Milton Berle
Milton Berle, urodzony jako Mendel Berlinger, (ur. 12 lipca 1908 w Nowym Jorku, zm. 27 marca 2002 w Los Angeles) – amerykański aktor i komik.
 Milton Berle (lata 50.) | |
| Imię i nazwisko |
Mendel Berlinger |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
12 lipca 1908 |
| Data i miejsce śmierci |
27 marca 2002 |
| Zawód |
aktor, komik |
| Współmałżonek |
Joyce Mathews |
| Lata aktywności |
1914–2000 |
8 lutego 1960 otrzymał dwie własne gwiazdy w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdujące się przy 6263 (telewizja) i 6771 Hollywood Boulevard (radio)[1][2]. Dwukrotny laureat nagrody Emmy jako najbardziej wybitna osobowość kineskopu w 1950 i 1984 został wprowadzony do alei sław Hall of Fame[3].
Życiorys
edytujUrodził się w Harlemie w rodzinie żydowskiej[4] jako syn Sarah (z domu Glantz) i Mosesa Berlingerów[5]. Nazywał się Mendel Berlinger[6], ale w wieku 16 lat wybrał pseudonim Milton Berle. Jego ojciec był sprzedawcą farb i lakierów. Miał trzech starszych braci: Phila, Franka i Jacka.
W 1914 jego matka podjęła dodatkową pracę w studiu filmowym Edisona w New Jersey, a następnie zmusiła 6–letniego wówczas Miltona do występów w rolach drugoplanowych, w tym w serialu Perypetie Pauliny (The Perils of Pauline, 1914) czy w roli gazeciarza w pierwszej w historii pełnometrażowej komedii Zabawny romans Charliego i Loloty (1914), w której wystąpił Charlie Chaplin[7]. Pracował także jako model dziecięcy i był Busterem Brownem dla butów „Buster Brown”[8]. W 1920 pod okiem swojej matki po raz pierwszy trafił na scenę Palace Theatre w wodewilu Floradora[5].
W 1932 zadebiutował na Broadwayu w musicalu Próżności Earla Carrolla[9]. Po umiarkowanym sukcesie w radiu[10], w latach 1948–1956 występował jako komik we wtorkowym wieczornym cotygodniowym programie rozrywkowym NBC Texaco Star Theater, który przyniósł mu zaszczytne tytuły „Mr. Television” i „Wujek Miltie”[11]. Występował w kabaretach w Las Vegas: Desert Inn (1964, 1972), Caesar’s Palace (1972), Frontier Hotel (1974) i Sands Hotel (1974), a także Playboy Plaza w Miami Beach (1972) i Hyatt Regency O’Hare w Chicago (1975)[5].
W biograficznym dramacie telewizyjnym ABC Legenda Valentino (The Legend of Valentino, 1975) z Franco Nero wcielił się w postać producenta filmowego Jessego Lasky’ego. W filmie przygodowym Księga baśni (Storybook, 1994) z Williamem McNamarą i Jackiem Scalią zagrał rolę Illuzora. Za rolę Saula Howarda w operze mydlanej dla młodzieży Fox Beverly Hills, 90210 w 1995 był nominowany do nagrody Emmy[12].
Zmarł 27 marca 2002 na raka jelita grubego w wieku 93 lat[13].
Filmografia
edytujFilmy
edytuj- 1920: Znak Zorro jako chłopiec
- 1960: Pokochajmy się – w roli samego siebie
- 1963: Ten szalony, szalony świat jako J. Russell Finch
- 1984: Danny Rose z Broadwayu – w roli samego siebie
- 1985: Wielka przygoda Pee Wee Hermana – w roli samego siebie
- 1989: Ahoj dziewczyny – w roli samego siebie
- 1979: Wielka wyprawa muppetów jako Mad Man Mooney
Seriale
edytuj- 1966: Batman jako Louie Lilac
- 1967: I Dream of Jeannie jako Charles
- 1968: Ironside jako Ross Howard
- 1968: Batman jako strażnik więzienny
- 1971: Mannix jako Danny Brite
- 1977: Statek miłości jako Cyril Wolfe
- 1979: Statek miłości jako Ed „Flash” Taylor
- 1981: Szpital miejski jako Micky Miller
- 1981: Statek miłości jako Zeke
- 1983: Statek miłości jako Pan Fenley
- 1985: Niesamowite historie – w roli samego siebie
- 1985: Statek miłości jako Lionel Cooper
- 1985: Napisała: Morderstwo jako Lew Feldman
- 1987: Statek miłości – w roli samego siebie
- 1992: Bajer z Bel-Air jako Max Jakey
- 1993: Matlock jako Harvey Chase
- 1994: Prawo Burke’a jako Buddy Boyle
- 1995: Roseanne jako transwestyta na weselu
- 1995: Beverly Hills, 90210 jako Saul Howard
- 1995: Pomoc domowa jako wujek Manny Rosenberg
- 1996: Na południe jako Shelley Litvak
- 1996: Jak dwie krople czekolady jako Edgar Boggs
Przypisy
edytuj- ↑ Milton Berle. Walk of Fame. (ang.).
- ↑ Paul Brownfield: Hollywood Star Walk: Milton Berle, Actor, Comedian, TV Host. „Los Angeles Times”, 2002-03-28. (ang.).
- ↑ Milton Berle. Emmys. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-23)]. (ang.).
- ↑ Gary Baum: L.A.’s Power Golf Clubs: Where the Hollywood Elite Play. „The Hollywood Reporter”, 2011-06-23. (ang.).
- ↑ a b c Milton Berle Biography (1908–2002). FilmReference.com. (ang.).
- ↑ Christopher Hawtree: Obituary: Milton Berle. „The Guardian”, 2002-03-29. (ang.).
- ↑ Milton Berle Biography. AllMovie. (ang.).
- ↑ Sharon Bernstein: Milton Berle – First in Comedy. „Los Angeles Times”, 1991-07-14. (ang.).
- ↑ Milton Berle. Internet Broadway Database. (ang.).
- ↑ Milton Berle. Internet Archive. (ang.).
- ↑ Milton Berle. Rotten Tomatoes. (ang.).
- ↑ Milton Berle Awards. AllMovie. (ang.).
- ↑ J.Y. Smith: Milton Berle, 'Mr. Television,' Dies at 93. „The Washington Post”, 2002-03-28. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Berle Milton, Haskel Frankel: Milton Berle, an Autobiography. Dell, 1975. ISBN 0-440-15626-2.
- Alex McNeil: Total Television. Penguin Books, 1996. ISBN 0-14-004911-8.
- John Dunning: On The Air: The Encyclopedia of Old-Time Radio. Oxford University Press, 1998. ISBN 0-19-507678-8.
- William Berle, Brad Lewis: My Father, Uncle Miltie. Barricade Books, 1999. ISBN 1-56980-149-5.
Linki zewnętrzne
edytuj- Milton Berle w bazie Filmweb
- Milton Berle w bazie IMDb (ang.)
- Milton Berle w bazie Notable Names Database (ang.)
- Milton Berle w bazie Discogs.com (ang.)