 2013 uzyskał reelekcję[6].
W czerwcu 2014 zapadł w śpiączkę po ataku serca, zaś w końcu października tego samego roku zmarł[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Robin Ashby, Ayatollah Mohammad Reza Mahdavi-Kani: profile of the new chairman of Iran's Assembly of Experts [online], www.defenceviewpoints.co.uk [dostęp 2016-03-14].
- ↑ Michael Axworthy, Revolutionary Iran. A History of the Islamic Republic, wyd. Updated ed, London: Penguin Books, 2014, s. 100, ISBN 978-0-14-104623-5, OCLC 868077507.
- ↑ a b c d e Iranian officials mourn powerful cleric [online], Al-Monitor [dostęp 2016-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-19] (ang.).
- ↑ Michael Axworthy, Revolutionary Iran. A History of the Islamic Republic, wyd. Updated ed, London: Penguin Books, 2014, s. 326, ISBN 978-0-14-104623-5, OCLC 868077507.
- ↑ Chairman Of Iran's Most Influential Clerical Body Dies, „The Huffington Post” [dostęp 2016-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2015-01-25].
- ↑ Iran's Assembly of Experts re-elects Mahdavi-Kani as chairman - Xinhua [online], news.xinhuanet.com [dostęp 2016-03-14].