Miotacz ognia
Miotacz ognia (miotacz płomieni) – broń wyrzucająca w kierunku przeciwnika strumień zapalonej mieszanki.
Historia
edytuj
Pierwsza wzmianka o podobnej broni widnieje w dziele Tukidydesa Wojna peloponeska przy opisie oblężenia Delion w roku 424 p.n.e.[1] Przeszło tysiąc lat później miotaczy używano do wyrzucania ognia greckiego przez Bizancjum w wojnach z Arabami. Kilkaset lat później za czasów dynastii Song w Chinach zbudowano dwa rodzaje broni, rażącej ogniem; jednym była lanca ognista – lekka, jednorazowa tuba, wypełniona prochem i siekańcami. Drugim był właściwy miotacz ognia, oparty na pompie podwójnego działania, pozwalającej na stały wypływ cieczy – w tym przypadku płonącej mieszaniny zapalającej.
Przenośny miotacz ognia o współczesnej budowie opatentował niemiecki wynalazca Richard Fiedler w 1910 roku[2]. Po raz pierwszy na polu walki przenośne miotacze ognia zastosowane zostały przez Niemców w lutym 1915 roku przeciwko wojskom francuskim pod Malancourt podczas I wojny światowej[2]. Już wcześniej stosowane były w warunkach wojny pozycyjnej ciężkie stacjonarne miotacze ognia[2]. Przenośne miotacze ognia zostały następnie zaadaptowane także przez inne armie[2].
W latach międzywojennych do wyposażenia wojsk weszły trzy podstawowe rodzaje miotaczy ognia:
- przenośne
- stacjonarne (fugasowe)
- zmechanizowane
W 1933 roku miotacze ognia zostały zamontowane po raz pierwszy na radzieckim czołgu OT-26, a wkrótce potem podobne miotacze na tankietkach CV3/33 i CV3/35 (wersja L3 Lancia Fiamme) zamontowali Włosi. Włosi także po raz pierwszy użyli w działaniach bojowych miotaczy zmechanizowanych w trakcie walk w Etiopii.
W trakcie II wojny światowej miotacze ognia zamontowane na pojazdach pancernych były szeroko stosowane, także miotacze przenośne były na wyposażeniu wszystkich armii biorących udział w wojnie. Stosowano je przede wszystkim do niszczenia schronów. Przykładem takiego zastosowania, mogą być czołgowe miotacze płomieni Churchill-Crocodile produkcji brytyjskiej konstruowane na bazie czołgów Mk IV Churchill których efektywny zasięg sięgał nawet do 110 metrów. Na wyposażeniu jednostek saperskich znajdowały się miotacze płomieni Lifebuoy lub Ack-Pack[3].
Po wojnie szeroko stosowano bezodrzutowe miotacze ognia. Były przeznaczone do rażenia żołnierzy przeciwnika znajdujących się w schronach bojowych, punktach oporu i na pojazdach. Z miotacza wystrzeliwano naboje wypełnione zagęszczoną mieszanką napalmową, a maksymalna odległość strzelania wynosiła 400 m; ogień do celu punktowego prowadzono na odległość do 190 metrów[4].
Budowa i zasada działania plecakowego miotacza ognia
edytuj
Część plecakowa typowego miotacza składa się ze zbiornika mieszanki zapalającej oraz butli z materiałem pędnym. Zbiornik połączony jest giętkim przewodem do części ręcznej (przypominającej strzelbę), posiadającą spust i połączony z nim zawór, a u wylotu specjalne urządzenie zapłonowe. Po otwarciu zaworu butli sprężony gaz dostaje się do przestrzeni ponad paliwem i wywiera na nie nacisk, sprawiając, że poprzez wąż dostaje się ono do części ręcznej. W tym momencie miotacz jest gotowy do użycia. Naciśnięcie spustu powodowało otwarcie zaworu w części ręcznej z równoczesnym zadziałaniem urządzenia zapłonowego i fala ognia wydostawała się z rury. Możliwe było oddanie kilku krótkich lub jednego długiego strzału.
Innym przykładem jest konstrukcja trzystrzałowego miotacza, posiadająca trzy oddzielne zbiorniki mieszanki, wyrzucanej ciśnieniem gazów prochowych. Zawarte w zbiornikach ładunki prochu odpalane były elektrycznie. Były także przenośne konstrukcje jednostrzałowe np. niemiecki Einstossflammenwerfer 46.
Zasięg skuteczny wynosił zaledwie około 30 m, a i tak znaczna większość mieszanki wypalała się w locie i nie docierała do celu. Częściowym ulepszeniem w tym zakresie było stosowanie zagęszczonych mieszanek zapalających zamiast benzyny, które dzięki węższemu strumieniowi, miały większy zasięg[5]. Zagęszczone mieszanki także lepiej przylegały do obiektów. Mimo to, zasięg pozostał stosunkowo niewielki i z tego powodu miotacze plecakowe nie są już stosowane, a miejsce ich zajęły rakietowe miotacze ognia. Przykładem tego rodzaju konstrukcji jest miotacz ognia RPO Trzmiel.
Przypisy
edytuj- ↑ Księga IV, 100.
- ↑ a b c d Stephen Bull. World War I Trench Warfare (1) 1914-16, seria: Elite 78, Osprey Publishing, 2002, ISBN 1-84176-197-4, s.50 (ang.)
- ↑ Nowak 2001 ↓, s. 48.
- ↑ Nowak 2001 ↓, s. 195.
- ↑ William Weir, 50 Weapons That Changed Warfare, Franklin Lakes: New Page Books, 2005, s. 211, ISBN 1-56414-756-8, OCLC 56068987 (ang.).
Bibliografia
edytuj- Ireneusz Nowak: Wybrane problemy historii polskiej techniki wojskowej XX wieku. Sprzęt i środki wojsk chemicznych. T. 2. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2001. ISBN 83-88062-81-6.
