Mistrzostwa Łotwy w piłce nożnej mężczyzn
Mistrzostwa Łotwy w piłce nożnej (łot. Latvijas čempionāts futbolā) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny na Łotwie.
Historia
edytujMistrzostwa Łotwy w piłce nożnej oficjalne rozgrywane są od 1992 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Virslīga, 1. līga, 2. līga oraz niższych klasach regionalnych.
W 1908 roku po raz pierwszy rozegrano mecz o tytuł mistrza Rygi pomiędzy klubami British FC i Union (oba kluby założone w 1907), który zakończył się wynikiem 5-0 na korzyść Brytyjczyków. W 1909 Union rewanżował się wygrywając 4-1. W 1910 kluby British FC, Union oraz Kaiserwald Ryga (który powstał w 1909) założyły Ryżską Futbolową Ligę. W 1915 w lidze grało już 6 drużyn, ale w 1916 rozgrywki zawieszone z powodu I wojny światowej. 18 listopada 1918 Łotwa proklamowała niepodległość.
Po założeniu łotewskiej federacji piłkarskiej – LFF w 1921 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych rozgrywek o mistrzostwo Łotwy. Pierwsza edycja mistrzostw Łotwy startowała w sezonie 1921, ale rozgrywek nie dokończono przez wcześniejsze nastąpienie zimy. W 1922 w lidze walczyły jedynie 6 drużyn ze stolicy Rygi. Pierwszym mistrzem został Kaiserwald Ryga, który powtórzył ten sukces i w następnym sezonie. Od 1923 organizowano najpierw turnieje w dwóch grupach - w stolicznej, gdzie rozgrywane były systemem ligowym oraz w grupie prowincjalnej, gdzie rozgrywane systemem pucharowym. Następnie zwycięzcy obu grup walczyły w meczu finałowym o tytuł mistrza Łotwy. Dopiero w 1927 po raz pierwszy wszystkie drużyny kraju połączono w jedyną wyższą ligę, zwaną Virslīga. Pierwszym mistrzem ligi została Olimpia Lipawy, która utrzymywała ten tytuł i w kolejnych dwóch sezonach. Mistrzostwa Łotwy w sezonie 1939/40 zostały zawieszone, tak jak 17 czerwca 1940 wojska radzieckie wkraczają do Łotwy, a 5 sierpnia została utworzona Łotewska SRR w składzie ZSRR. W sezonie 1941 mistrzostwa Łotewskiej SRR po 6 kolejkach zostały przerwane tak jak w końcu czerwca nastąpiła okupacja niemiecka. W 1942 i 1943 rozgrywki o mistrzostwo Łotwy zostały wznowione, ale w 1944 znów zawieszone z powodu ataku Armii Radzieckiej, w wyniku którego ZSRR ponownie okupują Łotwę. W 1945 ponownie startują mistrzostwa Łotewskiej SRR. To nie były pełnowartościowe mistrzostwa tak jak najlepsze kluby kraju uczestniczyły w mistrzostwach ZSRR. W 1990 dodatkowo organizowano rozgrywki Baltic League, w których uczestniczyły m.in. najlepsze drużyny Łotewskiej SRR - RAF Jelgava, Celtnieks Dyneburg, Torpedo Ryga, KKI Daugava Ryga, Pārdaugava Ryga i Olimpija Lipawa.
21 sierpnia 1991 – po puczu Janajewa Łotwa deklaruje niepodległość. Niektóre źródła uważają mistrzostwo w 1991 roku za pierwsze pełnoprawne mistrzostwo Łotwy po przywróceniu niepodległości. Ale po pierwsze, de facto niezależność została przywrócona po rozpoczęciu mistrzostw, a po drugie, nie wszystkie najsilniejsze łotewskie zespoły brały udział w tych mistrzostwach. Tak więc, Pārdaugava Ryga występowała w pierwszej lidze ZSRR, gdzie zajęła ostatnie 22.miejsce, a RAF Jelgava zmagał się w 6.strefie Drugiej ligi ZSRR.
Rozgrywki najwyższej ligi zwanej Virslīga w obecnym formacie zainaugurowano w sezonie 1992[1].
Mistrzowie i pozostali medaliści
edytuj
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1916–1918 | rozgrywek nie prowadzono z powodu I wojny światowej |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1945–1992 | Mistrzostwa ZSRR |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Statystyka
edytujKlasyfikacja według klubów
edytujW dotychczasowej historii Mistrzostw Łotwy na podium oficjalnie stawało w sumie 28 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Skonto Ryga, który zdobył 14 tytułów mistrzowskich.
Stan po zakończeniu sezonu 2024.
10 i więcej mistrzostw Łotwy| Lp. | Klub | Miejsca na podium | Zwycięskie sezony | ||
|---|---|---|---|---|---|
|
|
| |||
| 1. | Skonto Ryga | 14 | 5 | 2 | 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2010 |
| 2. | RFK Ryga | 8 | 5 | 6 | 1924, 1925, 1926, 1930, 1931, 1934, 1935, 1939/40 |
| 3. | Olimpija Lipawa | 7 | 8 | 0 | 1927, 1928, 1929, 1933, 1936, 1937/38, 1938/39 |
| 4. | FK Windawa | 6 | 6 | 9 | 2006, 2007, 2008, 2011, 2013, 2014 |
| 5. | Riga FC | 3 | 3 | 1 | 2018, 2019, 2020 |
| 6. | ASK Ryga | 3 | 2 | 5 | 1932, 1942, 1943 |
| 7. | RFS Ryga | 3 | 2 | 2 | 2021, 2023, 2024 |
| 8. | Metalurgs Lipawa | 2 | 8 | 4 | 2005, 2009 |
| 9. | Kaiserwald Ryga | 2 | 0 | 0 | 1922, 1923 |
| Spartaks Jurmała | 2 | 0 | 0 | 2016, 2017 | |
| 11. | FC Valmiera | 1 | 1 | 1 | 2022 |
| FK Lipawa | 1 | 1 | 1 | 2015 | |
| 13. | Daugava Dyneburg | 1 | 0 | 2 | 2012 |
| 14. | RAF Jełgawa | 0 | 3 | 3 | |
| 15 | Wanderer Ryga | 0 | 2 | 1 | |
| 16. | Daugava Ryga | 0 | 2 | 0 | |
| 17. | Dinaburg Dyneburg | 0 | 1 | 2 | |
| 18. | JKS Ryga | 0 | 1 | 1 | |
| 19. | LNJS Lipawa | 0 | 1 | 0 | |
| Olimpija Ryga | 0 | 1 | 0 | ||
| VB Cesis | 0 | 1 | 0 | ||
| 22. | Auda Ķekava | 0 | 0 | 2 | |
| DAG Ryga | 0 | 0 | 2 | ||
| FK Ryga | 0 | 0 | 2 | ||
| LSB Ryga | 0 | 0 | 2 | ||
| 26. | Amatieris Ryga | 0 | 0 | 1 | |
| ASK Dyneburg | 0 | 0 | 1 | ||
| LJS Ryga | 0 | 0 | 1 | ||
| Union Ryga | 0 | 0 | 1 | ||
| US Ryga | 0 | 0 | 1 | ||
Klasyfikacja według miast
edytujSiedziby klubów: Stan po zakończeniu sezonu 2024.
| Miasto | Liczba tytułów | Kluby |
|---|---|---|
| Ryga | 33 | Skonto Ryga (14), RFK Ryga (8), ASK Ryga (3), RFS Ryga (3), Riga FC (3), Kaiserwald Ryga (2) |
| Lipawa | 10 | Olimpija Lipawa (7), Metalurgs Lipawa (2), FK Lipawa (1) |
| Windawa | 6 | FK Windawa (6) |
| Jurmała | 2 | Spartaks Jurmała (2) |
| Dyneburg | 1 | Daugava Dyneburg (1) |
| Valmiera | 1 | FC Valmiera (1) |
Uczestnicy
edytujSą 45 zespołów, które wzięli udział w 33 sezonach Mistrzostw Łotwy, które były prowadzone od 1992 aż do sezonu 2024 łącznie. Żaden z zespołów nie był zawsze obecny w każdej edycji.
Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2024.
- 24 razy: Skonto Ryga, FK Ventspils
- 22 razy: Metalurgs Lipawa
- 19 razy: FK Jelgava
- 16 razy: Valmiera FC
- 15 razy: FK Dinaburg
- 13 razy: FK Metta
- 12 razy: SK Blāzma
- 11 razy: Daugava Ryga, FK Liepāja, Spartaks Jūrmala
- 10 razy: FK Rīga, RFS Ryga
- 9 razy: BFC Daugavpils, Daugava Dyneburg, Riga FC
- 8 razy: LU/Daugava Ryga
- 6 razy: FK Auda, Olimps Ryga
- 4 razy: PFK Daugava, FC Jūrmala, Olimpija Ryga, FK Tukums 2000
- 3 razy: Auseklis Dyneburg, DAG Ryga, FB Gulbene, Pārdaugava Ryga, Skonto-Metals, Starts Brocēni
- 2 razy: Ilūkstes NSS, RKB-Arma Ryga, Tranzit Windawa, Lokomotīve Dyneburg, SK Super Nova
- 1 raz: SK Babīte, Gemma Ryga, Grobiņas, Jaunība Ryga, Jūrnieks Ryga, Ķīmiķis Dyneburg, Kvadrats Ryga, Noah Jurmała, Venta Kuldiga, FK Vindava, Zibens/Zemessardze Dyneburg.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytujBibliografia
edytuj- Oficjalna strona Virslīgi. futbolavirsliga.lv. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-15)]. (łot.)
- Virsliga, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-02].
- Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
- Oficjalna strona LFF (łot.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)