Mistrzowie NCAA w futbolu akademickim
Mistrzowie NCAA w futbolu akademickim – mistrzowie Stanów Zjednoczonych w futbolu amerykańskim ogłaszani przez organizację National Collegiate Athletic Association. Najlepsza drużyna otrzymuje tytuł National Champion (mistrz kraju).
Sposoby wyłaniania mistrza
edytujFutbol amerykański jest jedynym sportem akademickim, w którym nadzorująca go NCAA nie organizuje turnieju w celu wyłonienia najlepszej drużyny w kraju. Z tego powodu zespoły uczelniane – grające w różnych konferencjach i niemające okazji spotkać się na boisku – klasyfikuje się, używając różnych metod kalkulacyjnych lub poprzez głosowania prowadzone przez organizacje zrzeszające trenerów, dziennikarzy i ekspertów. Mimo że rankingi ustalane są niezależnie od NCAA, uznaje ona około 40 różnych źródeł klasyfikacji (dawnych i obecnych), cytując je w swoich publikacjach.
Regularne rankingi zespołów akademickich publikowane są od 1926, choć pierwsze powstały już w latach 1905-1907. W latach 20. i 30. XX wieku na podstawie archiwów dokonano wyboru najlepszych drużyn także z lat poprzednich (od 1869).
Aby uniknąć sytuacji, w której kilka drużyn zostaje uznanych za najlepszą (np. w 1981 było ich sześć), i obiektywniej zdecydować o mistrzostwie, od sezonu 1998 organizuje się Bowl Championship Series z meczem finałowym, w którym dwa najwyżej sklasyfikowane zespoły (również na podstawie rankingu będącego kombinacją głosowania i wyliczeń komputerowych) grają o tytuł.
Do sposobów wyłaniania mistrza należą:
- głosowanie agencji Associated Press (AP Poll), zrzeszającej 60 dziennikarzy sportowych
- mecz o mistrzostwo (BCS National Championship Game) oraz głosowanie trenerów (USA Today Coaches’ Poll), którego zwycięzcą musi być zwycięzca meczu finałowego (z powodu umowy z BCS)
- turniej o mistrzostwo (College Football Playoff).
AP Poll
edytujGłosowanie, w którym co tydzień w trakcie sezonu bierze udział 60 dziennikarzy sportowych z całych Stanów Zjednoczonych, polega na przygotowaniu przez każdego z nich listy 25 najlepszych zespołów uszeregowanych od 1. do 25. miejsca zgodnie z dotychczasowymi osiągnięciami oraz ich własnymi obserwacjami. Pierwsza na liście drużyna otrzymuje 25 punktów do rankingu, a drużyna z miejsca ostatniego – jeden. Następnie sumuje się wszystkie punkty przyznane przez trenerów, otrzymując cotygodniowy ranking. Istotne jest również, że punkty uzyskane w poprzednich tygodniach nie są brane pod uwagę przy tworzeniu nowej klasyfikacji.
USA Today Coaches’ Poll
edytujGłosowanie odbywa się w identyczny sposób jak AP Poll, ale wyboru dokonuje 59 trenerów drużyn akademickich. Głosowanie trenerów w przedostatnim tygodniu bierze się częściowo pod uwagę przy typowaniu dwóch najlepszych drużyn, które zagrają w meczu mistrzowskim BCS. W swoim końcowym głosowaniu każdy z trenerów jest zobowiązany umieścić zwycięzcę finału na 1. miejscu swojej listy, gdyż spowodowane jest to umową pomiędzy nimi a BCS.
BCS National Championship Game
edytujRozgrywany od 1998 mecz finałowy rozgrywany był po zakończeniu sezonu regularnego. W celu wytypowania dwóch najsilniejszych ekip, które zagrają ze sobą o mistrzostwo, używało się kombinacji rankingów: USA Today Coaches’ Poll, Harris Interactive College Football Poll oraz kilku rankingów komputerowych. Zwycięzca otrzymywał puchar ufundowały przez Związek Trenerów Futbolu Amerykańskiego (American Football Coaches Association), w którym zrzeszeni są trenerzy dokonujący głosowania.
College Football Playoff
edytujTurniej ten zastąpił w 2015 mecz finałowy BCS National Championship Game. Do College Football Playoff kwalifikują się cztery zespoły które po zakończeniu sezonu regularnego zostają wybierane przez komitet składający się z 13 osób, na podstawie rankingu.
Bilans drużyn
edytujStan na rok 2024.
| Drużyna | Liczba tytułów | Lata triumfów | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Princeton Tigers* | 28 | 1869, 1870, 1872, 1873, 1874, 1875, 1877, 1878, 1879, 1880, 1881, 1884, 1885, 1886, 1889, 1893, 1894, 1896, 1898, 1899, 1903, 1906, 1911, 1920, 1922, 1933, 1935, 1950 | ||||
| Yale Bulldogs* | 26 | 1872, 1874, 1876, 1877, 1879, 1880, 1881, 1882, 1883, 1884, 1886, 1888, 1891, 1892, 1893, 1894, 1895, 1897, 1900, 1901, 1902, 1905, 1906, 1907, 1909, 1926 | ||||
| Alabama Crimson Tide | 19 | 1925, 1926, 1930, 1934, 1941, 1961, 1964, 1965, 1973, 1978, 1979, 1992, 2009, 2011, 2012, 2015, 2017, 2020 | ||||
| Michigan Wolverines | 12 | 1901, 1902, 1903, 1904, 1918, 1923, 1932, 1933, 1947, 1948, 1997, 2023 | ||||
| Notre Dame Fighting Irish | 11 | 1924, 1929, 1930, 1943, 1946, 1947, 1949, 1966, 1973, 1977, 1988 | ||||
| USC Trojans | 11 | 1928, 1931, 1932, 1939, 1962, 1967, 1972, 1974, 1978, 2003, 2004 | ||||
| Pittsburgh Panthers | 9 | 1915, 1916, 1918, 1929, 1931, 1934, 1936, 1937, 1976 | ||||
| Ohio State Buckeyes | 8 | 1942, 1954, 1957, 1961, 1968, 1970, 2002, 2014 | ||||
| Georgia Bulldogs | 7 | 1927, 1942, 1946, 1968, 1980, 2021, 2022 | ||||
| Harvard Crimson* | 7 | 1890, 1898, 1899, 1910, 1912, 1913, 1919 | ||||
| Oklahoma Sooners | 7 | 1950, 1955, 1956, 1974, 1975, 1985, 2000 | ||||
| Penn Quakers* | 7 | 1894, 1895, 1897, 1904, 1907, 1908, 1924 | ||||
| Michigan State Spartans | 6 | 1951, 1952, 1955, 1957, 1965, 1966 | ||||
| Minnesota Golden Gophers | 6 | 1934, 1935, 1936, 1940, 1941, 1960 | ||||
| Tennessee Volunteers | 6 | 1938, 1940, 1950, 1951, 1967, 1998 | ||||
| California Golden Bears | 5 | 1920, 1921, 1922, 1923, 1937 | ||||
| Cornell Big Red* | 5 | 1915, 1921, 1922, 1923, 1939 | ||||
| Illinois Fighting Illini | 5 | 1914, 1919, 1923, 1927, 1951 | ||||
| Miami Hurricanes | 5 | 1983, 1987, 1989, 1991, 2001 | ||||
| Nebraska Cornhuskers | 5 | 1970, 1971, 1994, 1995, 1997 | ||||
| LSU Tigers | 4 | 1958, 2003, 2007, 2019 | ||||
| Georgia Tech Yellow Jackets | 4 | 1917, 1928, 1952, 1990 | ||||
| Texas Longhorns | 4 | 1963, 1969, 1970, 2005 | ||||
| Clemson Tigers | 3 | 1981, 2016, 2018 | ||||
| Florida State Seminoles | 3 | 1993, 1999, 2013 | ||||
| Army Black Knights | 3 | 1944, 1945, 1946 | ||||
| Florida Gators | 3 | 1996, 2006, 2008 | ||||
| Lafayette Leopards* | 3 | 1896, 1921, 1926 | ||||
| Ole Miss Rebels | 3 | 1959, 1960, 1962 | ||||
| SMU Mustangs | 3 | 1935, 1981, 1982 | ||||
| Auburn Tigers | 2 | 1957, 2010 | ||||
| Chicago Maroons** | 2 | 1905, 1913 | ||||
| Penn State Nittany Lions | 2 | 1982, 1986 | ||||
| TCU Horned Frogs | 2 | 1935, 1938 | ||||
| Washington Huskies | 2 | 1960, 1991 | ||||
| Arkansas Razorbacks | 1 | 1964 | ||||
| Boston College Eagles | 1 | 1940 | ||||
| BYU Cougars | 1 | 1984 | ||||
| Colorado Buffaloes | 1 | 1990 | ||||
| Dartmouth Big Green* | 1 | 1925 | ||||
| Iowa Hawkeyes | 1 | 1958 | ||||
| Kentucky Wildcats | 1 | 1950 | ||||
| Maryland Terrapins | 1 | 1953 | ||||
| Navy Midshipmen | 1 | 1926 | ||||
| Stanford Cardinal | 1 | 1926 | ||||
| Syracuse Orange | 1 | 1959 | ||||
| Texas A&M Aggies | 1 | 1939 | ||||
| UCLA Bruins | 1 | 1954 | ||||
źródło: College Football National Champions. [dostęp 2011-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-15)]. | ||||||
- *Princeton, Yale, Harvard, Cornell, Penn Quakers, Lafayette i Dartmouth grają aktualnie (stan na rok 2024) w Football Championship Subdivision i nie mają możliwości zdobycia kolejnych tytułów mistrza kraju.
- **Chicago gra aktualnie (stan na rok 2024) w NCAA Division III i nie ma możliwości zdobycia kolejnych tytułów mistrza kraju.