Mościejewo
Mościejewo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Kwilcz.
| wieś | |
 Dwór w Mościejewie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
252[2] |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
64-420[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PMI |
| SIMC |
0587904 |
Położenie na mapie gminy Kwilcz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego  | |
 52°34′55″N 16°08′55″E/52,581944 16,148611[1]
| |
.jpg)
Historia
edytujWieś pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od początku XV wieku. Wymieniona w dokumencie zapisanym po łacinie z 1419 Mosszeyewo, 1423 Moszczegewo, 1424 Moscyewo, Mosczeyewo, 1445 Mosczigewo, Mosczyewo, 1448 Mosczyegyewo, 1453 Moszcheyewo, 1474 Moszegewo, 1508 Mosczyeyewo, 1590 Mosczieiow[4].
Miejscowość była wsią szlachecką należącą do lokalnego wielkopolskiego rodu szlacheckiego Mościejewskich, którzy przyjęli odmiejscowe nazwisko od nazwy wsi. W 1465 leżała ona w powiecie poznańskim Korony Królestwa Polskiego, a w 1510 należała do parafii Chrzypsko[4].
W 1419 Niemierza Starszy z Lubosza koło Pniew sprzedał Dobrogostowi z Szamotuł dla ufundowanej przez niego altarii w kościele parafii w Szamotułach 10 grzywien czynszu od sumy głównej 120 grzywien na wsi Mościejewo. W 1423 Dobrogost i Wincenty z Szamotuł ufundowali kolegium mansjonarzy w kościele parafialnym w Szamotułach i zapisali mu 51 grzywien czynszu z różnych dóbr, m.in. z Mościejewa. W 1465 wojewoda kaliski Stanisław z Ostroroga herbu Nałęcz kupił od Sędziwoja z Grodziska prawa do połowy Mościejewa za 800 złotych. W 1465 kupił on od Jana tenutariusza międzyrzeckiego drugą połowę wsi za 1000 grzywien. W 1467 jednak sprzedał Piotrowi z Lubosza Mościejewo za 900 grzywien. W latach 1467–1483 właścicielem wsi był Piotr Mościejewski. W 1570 Krzysztof Lwowski sprzedał z zastrzeżeniem prawa wykupu Janowi Zakrzewskiemu wieś Mościejewo z wyjątkiem młyna zwanego Nadolnik za 1300 złotych polskich. W 1590 kasztelan kamieński Marcin Lwowski zapisał żonie Gertrudzie posag i wiano na połowie dóbr Lwówek, w tym m.in. na Mościejewie wraz z młynami, stawami i jeziorami[4].
W latach 1469–1499 wieś odnotowano w wykazach zaległości podatkowych. W latach 1508–1509 miał miejsce we wsi pobór podatków od 6 łanów, po wiardunku od 2 młynów. W 1510 pobrano podatek od 6,5 łana. W 1564 w Mościejewie było 9 łanów. W 1577 płatnikiem poboru był Marcin Lwowski. W 1580 płatnik poboru Marcin Lwowski zapłacił podatki od 13 półłanków, 4 zagrodników, karczmarza na 2 półłankach oraz 2 kwartach roli. Odnotowano także trzy młyny o nazwach Górny, Pośrednik i Nadolnik, każdy o dwóch kołach wodnych[4].
W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej[5]. Mościejewo należało do okręgu kwileckiego tego powiatu i stanowiło odrębny majątek, którego właścicielami byli wówczas Szczanieccy[5]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 217 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 25 dymów (domostw)[5].
W latach 1925–1930 wzniesiono kościół parafialny pw. Matki Boskiej Częstochowskiej.
Właścicielem Mościejewa był podpułkownik rezerwy kawalerii Konstanty Hubert Chłapowski (1883–1939)[6], w czasie powstania wielkopolskiego dowódca odcinka powstańczego Międzyrzecz – Międzychód – Wieleń, prezes Związku Oficerów Rezerwy Ziem Zachodnich, odznaczony Krzyżem Oficerskim Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[7], Krzyżem Niepodległości (29 grudnia 1933[8]) i Krzyżem Walecznych[9], aresztowany przez hitlerowców w 1939.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Zabytki
edytujW parku krajobrazowym założonym w XX w. rosną w większości drzewa liściaste, niektóre osiągnęły wymiary pomnikowe: lipy drobnolistne, topole czarne, olsze czarne, buk zwyczajny, świerki pospolite.
Zabytki znajdujące się na terenie wsi to: Grota Maryjna i dwór z początku XX w.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 83693
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 806 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d Gąsiorowski 1993 ↓, s. 206-207.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère) Jana Nepomucena Bobrowica, 1846, s. 256.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 117, 979.
- ↑ Monitor Polski, „{{{czasopismo}}}”, 111 (1), 14 maja 1928.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 27, poz. 41.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 28 czerwca 1930 roku, s. 264.
Bibliografia
edytuj- Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III L-Q, zeszyt 1, hasło „Mościejewo”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1993, s. 206-207.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Łęcki W., Gmina Kwilcz.