Mleczajowiec zieleniejący

gatunek grzybów

Mleczajowiec zieleniejący (Lactifluus glaucescens (Crossl.) Verbeken) – gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae).

Mleczajowiec zieleniejący
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

mleczajowiec

Gatunek

mleczajowiec zieleniejący

Nazwa systematyczna
Lactifluus glaucescens (Crossl.) Verbeken
Mycotaxon 120: 449 (2012)
Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg występowania w Europie i Azji

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactifluus, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1900 r. Charles Crossland nadając mu nazwę Lactarius glaucescens. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu A.T. Verbeken w 2012 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Lactarius glaucescens Crossl. 1900
  • Lactarius piperatus var. glaucescens (Crossl.) Hesler & A.H. Sm..

Nazwę polską mleczaj zieleniejący podała Alina Skirgiełło w 1998 r[3]. Po przeniesieniu do rodzaju Lactifluus nazwa polska stała się niespójna z nazwą naukową. W 2021 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego, uznając przeniesienie do rodzaju Lactifluus, zarekomendowała używanie nazwy „mleczajowiec zieleniejący”[4].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Lejkowaty, z podwiniętym brzegiem, czysto biały, gładki; starszy jasnobrązowy, w ciemniejsze plamy o średnicy 10–20 cm średnicy[5].

Blaszki

Jasnokremowe, stare nieco nakrapiane; wąskie, grube i rzadkie; przy trzonie rozwidlone[5].

Trzon

Biały; krótki i gruby[5].

Miąższ

Twardy i jędrny; na języku natychmiast mocno piekący, z białym mleczkiem oddzielonym od miąższu, przebarwiającym się na zielono i o dosyć łagodnym smaku[5].

Mleczko

Wypływa obficie. Jest białe i nie zmienia barwy, ale podczas wysychania twardnieje i staje się szarozielonkawe. Zaschnięte pod działaniem KOH zmienia barwę na intensywnie pomarańczową[6].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników niemal biały. Zarodniki krótko elipsoidalne, o rozmiarach 7–8 × 5–6 μm. Na powierzchni posiadają drobne brodaweczki brodawki połączone siateczką o dużych i przeważnie niepełnych oczkach. Podstawki mają rozmiar 30–40 × 7–8 μm. Wrzecionowate cystydy mają rozmiar 30–60 × 6–9 μm i występują dość licznie, pleurocystydy rzadziej[6].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Występuje głównie w Europie i Azji. W Ameryce Północnej podano jego występowanie tylko w prowincji Quebec w Kanadzie[7]. W Polsce jego rozprzestrzenienie i częstość występowania nie są dokładnie znane. W piśmiennictwie mykologicznym do 2003 r. wymieniony na 5 stanowiskach[3].

Rozwija się na ziemi, w lasach liściastych pod grabem, leszczyną, bukiem i dębem. Owocniki pojawiają się od sierpnia do października[3].

Gatunki podobne

edytuj

Mleczajowiec chrząstka (Lactifluus vellereus) ma jedwabisto – wełniasty kapelusz i mleczko białe, nie przebarwiające się, zaś mleczajowiec biel (Lactifluus piperatus) – mleczko szybko wysychające, również szarozielone[5].

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2020-07-15].
  2. Species Fungorum – Species synonymy [online], www.speciesfungorum.org [dostęp 2018-08-21].
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-16].
  5. a b c d e Edmund Garnweidner, Hertha Garnweidner, Alicja Borowska, Alina Skirgiełło: Grzyby : przewodnik do poznawania i oznaczania grzybów Europy Środkowej. Warszawa: MUZA SA, 2006, s. 158. ISBN 83-7319-976-4.
  6. a b Alina Skirgiełło: Mleczaj (Lactarius). Grzyby (Mycota), tom 25. Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), mleczaj (Lactarius). Kraków: PWN, 1998. ISBN 83-85444-65-3.
  7. Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].