Mleczara wyniosła
Mleczara wyniosła (Calotropis procera) – gatunek rośliny z rodziny toinowatych (Apocynaceae Juss.). Popularnie nazywana jest jabłkiem Sodomy[6]. Występuje naturalnie w Afryce Północnej oraz Azji Zachodniej i Południowej. Wykorzystywana jest w medycynie[7].
Systematyka[1][2] | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Podkrólestwo | |||||
Nadgromada | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Nadklasa | |||||
Klasa | |||||
Nadrząd | |||||
Rząd | |||||
Rodzina | |||||
Rodzaj | |||||
Gatunek |
mleczara wyniosła | ||||
Nazwa systematyczna | |||||
Calotropis procera (Aiton) Dryand. Hortus Kew., ed. 2 2: 78 (1811)[3] | |||||
| |||||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||||
Rozmieszczenie geograficzne
edytujRośnie naturalnie w Maroku, Algierii, Libii, Egipcie (dolina Nilu, oazy, pustynie, wybrzeże Morza Czerwonego, Park Narodowy Gebel Elba, półwysep Synaj), Sudanie, Etiopii, Dżibuti, Somalii, Palestynie, Arabii Saudyjskiej, Iraku, Iranie, Afganistanie, Pakistanie i Indiach (stan Maharasztra)[8].
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Drzewo lub krzew. dorasta do 1–4 m wysokości[3].
- Liście
- Ogonek liściowy jest krótki. Liście mają zielonoszarą barwę. Są kształtu jajowatego lub odwrotnie jajowatego. Mają 10–30 cm długości i 5–15 cm szerokości[8].
- Kwiaty
- Płatki mają eliptyczny lub jajowaty kształt. Mają 5 mm długości i 3 mm szerokości. Pąki są prawie kuliste[8].
- Owoce
- Nasiona mają 6 mm długości i 4 mm szerokości[8]. Owoc nie posiada miąższu, w środku natomiast między nasionami wypełniony jest włoskami[6].
Biologia i ekologia
edytujRośnie na wysokości 170–600 m n.p.m. Naturalnymi siedliskami są piaszczyste równiny pustyni, mady. Lubi rosnąć także w pobliżu upraw rolniczych. Jest Diploidem (2n = 22)[8]. Roślina trująca[6].
Obecność w kulturze
edytujW Biblii mleczara jest symbolem zła i potępieniem Sodomy. Jest pospolita w okolicach Morza Martwego i dolnej części doliny Jordanu. Nie jest wymieniona z nazwy, ale znawcy roślin biblijnych uważają, że do niej odnosi się cytat z Księgi Powtórzonego Prawa (32,32): „Bo winny ich szczep ze szczepu Sodomy lub z pól uprawnych Gomory; ich grona to grona trujące, co gorzkie mają jagody”[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-03] (ang.).
- ↑ a b Calotropis procera (Aiton) W.T. Aiton. African Plant Database. [dostęp 2014-01-31]. (ang.).
- ↑ Calotropis procera (Aiton) Dryand.. The Plant List. [dostęp 2014-01-31]. (ang.).
- ↑ Calotropis procera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
- ↑ Anna. Medwecka-Kornaś , Geografia roślin, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, s. 529, ISBN 978-83-01-06122-7, OCLC 15597438 .
- ↑ a b c d e Calotropis procera. Encyclopedia of Life. [dostęp 2014-01-31]. (ang.).
- EoL: 585607
- Flora of China: 210000158
- Flora of North America: 210000158
- GBIF: 5414566
- identyfikator iNaturalist: 120917
- IPNI: 1004515-2
- ITIS: 30332
- NCBI: 141467
- Plant Finder: 276915
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2693668
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:1004515-2
- Tela Botanica: 101760
- identyfikator Tropicos: 2603214
- USDA PLANTS: CAPR
- CoL: 5X96X