Minuskuł 470
Minuskuł 470 (według numeracji Gregory-Aland), ε 136 (von Soden)[1] – rękopis Nowego Testamentu pisany minuskułą na pergaminie w języku greckim z XI wieku[2]. Zawiera marginalia. Przechowywany jest w Londynie.
| Data powstania |
XI wiek |
|---|---|
| Rodzaj |
Ewangelie |
| Numer |
470 |
| Zawartość |
Nowy Testament |
| Język | |
| Rozmiary |
30,2 × 24,7 cm |
| Typ tekstu | |
| Kategoria |
V |
| Miejsce przechowywania |
Opis rękopisu
edytujKodeks zawiera tekst czterech Ewangelii, na 215 pergaminowych kartach (30,2 cm na 24,7 cm), z pewnymi brakami[2]. Brakuje tekstu Mt 1,1-13[3].
Tekst rękopisu pisany jest w dwóch kolumnach na stronę, w 23–24 linijkach na stronę[2].
Tekst rękopisu dzielony jest według κεφαλαια (rozdziałów), których numery podano na marginesie. W górnym marginesie umieszczono τιτλοι (tytuły) owych rozdziałów. Ponadto przed każdą z Ewangelii umieszczone zostały listy κεφαλαια (spis treści). Stosuje też podział według krótszych jednostek – Sekcji Ammoniusza, z odniesieniami do Kanonów Euzebiusza. Numery Sekcji Ammoniusza podawane są w czerwonym kolorze, numery Kanonów Euzebiusza w niebieskim[3][4].
Rękopis posiada noty liturgiczne na marginesie[4].
Oryginalny rękopis nie zawierał tekstu Pericope adulterae (Jan 7,53-8,11), został on dodany przez późniejszego kompilatora na końcu Ewangelii Jana[4].
Tekst
edytujGrecki tekst Ewangelii reprezentuje tekst bizantyński, jednak Aland nie zaklasyfikował go do żadnej Kategorii rękopisów NT[5]. Reprezentuje standardowy tekst bizantyński, co zostało potwierdzone przez Claremont Profile Method, tj. metodę wielokrotnych wariantów. Metodą tą przebadano tylko trzy rozdziały Ewangelii Łukasza (1; 10; 20)[6].
Historia
edytujPaleograficznie datowany jest na wiek XI[2]. Rękopis niegdyś przechowywany był w Konstantynopolu[3]. O pobycie w Konstantynopolu świadczy umieszczona na końcu inskrypcja:
επακουσον ημων ο θς η ελπις παντων των περατων της γης και των εν θαλασση μακραν και ρυσαι ο θς ημων την πολιν ταυτην και χωραν των χριστιανων απο λιμου λιμου [λοιμου] σισμου καταποντισμου πυρος μαχαιρας επιστιανων αλλοφιλον πολεων δαιμων (?) ημων επακουσον και ελαιησον[7].
Według Scrivenera została ona sporządzona przez tę samą rękę, która dodała tekst Pericope adulterae[7].
Rękopis sprowadził z Grecji do Wielkiej Brytanii Carlyle (1759-1804), profesor arabistyki, wraz z innymi rękopisami Nowego Testamentu (206, 471, 472, 473, 474, 475, 488, 642)[3].
Rękopis badali J. Farrer z Carlisle w 1804, Scrivener w 1852 i Caspar René Gregory w 1883 roku. Scrivener skolacjonował tekst rękopisu. Rękopis został dodany do listy rękopisów Nowego Testamentu przez Scrivenera. Na liście Scrivenera nosił on numer 509. Gregory nadał mu numer 470[4].
Obecnie przechowywany jest w Pałacu Lambeth (1175), w Londynie[2].
Nie jest cytowany w naukowych krytycznych greckiego Novum Testamentum Graece Nestle–Alanda (NA26, NA27)[8].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Gregory 1908 ↓, s. 65.
- ↑ a b c d e Aland i in. 1994 ↓, s. 73.
- ↑ a b c d Scrivener 1894 ↓, s. 249.
- ↑ a b c d Gregory 1900 ↓, s. 192.
- ↑ Aland i Aland 1995 ↓, s. 145, 164.
- ↑ Wisse 1982 ↓, s. 61.
- ↑ a b Scrivener 1852 ↓, s. XXVII.
- ↑ NA27 2001 ↓, s. 58*–59*, 707.
Bibliografia
edytuj- Eberhard et Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C.M. Martini, B.M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2001. ISBN 978-3-438-05100-4.
- K. Aland, M. Welte, B. Köster, K. Junack: Kurzgefasste Liste der griechischen Handschriften des Neues Testaments. Wyd. 2. Berlin, New York: Walter de Gruyter, 1994. ISBN 3-11-011986-2.
- Kurt Aland, Barbara Aland: Der Text des Neues Testaments: Einfürung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Wyd. 2. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1989. ISBN 3-438-06011-6. (niem.).
- Caspar René Gregory: Die griechischen Handschriften des Neuen Testament. Leipzig: J.C. Hinrichs'sche Buchhandlung, 1908, s. 65.
- C.R. Gregory: Textkritik des Neuen Testaments. T. 1. Leipzig: J.C. Hinrichs, 1900, s. 192. (niem.).
- F.H.A. Scrivener: A Full and Exact Collation of About 20 Greek Manuscripts of the Holy Gospels. Cambridge and London: 1852, s. XXVI-XXVII, 1–178. (ang.). (as a)
- F.H.A. Scrivener: A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. Edward Miller. Wyd. 4. T. 1. London: 1894, s. 225. (ang.).
- Frederik Wisse: The Profile Method for the Classification and Evaluation of Manuscript Evidence, as Applied to the Continuous Greek Text of the Gospel of Luke. Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company, 1982, s. 61. ISBN 0-8028-1918-4. (ang.).